پژوهشی
محمد حسین رضایی مقدم؛ داود مختاری؛ نسرین سمندر
چکیده
تغییرات کاربری اراضی یکی از عامل های مهم در تغییر جریان هیدرولوژیک، فرسایش حوضه و انهدام تنوع زیستی است. به همین دلیل آگاهی ازمیزان اثر تغییرات کاربری اراضی بر روی دبی و بار معلق یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. هدف اصلی این پژوهش،آزمون کارایی مدل و قابلیت استفاده از آن به عنوان شبیه سازی روند تغییرات کاربری اراضی بر دبی و رسوب از مدل ارزیابی ...
بیشتر
تغییرات کاربری اراضی یکی از عامل های مهم در تغییر جریان هیدرولوژیک، فرسایش حوضه و انهدام تنوع زیستی است. به همین دلیل آگاهی ازمیزان اثر تغییرات کاربری اراضی بر روی دبی و بار معلق یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. هدف اصلی این پژوهش،آزمون کارایی مدل و قابلیت استفاده از آن به عنوان شبیه سازی روند تغییرات کاربری اراضی بر دبی و رسوب از مدل ارزیابی آب و خاک (SWAT) و برنامه SUFI2 میباشد. شبیه سازی مدل برای مدت 29 سال از سال 1987الی 2015 انجام شد که 5 سال اول آن برای واسنجی مدل و پنج سال آخر برای صحت سنجی نتایج مدل انتخاب شد. چهار شاخص آماری ،ر r_factor ،P_factor نش-ساتکلیف (NS) و ضریب تبیین (R2)، نسبت خطای مجذور ریشه مربعات به انحراف معیار (RSR) و درصد اریبی (PBIAS) به صورت ماهانه برای ارزیابی مدل انتخاب شدند. دقت شبیه سازی ماهانه با استفاده شاخص ارزیابی NSدر مرحله واسنجی و اعتبارسنجی برای دبی و بار معلق به ترتیب معادل 65/0 و 49/0 میباشد. نتایج حاصل از تحقیق با توجه به دامنه های تفسیری مورد استفاده در تحقیقات گذشته، قابل قبول ارزیابی شد و حاکی از کارایی رضایت بخش مدلSWAT در شبیه سازی مولفه های تاثیر تغییرات کاربری بر رسوب و دبی در حوضه ی آبخیر اوجان چای بستان آباد است. و نتایج نشان داد که ارتفاع رواناب سطحی به میزان 1.15 میلیمتر و غلظت رسوب به میزان 1.5 تن در هکتار در سال افزایش یافته است.
پژوهشی
محمد حسین رضایی مقدم؛ اسدالله حجازی؛ مهدی مزبانی
چکیده
در این پژوهش به منظور شناسایی توزیع مکانی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه آبخیز سراب سیکان از معادلۀ جهانی اصلاح شده هدررفت خاک، سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و فن سنجش از دور بهره گرفته شده است .ابتدا با استفاده از داده‌ها و اطلاعات هواشناسی، خاکشناسی و مدل رقومی ارتفاعی با تفکیک 10 متری هر یک از فاکتورهای فرسایندگی (R) ، فرسایش‌پذیری (K) ...
