هیدروژئومورفولوژی
ابوالفضل فرجی منفرد؛ شهرام روستایی؛ داود مختاری
چکیده
مخروطافکنهها به واسطه ویژگیهای ژئومورفولوژیکی جزء محدوده با خطر سیلاب محسوب میشوند و فعالیتهای انسانی در این محدودهها عاملی بر تشدید ناپایداری جریانها است. در این پژوهش با روش کاربردی - تجربی به بررسی و جانمایی فعالیتهای انسانی در فضای جغرافیایی پردیسان در محدوده سیلاب پرداختیم. جهت رسیدن به این هدف از مدل هیدرولیکی HEC-RAS-6 ...
بیشتر
مخروطافکنهها به واسطه ویژگیهای ژئومورفولوژیکی جزء محدوده با خطر سیلاب محسوب میشوند و فعالیتهای انسانی در این محدودهها عاملی بر تشدید ناپایداری جریانها است. در این پژوهش با روش کاربردی - تجربی به بررسی و جانمایی فعالیتهای انسانی در فضای جغرافیایی پردیسان در محدوده سیلاب پرداختیم. جهت رسیدن به این هدف از مدل هیدرولیکی HEC-RAS-6 بعنوان ابزار کار و از تصاویر میدانی و ماهوارهای، گزارشها، نقشههای کاربری اراضی و توپوگرافی بعنوان مواد در این پژوهش استفاده شده است. با جانمایی پدیدهها و اجرای مدل با دوره بازگشت 100 ساله مشخص گردید؛ حوضههای 15p و 14p و 9p، 7p، 2p بیشترین حجم جریان را وارد منطقه میکنندکه نیاز به توجه بیشتری در مباحث توسعه شهری دارد. سیلاب در محدوده خطوط ریلی و ارتباطی، بخش شرقی کانال اصلی و همچنین زمینهای کشاورزی دارای نرخ آسیبپذیری بالایی است. همچنین تعبیه خاکریزها بعنوان محدود اقداماتی است که اثر مثبتی در کنترل سیلاب در منطقه داشته است. در بحث تعبیه سازههایی مثل پلها، شرایط با جریان سیلاب100 ساله مطابقت دارد و در برخی سازهها مثل کانال اصلی به سبب عدم مطابقت حجم سیلاب با ابعاد کانال، قابلیت عبور کل جریان را نداشته و از حاشیه شرقی خود طغیان میکند. علاوه بر این مسیر انتخابی کانال نیز بدرستی انتخاب نشده است. همچنین اکثر بندهای احداثی در بالادست پردیسان بخاطر شرایط زمینشناسی و حجم سیلاب، انباشته از مواد آواری و در واقع فاقد عملکرد مناسب است. در مجموع علیرغم تازه تأسیس بودن شهرک پردیسان، طراحی شهری و متعاقب آن مطالعه و اصلاح مسیر با ویژگیهای جغرافیایی منطقه همخوانی نداشته و چشمانداز ناپایداری بر فضای جغرافیایی محدوده حاکم گردیده است. جهت توسعه آتی شهر پیشنهاد میشود اصلاح و نظارت مسیر سیلاب در بالادست جهت حفظ پایداری محیطی صورت گیرد.
ژئومورفولوژی
رضا عباسیان ولندر؛ شهرام روستایی؛ داود مختاری
چکیده
منطقه تمتمان ما بین طول جغرافیایی37◦ 38/00//- 37◦44/00// شمالی و عرض جغرافیایی44◦ 40/30// - 44◦ 59/ 30// شرقی در شمال غربی ایران، تقریباً در 15 کیلومتری شمال غربی ارومیه قرار داد. هدف از این مطالعه پهنهبندی پتانسیل توسعه کارست در محدوده غار تمتمان در استان آذربایجانغربی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) میباشد. در این مطالعه لایههای اطلاعاتی ...
بیشتر
منطقه تمتمان ما بین طول جغرافیایی37◦ 38/00//- 37◦44/00// شمالی و عرض جغرافیایی44◦ 40/30// - 44◦ 59/ 30// شرقی در شمال غربی ایران، تقریباً در 15 کیلومتری شمال غربی ارومیه قرار داد. هدف از این مطالعه پهنهبندی پتانسیل توسعه کارست در محدوده غار تمتمان در استان آذربایجانغربی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) میباشد. در این مطالعه لایههای اطلاعاتی لیتولوژی، تکتونیک، توپوگرافی، شیب و جهت شیب، هیدرولوژی، کاربری اراضی و اقلیم به عنوان نقشههای عامل در نظر گرفته شدهاند. لایههای فوق به منظور استخراج مدل پتانسیل کارست در محیط GIS فراخوانی شدهاند. لایههای اطلاعاتی مختلف با اعمال قضاوت کارشناسی و اختصاص وزن هر لایه در نرمافزار Expert Choice و بازدیدهای صحرایی به صورت نقشههای معیار طبقهبندی شد. در نهایت با توجه به وزن بدست آمده نقشه پهنه-بندی توسعه کارست در منطقه تمتمان بدست آمد. نتایج بدست آمده در این منطقه نشان داد که از کل مساحت منطقه، 68/6 درصد در طبقه خیلی کم توسعه یافته، 64/15 درصد در طبقه کمتر توسعه یافته، 50/42 درصد در طبقه توسعه یافته نرمال و 18/35 درصد در طبقه توسعه یافته قرار گرفته است. نتایج نشانگر آن است که در منطقه تمتمان، فاکتور سنگ-شناسی و تکتونیک منطقه بیشترین وزن و مهمترین فاکتور کنترل کنندهی پتانسیل توسعه کارست و فاکتور کاربری اراضی کمترین تأثیر در کارستزایی را بر عهده دارد.
