نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• فرهاد خدامرادی ¹
• شهرام روستایی ²
• علی زارعیان ³

¹ دانشجویی دکتری تخصصی ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² ، استاد ژئومورفولوژی،گروه جغرافیایی طبیعی،دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی،دانشگاه تبریز،تبریز،ایران

³ دانشجویی دکتری ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

لغزش‌های دامنه‌ای تحت تأثیر عوامل درونی، بیرونی (اقلیم) و فعالیت‌های انسانی قرار دارند. گردنه صلوات‌آباد، در شرق سنندج و مسیر ارتباطی سنندج–همدان، یکی از مناطق آسیب‌پذیر با لغزش‌های مکرر سالانه است که به دلیل عبور محور اصلی، ساخت‌وساز، باغداری و جاده‌سازی، این مخاطرات تشدید شده‌اند. این پژوهش با هدف شناسایی، اندازه‌گیری و پهنه‌بندی حرکات دامنه‌ای، از تداخل‌سنجی راداری و تحلیل کاربری اراضی بهره برده است. برای بررسی پوشش گیاهی، شاخص NDVI از 8 تصویر سنتینل-2 استخراج و تاریخ مناسب تصاویر راداری انتخاب شد. همچنین، با پردازش 4 تصویر سنتینل-1 طی دوره 2020 تا 2023 در نرم‌افزار SNAP، جابه‌جایی‌های سطحی بررسی شد. نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصویر لندست-8 (2023) و روش طبقه‌بندی نظارت‌شده در ArcGIS به شش کلاس تقسیم شد. نتایج نشان داد که منطقه سالانه 2.4 سانتی‌متر جابه‌جایی و در مجموع 9.5 سانتی‌متر تغییرات دامنه‌ای را تجربه کرده است. در تحلیل پهنه‌بندی، 14.45 درصد مساحت منطقه در طبقه خطر زیاد و 29.33 درصد در طبقه متوسط قرار گرفت. کاربری جاده به سه قطعه تفکیک شد که قطعات اول (6.59 کیلومتر) و دوم (6.6 کیلومتر) به‌ترتیب در طبقات زیاد و متوسط جای گرفتند. در نهایت، 18 پهنه ناپایدار در امتداد جاده شناسایی شد که 16 مورد عمدتاً در کاربری مرتع و بایر قرار داشتند. بیشترین جابه‌جایی در دامنه‌های با جهات شمال، شمال غربی، جنوب و غرب مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

• زمین‌لغزش
• پهنه‌بندی
• تداخل سنجی راداری
• صلوات آباد

موضوعات

• ژئومورفولوژی

عنوان مقاله [English]

Identification and Mapping of Continuous Landslide Material Movements Using Sentinel-1 Radar Images and Their Relationship with Land Use (Case Study of Sala vat Abad Pass, Kurdistan Province).

نویسندگان [English]

• farhad khodamoradi ¹
• Shahram Roostaei ²
• Ali Zareiyan ³

¹ Ph.D. student in Geomorphology, Faculty of Environmental Sciences Planning, Tabriz University ,Tabriz .Iran

² ، . Shahram Roostei- Professor of Department of Geomorphology, Faculty of Environmental Sciences Planning, Tabriz University, Tabriz. Iran

³ Ph.D. Ali Zareian - Ph.D. student in Geomorphology, Faculty of Planning and Environmental Sciences, Tabriz University. Tabriz, Iran. Email:Ali.Zareiyan1210@gmail.com

چکیده [English]

Landslides are influenced by internal, external (climatic), and anthropogenic factors. Salavatabad Pass, located in eastern Sanandaj along the Sanandaj–Hamedan route, is a highly vulnerable area experiencing recurrent landslides. The presence of the main road, along with uncontrolled construction, gardening, and road construction, has exacerbated these hazards. This study aims to identify, quantify, and classify continuous slope movements using radar interferometry and land use analysis. To assess vegetation cover, the NDVI index was derived from eight Sentinel-2 images, aiding in the selection of appropriate radar imagery. Additionally, four Sentinel-1 images from 2020 to 2023 were processed in SNAP software to analyze surface displacements. The land use map was generated using a 2023 Landsat-8 image, with supervised classification applied in ArcGIS, categorizing the area into six classes. The results indicate an annual displacement of 2.4 cm, totaling 9.5 cm over the study period. Hazard zoning revealed that 14.45% of the area falls within the high-risk category, while 29.33% is classified as moderate risk. The road network was divided into three segments, with the first (6.59 km) and second (6.6 km) segments classified as high and moderate risk, respectively. Ultimately, 18 unstable zones were identified along the road, with 16 primarily associated with rangeland and barren land use. The highest displacements were observed on slopes with northern, northwestern, southern, and western aspects..

کلیدواژه‌ها [English]

• Landslide
• radar interferometry
• Salavat Abad zoning