بیشتر
در این پژوهش به منظور شناسایی توزیع مکانی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه آبخیز سراب سیکان از معادلۀ جهانی اصلاح شده هدررفت خاک، سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و فن سنجش از دور بهره گرفته شده است .ابتدا با استفاده از داده‌ها و اطلاعات هواشناسی، خاکشناسی و مدل رقومی ارتفاعی با تفکیک 10 متری هر یک از فاکتورهای فرسایندگی (R) ، فرسایش‌پذیری (K) ، شیب و طول شیب (LS) و حفاظت خاک (P) در محیط Arc GIS محاسبه گردید. از سنجنده‌ی سنتینل 2 نیز جهت استخراج و تهیه فاکتور پوشش گیاهی حوضه (C) در محیط نرم افزارENVI استفاده گردید. در نهایت با ترکیب این فاکتورها مقدار فرسایش حوضه محاسبه گردید و با روشهای مختلف نسبت تحویل رسوب (SDR) میزان رسوب تولید شده در حوضه به دست آمد. نتایج نشان داد که مقدار فرسایش در سطح حوضه از 003/0 تا 4/248 تن در هکتار در سال در سطح پیکسل متغیر بوده و میانگین هدر رفت خاک در حوضه 3/22 تن در هکتار در سال می-باشد. در بین فاکتورهای مدل ، فاکتور LS با ضریب همبستگی 92/0=R2 بیشترین تأثیرگذاری در فرسایش خاک را نشان داد. همچنین مقدار نسبت SDR با روشهای مختلف بین 12/0 تا 36/0 محاسبه گردید که پس از تلفیق با نقشه فرسایش، بار رسوب حوضه محاسبه گردید. میانگین بار رسوب با روش بویس 8/2 تن در هکتار در سال میباشد که نسبت به روشهای دیگر به مقدار رسوب ایستگاه با میانگین 65/1 تن در هکتار در سال نزدیکتر میباشد.
پژوهشی
هیدروژئولوژی
علیرضا ایلدرمی
چکیده
هدف از این پژوهش، شبیه‌سازی و ضعیت رسوبگذاری رودخانه ابرو سد اکباتان همدان با استفاده از مدل ریاضی GSTARS 2.1 می باشد .بدین ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن و واسنجی ﺑﺨﺶ ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ و رسوب ﺟﺮﯾﺎن، از اﻃﻼﻋﺎت ﻫﯿﺪروﻣﺘﺮی اﯾﺴﺘﮕﺎه اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ابرو ، دادهﻫﺎی تغییرات رقوم سطح آب د‌رسال 1384، داده های هندسی مقطع عرضی ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، شبیه‌سازی و ضعیت رسوبگذاری رودخانه ابرو سد اکباتان همدان با استفاده از مدل ریاضی GSTARS 2.1 می باشد .بدین ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن و واسنجی ﺑﺨﺶ ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ و رسوب ﺟﺮﯾﺎن، از اﻃﻼﻋﺎت ﻫﯿﺪروﻣﺘﺮی اﯾﺴﺘﮕﺎه اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ابرو ، دادهﻫﺎی تغییرات رقوم سطح آب د‌رسال 1384، داده های هندسی مقطع عرضی برداشت شده در سال های 1384و 1397 و معادلات انتقال رسوب در ﯾـﮏ دوره آﻣـﺎری13 ساله استفاده شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مقطع عرضی رودخانه از سال 84 تا 97 از حالتV شکل به U شکل در حال تغییر است. فرسایش بیشتر در ساحل چپ نسبت به ساحل راست رودخانه ابرو موجب افزایش عدم تقارن و کج شدگی بستر رودخانه شده است. افزایش ضریب مانینگ و ته نشینی رسوبات در قسمت های پر پیچ و خم مسیر رودخانه نیز منجر به توسعه پیچ و خم هاو مئاندری شدن رودخانه ابرو شده است. بررسی میزان رسوبگذاری در طول 13سال (84تا97) نشان می‌دهد که تراز مقطع عرضی رودخانه حدود 6/24سانتی‌متر و با استفاده از روابط رسوبی توفالتی و یانگ به ترتیب 8/22 و2/20 سانتی‌متر تغییر یافته که بیانگر تطابق خوب مدل در ارزیابی و شبیه‌سازی تغییر مقطع عرضی در اثر فرسایش و رسوبگذاری میباشد. به دلیل اینکه مقادیر شیب و سرعت در میانه محدوده مورد بررسی کمتر از ابتدا و بیشتر از انتها است، لذا میزان رسوبگذاری در میانه نسبت به ابتدا بیشتر و نسبت به پایین دست منطقه کمتر میباشد. پیشنهاد می‌شود از روشهای FLUVIAL 12,HEC-RAS استفاده تا کاربردی‌‌ترین روش انتخاب و بکار گرفته شود.