احمد نجفی ایگدیر؛ شهرام روستایی؛ سید اسدالله حجازی؛ معصومه رجبی؛ نادر جلالی
چکیده
چکیدهشناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمینلغزش و پهنهبندی خطر آن جهت برنامهریزی و انجام اقدامات کنترلی از اهداف تحقیق حاضر میباشد. شناسایی این عوامل و ارزش گذاری هر عامل می تواند به پهنهبندی مناسب خطر زمین لغزش کمک کند. بنابراین برای مدیریت خطر در حوضه نازلوچای در شمال غرب ایران، کارایی روش های آماری دو متغیره مورد ارزیابی قرار ...
بیشتر
چکیدهشناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمینلغزش و پهنهبندی خطر آن جهت برنامهریزی و انجام اقدامات کنترلی از اهداف تحقیق حاضر میباشد. شناسایی این عوامل و ارزش گذاری هر عامل می تواند به پهنهبندی مناسب خطر زمین لغزش کمک کند. بنابراین برای مدیریت خطر در حوضه نازلوچای در شمال غرب ایران، کارایی روش های آماری دو متغیره مورد ارزیابی قرار گرفته است. لذا از طریق بازدیدهای میدانی و استفاده از اطلاعات محلی، عکس های هوایی، تصاویر ماهوارهای Google Earth، نقشه پراکنش زمینلغزش ها تهیه گردید. در ادامه عوامل مؤثر در زمینلغزش شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع، بارش، پوشش گیاهی، زمینشناسی، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه و فاصله از جاده با استفاده از نقشه توپوگرافی، عکس هوایی و تصاویر ماهوارهای تهیه و وارد مدل گردیدند. سـپس از طریـق همپوشـانی و انطبـاق نقشـههای عامـل بـا نقشـه پراکنش زمینلغزش بطور مستقل و جداگانـه، پهنهبنـدی خطـر زمینلغـزش بـا روشهای آماری دو متغیره (مدلهای گوپتا- جوشی و ارزش اطلاعاتی و تراکم سطح) انجام شد. در نهایت نقشه پهنهبنـدی خطـر زمینلغـزش با همپوشانی لایههای مختلف بدست آمده است. نتایج نشان میدهد که مدل تراکم سطح وارزش اطلاعاتی از کارایی بالایی برای پهنهبنـدی خطـر زمینلغـزش در مناطق نیمه خشک و مرطوب برخوردار هستند.
فاطمه خدائی؛ شهرام روستایی؛ داود مختاری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تهیهی نقشهی بیابانزایی در محدودهی پیرامونی دریاچه ارومیه با تاکید بر معیار آبهای زیر زمینی بر اساس مدل بیابانزایی مدالوس در بازهی زمانی سال 2000 تا 2018 میلادی صورت پذیرفت. در جهت رسیدن به این هدف، چهار شاخص معیار آبهای زیرزمینی شامل میزان هدایت الکتریکی، میزان کلر موجود در آب های زیرزمینی، میزان جذب سدیمی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تهیهی نقشهی بیابانزایی در محدودهی پیرامونی دریاچه ارومیه با تاکید بر معیار آبهای زیر زمینی بر اساس مدل بیابانزایی مدالوس در بازهی زمانی سال 2000 تا 2018 میلادی صورت پذیرفت. در جهت رسیدن به این هدف، چهار شاخص معیار آبهای زیرزمینی شامل میزان هدایت الکتریکی، میزان کلر موجود در آب های زیرزمینی، میزان جذب سدیمی و میزان افت سطح ایستابی آبهای زیرزمینی به عنوان شاخصهای دخیل در فرآیند بیابانیشدن اراضی مورد بررسی قرار گرفت. بر طبق نتایج حاصل 212 کیلومترمربع از کل مساحت محدودهی مورد مطالعه در کلاس بسیار شدید بیابان-زایی، 338 کیلومتر در کلاس بیابانزایی شدید، 1708 کیلومتر مربع در کلاس بیابانزایی متوسط، 4723 کیلومتر در کلاس بیابانزایی ضعیف و 7414 کیلومتر مربع در کلاس بدون بیابانزایی قرار دارد. مناطق واقع در منتهیالیه جنوب و جنوبشرق دریاچه ارومیه به دلیل دارا بودن میزان هدایت الکتریکی (4600-2400 دسیزیمنس بر متر)، میزان کلر (1033-500 میلیگرم در لیتر)، میزان جذب (92-27 میلی گرم در لیتر) از وقوع پدیدهی بیابانزایی بیشتر از سایر نواحی متأثر شدهاند. از سوی دیگر در این نواحی سطح ایستابی آبهای زیرزمینی به طور میانگین بیش از 50 سانتی متر در 18سال افت پیدا کرده است. بر پایهی مطالعات صورت پذیرفته در جهت شناسایی مهمترین عامل تخریب منابع آبهای زیرزمینی و متعاقبا وقوع پدیدهی بیابانزایی برداشت بیرویه از منابع آبهای زیرزمینی به دلیل دارا بودن کاربری اراضی کشاورزی و باغی، کاهش میزان بارندگی و حضور آبرفتهای کواترنری با قابلیت انحلال پذیری بالا از علل آالودگی آبهای زیرزمینی نواحی واقع در کلاس خطر بسیار شدید است.
