نوع مقاله : علمی
نویسندگان
1 استاد ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
2 هیات علمی- دانشگاه محقق اردبیلی
3 دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ا یران.
4 دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
فرسایش خاک یکی از چالش‌های مهم زیست‌محیطی است که به تخریب و کاهش کیفیت خاک منجر می‌شود. در این پژوهش، به بررسی تأثیر تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش خاک در منطقه گیوی چای پرداخته شده است. استفاده از تصاویر ماهواره‌ای (ETM+7 ۲۰۱۰ و OLI ۲۰۲۲) به‌عنوان ابزار اصلی برای تحلیل تغییرات کاربری اراضی و ارزیابی فرسایش خاک، گام مؤثری در این راستا بوده است. تصاویر با استفاده از روش شی‌ءگرا طبقه‌بندی شده و کاربری‌های مختلف اراضی شناسایی شدند. کاربری‌ها شامل مناطق مسکونی، زمین‌های کشاورزی، زمین‌های بایر، باغ‌ها، پوشش گیاهی انبوه، متوسط و ضعیف و آب بودند. عوامل مؤثر در مدل G2 شامل R(فرسایندگی باران)، S (فرسایش‌پذیری خاک)، V (پوشش گیاهی)، T (توپوگرافی) و I (عامل تعدیل شیب) مورداستفاده قرار گرفتند. نقشه فرسایش خاک تهیه و تحلیل شد. نتایج نشان‌دهنده افزایش کاربری مناطق مسکونی و پوشش گیاهی ضعیف و کاهش کاربری باغ‌ها و پوشش گیاهی متوسط بود. این تغییرات به طور مستقیم بر فرسایش خاک تأثیر گذاشته‌اند. میزان فرسایش در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۱۰ افزایش‌یافته و بیشترین فرسایش مربوط به کاربری زمین‌های کشاورزی و بایر است. نقشه نهایی فرسایش نشان‌دهنده مناطق با فرسایش بسیار زیاد و زیاد در کاربری زراعی، مراتع ضعیف و مناطق مسکونی بود. افزایش زمین‌های زراعی و بایر و کاهش پوشش گیاهی به‌عنوان عوامل اصلی ایجاد فرسایش خاک شناسایی شدند. پژوهش نشان می‌دهد که تغییرات کاربری اراضی به‌ویژه افزایش مناطق مسکونی و کشاورزی، تأثیر منفی بر فرسایش خاک دارد؛ لذا مدیریت پایدار اراضی و حفاظت از پوشش گیاهی می‌تواند به کاهش فرسایش خاک کمک کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Assessment of Land Use Changes on Soil Erosion in Givi Chai Using the G2 Model
نویسندگان [English]
- sayyad Asghari Saraskanroud 1
- Aghil Madadi 2
- nazfar aghazadeh 3
- Raoof Mostafazadeh 4
1 professor of Geomorphology, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Iran.
2 university of Mohaghgh Ardabili
3 Ph.D. Candidate, Department of Physical Geography, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
4 Assist. Prof., Natural Resources Dept., Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]
Soil erosion is one of the significant environmental challenges that leads to the degradation and decline of soil quality. This study examines the impact of land use changes on soil erosion in the Givi Chai region. The use of satellite images (ETM+7 2010 and OLI 2022) as the primary tool for analyzing land use changes and assessing soil erosion has been a crucial step in this research. The images were classified using an object-based method, identifying various land uses. These uses included residential areas, agricultural lands, barren lands, orchards, dense, medium, and sparse vegetation, and water bodies. The factors influencing the G2 model included R (rainfall), S (soil erodibility) , V (vegetation cover), T (topography) , and I (slope adjustment factor). An erosion map was created and analyzed. Results indicated an increase in residential areas and sparse vegetation while showing a decrease in orchards and medium vegetation cover. These changes directly impacted soil erosion. The amount of erosion in 2022 increased compared to 2010, with the highest erosion occurring in agricultural and barren land uses. The final erosion map indicated areas with very high and high erosion associated with agricultural land use, weak pastures, and residential areas. The increase in agricultural and barren lands and the decrease in vegetation cover were identified as the main factors contributing to soil erosion. The study shows that changes in land use, particularly the increase in residential and agricultural areas, have a negative impact on soil erosion.
کلیدواژه‌ها [English]
- Soil erosion
- Givi Chai
- G2 model
- Soilloss
- land use changes
)