پژوهشی
صیاد اصغری سراسکانرود؛ مصطفی امیدی فر؛ احسان قلعه
چکیده
شناخت لندفرم‌ها و نحوه پراکنش آنها از نیازهای اساسی در علم ژئومورفولوژی کاربردی و سایر علوم محیطی است و نقشه لندفرم‌ها نمایانگر اشکال سطح زمین و نیز ماهیت فرآیندهایی است که در زمان حاضر رخ می‌دهند. هدف از این تحقیق، شناسایی لندفرم‌ها و کاربری‌های اراضی حوزه آبخیز قرنقو با استفاده از روشهای طبقه‌بندی شی‌گرا شامل الگوریتم نزدیکترین ...
بیشتر
شناخت لندفرم‌ها و نحوه پراکنش آنها از نیازهای اساسی در علم ژئومورفولوژی کاربردی و سایر علوم محیطی است و نقشه لندفرم‌ها نمایانگر اشکال سطح زمین و نیز ماهیت فرآیندهایی است که در زمان حاضر رخ می‌دهند. هدف از این تحقیق، شناسایی لندفرم‌ها و کاربری‌های اراضی حوزه آبخیز قرنقو با استفاده از روشهای طبقه‌بندی شی‌گرا شامل الگوریتم نزدیکترین همسایه و آستانه‌گذاری میباشد. بدین منظور از تصاویر ماهواره لندست برای بازه زمانی 1990 (TM) و 2020 (OLI) استفاده شد. برای اعمال طبقه‌بندی در گام نخست تصحیحات اتمسفری و رادیومتریکی بر روی تصاویر اعمال شد و سپس به منظور شناسایی و استخراج بهتر پدیده‌ها از الگوریتم‌های PCA و MNF استفاده شد. برای انجام طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای نیز از روشهای طبقه‌بندی شی‌گرا شامل روش نزدیکترین همسایه و آستانه‌گذاری بهره گرفته شد. برای صحت نقشه‌های تولید شده با استفاده از ضریب کاپا و صحت کلی استفاده گردید. نتایج ارزیابی روشهای مورد استفاده نشان داد که روش نزدیکترین همسایه دارای دقت بیشتری نسبت به روش آستانه‌گذاری میباشد. همچنین نتایج حاصل از طبقه‌بندی نشان داد که بیشترین میزان تغییرات کاهشی در خلال سال‌های 1990-2020 مربوط به کاربری مرتع متراکم میباشد، چرا که 49/12 درصد کاهش داشته است و بیشترین میزان تغییرات افزایشی مربوط به کاربری زراعت آبی میباشد که 83/10 درصد افزایش داشته است که مهمترین علت این افزایش مساحت را می‌توان به احداث سد سهند در طول زمان ارتباط داد.
پژوهشی
سیده معصومه موسوی؛ محمد حسین رضایی مقدم؛ معصومه رجبی
چکیده
. پهنه بندی خطر زمین لغزش نواحی سطح زمین را به مناطق ویژه و تفکیک شده ای از درجات بالقوه و بالفعل به لحاظ خطرپذیری تقسیم بندی می نمایید، این فرآیند بر مبنای شناخت ویژگی های کیفی منطقه و مدل سازی کمی بر پایه داده های منطقه ی مورد مطالعه صورت می پذیرد که این امر می تواند مبنایی برای برنامه ریزی های بلند مدت در سطح منطقه ای، و محلی محسوب ...
