نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• بهناز سلیمانی ¹
• مریم ایلانلو ²

¹ عضو هیئت علمی دانشگاه ازاد اسلامی

² گروه جغرافیا، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران

چکیده

شناخت روند تغییرات و جابه‌جایی رودخانه در دهه‌های گذشته، جهت برنامه‌ریزی‌های آینده ضرروی است. با استفاده از امکانات سنجش از دوررودخانه، تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی با حداقل هزینه کرد و در کمترین زمان ممکن می‌توان به این اهداف رسید. هدف از این پژوهش پهنه‌بندی تغییرات زمانی و مکانی بستر رودخانه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در محیط نرم افزار Arc/Map می‌باشد. برای بررسی و پایش تغییرات زمانی و مکانی رودخانه بهمنشیر از تصاویر ماهواره‌ای لندست سال‌های ۱۹۷۳، ۱۹۸۶و 1999، ۲۰۱۲ و 2024 استفاده شده است. رودخانه به شش بازه‌ مختلف تقسیم و پهنه بندی تغییرات در هفت کلاس رسوب زیاد، رسوب متوسط، رسوب کم، پایدار، فرسایش کم، فرسایش متوسط و فرسایش زیاد صورت گرفت. نتایج نشان داد در تمامی دوره‌ها به جز بازه زمانی ۲۰۱۲-۱۹۹۹ میزان رسوبگذاری بر میزان فرسایش برتری داشته است. در تمامی دوره‌ها به جز بازه زمانی ۲۰۱۲-۱۹۹۹ میزان رسوبگذاری بر میزان فرسایش برتری داشته است. بیشترین تغییرات در بازه اول در مقطع زمانی 2012-1999، در بازه دوم، چهارم و پنجم در مقطع زمانی ۱۹۸۶-۱۹۷۳، بازه سوم و پنجم در مقطع زمانی ۲۰۲۴-۲۰۱۲ رخ داده است. با توجه به اینکه در تمامی دوره‌های زمانی به جز دوره 2012-1999 مورد مطالعه رسوبگذاری بر فرسایش برتری داشته است بدین ترتیب تنها در بازه اول فرسایش بیشتر رسوبگذاری رخ داده است.

کلیدواژه‌ها

• تغییرات
• پهنه‌بندی
• رسوبگذاری
• رودخانه بهمنشیر
• فرسایش

موضوعات

• ژئومورفولوژی

عنوان مقاله [English]

Zoning of temporal and spatial changes in the riverbed using satellite images in the Arc/Map software environment (Case study: Bahmanshir River)

نویسندگان [English]

• بهناز سلیمانی ¹
• maryam ilanloo ²

¹ عضو هیئت علمی دانشگاه ازاد اسلامی

² Department of Geography, Mahshahr Branch, Islamic Azad University, , Mahshahr, Iran

چکیده [English]

Understanding the river's changes and displacements in the past decades is essential for future planning. Using remote sensing facilities, satellite images, and aerial photographs, these goals can be achieved at minimal cost and in the shortest possible time. The aim of this study is to zone the temporal and spatial changes of the riverbed using satellite images in the Arc/Map software environment. Landsat satellite images from 1973, 1986, 1999, 2012, and 2024 were used to examine and monitor the temporal and spatial changes of the Bahmanshir River. The river was divided into six different intervals and the changes were zoned in seven classes: high sedimentation, medium sedimentation, low sedimentation, stable, low erosion, medium erosion, and high erosion. The results showed that in all periods except the 1999-2012 period, the sedimentation rate prevailed over the erosion rate. In all periods except the 1999-2012 period, the sedimentation rate prevailed over the erosion rate. The largest changes occurred in the first period during the period 1999-2012, in the second, fourth and fifth periods during the period 1973-1986, and in the third and fifth periods during the period 2012-2024. Considering that in all the periods studied except the period 1999-2012, sedimentation prevailed over erosion, only in the first period did erosion exceed sedimentation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Changes
• Zoning
• Sedimentation
• Bahmanshir River
• Erosion