بیشتر
. پهنه بندی خطر زمین لغزش نواحی سطح زمین را به مناطق ویژه و تفکیک شده ای از درجات بالقوه و بالفعل به لحاظ خطرپذیری تقسیم بندی می نمایید، این فرآیند بر مبنای شناخت ویژگی های کیفی منطقه و مدل سازی کمی بر پایه داده های منطقه ی مورد مطالعه صورت می پذیرد که این امر می تواند مبنایی برای برنامه ریزی های بلند مدت در سطح منطقه ای، و محلی محسوب شود، هدف از انجام این پژوهش بررسی و پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه رود زرد واقع در شرق استان خوزستان با استفاده از روش منطق فازی می باشد؛ بدین منظور ابتدا از طریق بازدیدهای میدانی، نقشه‌های زمین‌شناسی و توپوگرافی و با مرور منابع قبلی و بررسی شرایط منطقه؛ نه عامل : طبقات ارتفاعی، شیب، جهت‌شیب، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله ازجاده، بارش، لیتولوژی و کاربری اراضی به عنوان عوامل مؤثر بر وقوع زمین‌لغزش بررسی و انتخاب شدند پس از طبقه بندی داده ها و مرحله فازی‌سازی، نقشه‌های پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از عملگر گامای فازی با مقادیر 7/0، 8/0، 9/0 تهیه شد سپس نقشه‌های بدست آمده در 5 کلاس بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیارکم طبقه‌بندی شدند نتایج حاصل از جمع کیفی نشان داد که عملگر گامای 9/0 فازی در مقایسه با دیگر عملگرها‌ی فازی مناسب_تر است نتایج نقشه های طبقه بندی شده نشان داد که 56/21 درصد از مساحت منطقه در پهنه با خطر زیاد و 24/43 درصد از مساحت منطقه در پهنه با خطر کم قرار گرفته است
پژوهشی
هیدروژئولوژی
میرعلی محمدی؛ مهسا مهتدی
چکیده
هدف این تحقیق، مطالعه ویژگی‌های هیدرولیکی سیمینه‌رود و فرآیندهای حاکم بر آن با استفاده از تلفیق مدل HEC-RAS، در بستر نرم‌افزار ArcGISاز طریق الحاقیه HEC-GeoRAS به منظور شبیه‌سازی پارامترهای هیدرولیکی آن رودخانه با مساحت حوضة آبریز 3726 کیلومترمربع میباشد. نظر به اینکه مدل‌های چند بعدی نیاز به زمان و هزینه بالایی دارند، در قوس رودخانه با ...
بیشتر
هدف این تحقیق، مطالعه ویژگی‌های هیدرولیکی سیمینه‌رود و فرآیندهای حاکم بر آن با استفاده از تلفیق مدل HEC-RAS، در بستر نرم‌افزار ArcGISاز طریق الحاقیه HEC-GeoRAS به منظور شبیه‌سازی پارامترهای هیدرولیکی آن رودخانه با مساحت حوضة آبریز 3726 کیلومترمربع میباشد. نظر به اینکه مدل‌های چند بعدی نیاز به زمان و هزینه بالایی دارند، در قوس رودخانه با استفاده از تلفیق تصاویر ماهواره‌ای و مدل تک بعدی HEC-RAS شبیه‌سازی چند بعدی انجام پذیرفت. در این میان، 58 مقطع عرضی در مسیر رودخانه در نظر گرفته شده است که داده‌های اصلی مورد نیاز در این پژوهش شامل: نقشه‌های ارتفاعی، تصاویر ماهواره‌ای، شرایط مرزی و داده‌های هیدرومتری سیمنه‌رود می‌باشند. نتایج حاصل نشان داد، در بالادست رودخانه مقدار دبی برابر با 3/316 مترمکعب بر ثانیه و تراز سطح آب 85/12 متر و در پایین دست مقادیر دبی جریان و تراز سطح آب به ترتیب 6/313 مترمکعب بر ثانیه و 52/11 متر محاسبه شد. دو طرف قوس رودخانه نیز تغییرات سطح آب نزدیک به 50 سانتی‌متر بوده و سرعت جریان با مقدار فاصله از ساحل رودخانه نسبت مستقیم دارد؛ به طوری‌که بیشینه سرعت جریان با مقدار 20/2 متر بر ثانیه در فاصلة حدود 50/1 متر اتفاق افتاده است. در صحت سنجی مدل، پارامتر آماری NSE در سطح آب و عمق جریان دارای مقادیر به ترتیب 805/0 و 845/0 بدست آمد که دقت بالای مدلسازی را نشان می‌دهد. این نتایج حاکی از دقت بالای مدل هیدرولیکی HEC-RAS در شبیه‌سازی هیدرولیک جریان سیمینه‌رود را دارد. همچنین شبیه‌سازی در محیط GIS تأثیر بسزایی در دقت خروجی‌های بدست آمده دارد
پژوهشی
ژئومورفولوژی
هیوا علمیزاده؛ هادی مهدی پور
چکیده
در این پژوهش با هدف پایش و بازشناسی الگوهای فرمیک شبکه آبراهه‌ها در مرکز جزیره قشم از تصاویر پانکروماتیک HR-PR سنجنده GeoEye-1 استفاده شده‌است. در این راستا با بهره‌گیری از الگوریتم‌های FWS ، MSA ، IDF و CFM در نرم افزار MATLAB ناحیه‌بندی فازی صورت گرفته‌است. در ادامه بر اساس ویژگی‌های فازی به ادغام تصاویر ورودی پرداخته و سپس با استفاده از خوشهبندی ...
بیشتر
در این پژوهش با هدف پایش و بازشناسی الگوهای فرمیک شبکه آبراهه‌ها در مرکز جزیره قشم از تصاویر پانکروماتیک HR-PR سنجنده GeoEye-1 استفاده شده‌است. در این راستا با بهره‌گیری از الگوریتم‌های FWS ، MSA ، IDF و CFM در نرم افزار MATLAB ناحیه‌بندی فازی صورت گرفته‌است. در ادامه بر اساس ویژگی‌های فازی به ادغام تصاویر ورودی پرداخته و سپس با استفاده از خوشهبندی فازی به ناحیه‌بندی تصاویر اقدام گردید. در این رابطه از فرآیند ادغام تصاویر پانکروماتیک و خروجی آن جهت ناحیه‌بندی استفاده شده‌است. در نهایت روشهای خوشهبندی مورد مطالعه که دارای پارامترهای فازی هستند، بر روی تصاویر ورودی اعمال شده و نتایج آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نتایج ناحیه‌بندی فازی و مقایسه روشهای پیشنهادی با یکدیگر نشان می‌دهد که الگوریتم خوشهبندی CFM عملکرد بسیار خوبی در تشخیص عوارض و پدیده‌های مکانی و بازشناسی الگوهای فرمیک شبکه آبراهه‌ها دارد و دارای بهترین عملکرد در ناحیه‌بندی این منطقه میباشد. نتایج الگوریتم‌های خوشهبندی مورد مطالعه، کارایی روشهای ناحیه‌بندی پیشنهادی را از منظر تشخیص عوارض و پدیده‌های مکانی و استخراج دقیق اطلاعات از تصاویر تایید می‌نمایند.همچنین در ادغام این اطلاعات اعداد فازی نوع نرمال بهترین نوع اعداد جهت استفاده در ناحیه‌بندی منطقه محسوب می‌شود و استفاده از اعداد فازی در حالت کلی می‌تواند ما را به نتایج بهتری در ناحیه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای برساند. نتایج این پژوهش می‌تواند در آمایش سرزمین، مدیریت، برنامـه‌ریـزی و توسعه پایدار آتی مدیریت منـاطق مفید واقع شود.
مطالعه موردی
ژئومورفولوژی
وحید وحید رحمتی نیا؛ بختیار فیضی زاده
چکیده
در این پژوهش از 5 مشتق اصلی DEM 5/12 متری ماهواره ALOS (لایه شیب، لایه جهت شیب، لایه خمیدگی، لایه جریان تجمعی و لایه ارتفاع) و همچنین از تصاویر ماهواره‌ای Sentinel-2 و شاخص پوشش گیاهی NDVI به‌عنوان لایه‌های کمکی استفاده گردیده، سگمنت سازی که در این منطقه صورت گرفت با استفاده از روش segmentation multi resolation انجام شد. در این سگمنت سازی به لایه ارتفاع، ارزش ...
بیشتر
در این پژوهش از 5 مشتق اصلی DEM 5/12 متری ماهواره ALOS (لایه شیب، لایه جهت شیب، لایه خمیدگی، لایه جریان تجمعی و لایه ارتفاع) و همچنین از تصاویر ماهواره‌ای Sentinel-2 و شاخص پوشش گیاهی NDVI به‌عنوان لایه‌های کمکی استفاده گردیده، سگمنت سازی که در این منطقه صورت گرفت با استفاده از روش segmentation multi resolation انجام شد. در این سگمنت سازی به لایه ارتفاع، ارزش 3 و به لایه خمیدگی ارزش 2 و به بقیه لایه‌ها ارزش 1 داده شد و در قسمت Composition of homogeneity criterion، به Shape 7/0 و Compactness 3/0 و پارامتر مقیاس 50 در نظر گرفته شد و سپس با استفاده از الگوریتم‌های Layer Values و Geometry و دستورات assign class به طبقه‌بندی لندفرم‌های واقع در دامنه‌های غربی و جنوب غربی زاگرس (محدوده شهرستان الیگودرز) اقدام شده است. نتایج نشان داد که استفاده از الگوریتم‌های Layer Values و Geometry و دستورات assign class توانایی خوبی در جداسازی و طبقه‌بندی لندفرم‌ها دارند، به‌گونه‌ای که 8 نوع لندفرم (دامنه، یال، پهنه‌های آبی، پرتگاه، قله، خط‌الرأس، دشت‌های پست و دشت‌های مرتفع) با ضریب کاپا 87/0 و دقت کلی 71/91 درصد استخراج گردید. لندفرم‌های یال بیشترین بخش منطقه را تشکیل داده و لندفرم‌های غالب منطقه محسوب می‌شوند و توزیع مناسبی در قسمت‌های مختلف دارند ولی لندفرم‌های قله با حداقل مساحت فقط بخش محدودی از منطقه موردمطالعه را تشکیل داده است.
پژوهشی
هیدروژئولوژی
کامران رضایی توابع؛ اعظم حیدری؛ محمد جواد سیاح پور
چکیده
حفاظت کیفی آب‌های سطحی و زیرزمینی به عنوان یکی از با ارزش‌ترین منابع ملی امری حیاتی میباشد. بدین منظور در این پژوهش حوضۀ پریشان به‌عنوان نمونه‌ای از حوضه‌های نیمه بسته داخلی زاگرس انتخاب شد و با استفاده از تعداد 25 حلقه چاه مشاهداتی ارتباط بین پارامترهای کیفی آب با سازندهای زمین‌شناسی، مدلسازی رگرسیون وزنی جغرافیایی ( GWR ...
بیشتر
حفاظت کیفی آب‌های سطحی و زیرزمینی به عنوان یکی از با ارزش‌ترین منابع ملی امری حیاتی میباشد. بدین منظور در این پژوهش حوضۀ پریشان به‌عنوان نمونه‌ای از حوضه‌های نیمه بسته داخلی زاگرس انتخاب شد و با استفاده از تعداد 25 حلقه چاه مشاهداتی ارتباط بین پارامترهای کیفی آب با سازندهای زمین‌شناسی، مدلسازی رگرسیون وزنی جغرافیایی ( GWR ) انجام گرفت. در این مدل پارامترهای کیفیت آب مانند ( EC ،TDS ، SAR ،CL ، Na ، K ، 4 SO ) به عنوان متغیرهای وابسته و از سازندهای زمین‌شناسی به‌عنوان متغیر مستقل استفاده شده است. نتایج مدلسازی نشان داد که بیشترین میزان همبستگی بر اساس پارامترهای کیفی مانند پتاسیم، کلر و هدایت الکتریکی مربوط به مرکز و شرق حوضه پریشان است که گسترۀ سازندهای گچساران و رسوبات تبخیری ( گچ و نمک) سطح وسیعی از تالاب پریشان را تشکیل می‌دهد و در تغییر کیفیت آب نیز مؤثر هستند. در ادامه با تشکیل ماتریس خود همبستگی شاخص موران ارتباط بین پارامترهای کیفی آب با سازندهای زمین شناسی مورد ارزیابی قرار گرفت که مدل با دقت تغییر پذیری بالا ارتباط مستقیمی بین این دو پارامتر برقرار کرد و با انجام این مرحله صحت سنجی مدل مورد تایید قرار گرفت. در نهایت با استناد به نقشه‌های تهیه شده و قدرت بالای مدل GWR ، مدیران و برنامه ریزان می‌توانند برای شناسایی نقاط حساس تغییر منابع آبی جهت مدلسازی مکانی از آن استفاده کنند.
پژوهشی
هیدروژئومورفولوژی
احسان الوندی
چکیده
در این تحقیق به مدلسازی اثرات اقدامات مدیریتی به منظور بهبود وضعیت منابع آب و خاک حوزه آبخیز تویسرکان در محیط نرم افزار mDSS پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا، از طریق رویکرد DPSIRبه تحلیل وضعیت سیستم حوزه آبخیز پرداخته شد.در ادامه برای پیش‌بینی اثرات هر یک از فعالیت-های مدیریتی از شاخص‌های حاصل از چهار ملاک فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی ...
بیشتر
در این تحقیق به مدلسازی اثرات اقدامات مدیریتی به منظور بهبود وضعیت منابع آب و خاک حوزه آبخیز تویسرکان در محیط نرم افزار mDSS پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا، از طریق رویکرد DPSIRبه تحلیل وضعیت سیستم حوزه آبخیز پرداخته شد.در ادامه برای پیش‌بینی اثرات هر یک از فعالیت-های مدیریتی از شاخص‌های حاصل از چهار ملاک فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی استفاده شد. در نهایت به منظور اولویت‌بندی فعالیتهای مدیریتی پیشنهادی از تکنیک‌های TOPSIS و SAW در محیط نرم افزار mDSS استفاده شده است.با توجه به نتایج حاصل از رویکرد DPSIR،مهمترین فشارهای موثر بر سیستم تصرف و تغییر کاربری و از بین رفتن پوشش گیاهی معرفی شده است. همچنین از مهمترین اثرات ایجاد شده بر وضعیت سیستم حوزه آبخیز، معیارهای از بین رفتن پوشش گیاهی، کاهش تغذیه آب زیرزمینی و افزایش خطر و خسارت سیل معرفی شده است. در نهایت با توجه به نتایج رویکرد DPSIR،مجموعه راهکارهای اصلاح بیولوژیکی مرتع و عملیات بیومکانیکی جهت ذخیره نزولات، برای بهبود وضعیت منابع آب و خاک حوضه پیشنهاد شد. با توجه به نظرات خبرگان و شرایط محیطی منطقه هفت فعالیت مدیریتی (قرق، درختکاری، احداث باغ،علوفه کاری، کنتورفار،کپه کاری و بذرپاشی) از مجموعه راهکارهای اصلاح بیولوژیکی مرتع و عملیات بیومکانیکی جهت ذخیره نزولات انتخاب شد. با توجه به نتایج بدست آمده از اولویت‌بندی فعالیتهای مدیریتی در کلیه روشهای پیشنهادی، فعالیت درختکاری بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است و در اولویت ابتدایی قرار گرفته است و فعالیت کنتورفارو کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده است و در اولویت انتهایی قرار دارد.
پژوهشی
ژئومورفولوژی
رضا عباسیان ولندر؛ شهرام روستایی؛ داود مختاری
چکیده
منطقه تمتمان ما بین طول جغرافیایی37◦ 38/00//- 37◦44/00// شمالی و عرض جغرافیایی44◦ 40/30// - 44◦ 59/ 30// شرقی در شمال غربی ایران، تقریباً در 15 کیلومتری شمال غربی ارومیه قرار داد. هدف از این مطالعه پهنه‌بندی پتانسیل توسعه کارست در محدوده غار تمتمان در استان آذربایجانغربی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) میباشد. در این مطالعه لایه‌های اطلاعاتی ...
بیشتر
منطقه تمتمان ما بین طول جغرافیایی37◦ 38/00//- 37◦44/00// شمالی و عرض جغرافیایی44◦ 40/30// - 44◦ 59/ 30// شرقی در شمال غربی ایران، تقریباً در 15 کیلومتری شمال غربی ارومیه قرار داد. هدف از این مطالعه پهنه‌بندی پتانسیل توسعه کارست در محدوده غار تمتمان در استان آذربایجانغربی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) میباشد. در این مطالعه لایه‌های اطلاعاتی لیتولوژی، تکتونیک، توپوگرافی، شیب و جهت شیب، هیدرولوژی، کاربری اراضی و اقلیم به عنوان نقشه‌های عامل در نظر گرفته شده‌اند. لایه‌های فوق به منظور استخراج مدل پتانسیل کارست در محیط GIS فراخوانی شده‌اند. لایه‌های اطلاعاتی مختلف با اعمال قضاوت کارشناسی و اختصاص وزن هر لایه در نرم‌افزار Expert Choice و بازدیدهای صحرایی به صورت نقشه‌های معیار طبقه‌بندی شد. در نهایت با توجه به وزن بدست آمده نقشه پهنه-بندی توسعه کارست در منطقه تمتمان بدست آمد. نتایج بدست آمده در این منطقه نشان داد که از کل مساحت منطقه، 68/6 درصد در طبقه خیلی کم توسعه یافته، 64/15 درصد در طبقه کمتر توسعه یافته، 50/42 درصد در طبقه توسعه یافته نرمال و 18/35 درصد در طبقه توسعه یافته قرار گرفته است. نتایج نشانگر آن است که در منطقه تمتمان، فاکتور سنگ-شناسی و تکتونیک منطقه بیشترین وزن و مهمترین فاکتور کنترل کننده‌ی پتانسیل توسعه کارست و فاکتور کاربری اراضی کمترین تأثیر در کارست‌زایی را بر عهده دارد.
پژوهشی
هیدروژئولوژی
زهرا یونسیان؛ فریبا همتی؛ محمد مهدی حسین‌زاده
چکیده
حوضه‌آبریز دربادام در شمال استان خراسان رضوی واقع شده است. در این پژوهش جهت بررسی تغییرات زمانی و مکانی بستر رودخانه در منطقه مورد مطالعه از تصاویر ماهواره‌ای لندست ( سال‌های 2010 تا 2021 ) استفاده گردید و تغییرات رودخانه در دوره زمانی یازده سال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تصاویر ماهواره‌ای لندست در سه محیط CAD Auto ، ENVI ، Arc Map با توجه به ...
بیشتر
حوضه‌آبریز دربادام در شمال استان خراسان رضوی واقع شده است. در این پژوهش جهت بررسی تغییرات زمانی و مکانی بستر رودخانه در منطقه مورد مطالعه از تصاویر ماهواره‌ای لندست ( سال‌های 2010 تا 2021 ) استفاده گردید و تغییرات رودخانه در دوره زمانی یازده سال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تصاویر ماهواره‌ای لندست در سه محیط CAD Auto ، ENVI ، Arc Map با توجه به اهداف تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر این اساس بررسی تغییرات الگوی رودخانه در سه بخش شامل بخش اول (زیرحوضه سمت راست)، بخش دوم (زیرحوضه سمت چپ) و بخش سوم (بخش انتهایی) مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، میانگین زوایای مرکزی قوسها در دوره زمانی یازده سال، در بخش اول تغییری در الگوی رودخانه رخ نداده اما در بخش دوم و سوم الگوی رودخانه از الگوی مئاندری توسعه نیافته به الگوی رودخانه مئاندری توسعه یافته تبدیل شده است. میانگین ضرایب خمیدگی نیز در هر سه بخش نشاندهنده الگوی پیچانرودی است.لایه‌های زمین‌شناسی موجود در این منطقه که عمدتاً دارای لیتولوژی مقاوم هستند، ویژگی شیب و توپوگرافی که باعث شده قسمت اعظم این حوضه دارای ساختار کوهستانی باشد، باعث شده است جابجایی عرضی مئاندر در منطقه مورد مطالعه کم باشد.