شهرام روستایی؛ داود مختاری؛ کریستینه جانانه
چکیده
در این مطالعه از روش رگرسیون لجستیک برای تحلیل کمی و مقایسه ای ناپایداریها در دامنه های مشرف بر جاده کرج- چالوس (حد فاصل کرج- گچسر) و اتوبان در حال احداث تهران- شمال (حد فاصل تهران- سولقان) استفاده شده است. جهت بررسی پتانسیل وقوع حرکات دامنهای لایههای جداگانه 14 فاکتور موثر در وقوع ناپایداریها (شامل طبقات ارتفاعی، شیب، جهت شیب، زمین ...
بیشتر
در این مطالعه از روش رگرسیون لجستیک برای تحلیل کمی و مقایسه ای ناپایداریها در دامنه های مشرف بر جاده کرج- چالوس (حد فاصل کرج- گچسر) و اتوبان در حال احداث تهران- شمال (حد فاصل تهران- سولقان) استفاده شده است. جهت بررسی پتانسیل وقوع حرکات دامنهای لایههای جداگانه 14 فاکتور موثر در وقوع ناپایداریها (شامل طبقات ارتفاعی، شیب، جهت شیب، زمین شناسی، کاربری اراضی، بارش، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، پوشش گیاهی، اقلیم، طول شیب، شاخص قدرت آبراههای و شاخص رطوبت توپوگرافیک) در محیط GIS تهیه شدند، سپس با لایه پراکنش ناپایداریهای موجود انطباق داده شدند و تراکم آنها در واحد سطح محاسبه شد. در ادامه با استفاده از نرمافزار Terrset مدل رگرسیون لجستیک انجام شد. در نهایت میتوان گفت مدل آماری رگرسیون لجستیک مدلی مناسب جهت پهنهبندی احتمال وقوع ناپایداریها در منطقه مورد مطالعه در کنار خطوط ارتباطی است. به عنوان نتیجهگیری نهایی میتوان گفت علاوه بر عوامل طبیعی، عوامل انسانی خصوصا جادهسازی غیراصولی میتوانند نقش مهمی در وقوع ناپایداریهای دامنه های مشرف بر جاده داشته باشند. برای کاهش نسبی خطرات و افزایش میزان پایداری دامنهها لازم است تا حد ممکن از تغییر اکوسیستم و کاربری اراضی اجتناب نمود، و همچنین هرگونه سیاستگذاری به منظور احداث سازهها متناسب با شرایط ژئومورفولوژیکی و زمینشناسی منطقه صورت پذیرد.
احمد نجفی ایگدیر؛ شهرام روستایی
چکیده
زمینلغزشها همواره نقش موثری در تحول و تکامل دامنهها داشته و مخاطرات جدی را در بیشتر نقاط زمین موجب شده اند. شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش و پهنهبندی خطر آن جهت برنامهریزی و انجام اقدامات کنترلی از اهداف تحقیق حاضر میباشد. بنابراین برای مدیریت خطر در حوضه نازلوچای در شمال غرب ایران، کارایی روش آماری رگرسیون لجستیک ...
بیشتر
زمینلغزشها همواره نقش موثری در تحول و تکامل دامنهها داشته و مخاطرات جدی را در بیشتر نقاط زمین موجب شده اند. شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش و پهنهبندی خطر آن جهت برنامهریزی و انجام اقدامات کنترلی از اهداف تحقیق حاضر میباشد. بنابراین برای مدیریت خطر در حوضه نازلوچای در شمال غرب ایران، کارایی روش آماری رگرسیون لجستیک مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای انجام تحقیق، نقشه پراکنش زمینلغزشها از طریق بازدیدهای میدانی و استفاده از اطلاعات محلی، عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای Google Earth، تهیه گردید. در ادامه، عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع، بارش، پوشش گیاهی، لیتولوژی، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه و فاصله از جاده با استفاده از نقشه توپوگرافی، عکس هوایی و تصاویر ماهوارهای تهیه و وارد مدل گردیدند. پس از کمّی کردن طبقات هر یک از لایههای موضوعی با استفاده از تراکم زمینلغزشها، لایهها استانداردسازی شدند و پهنهبنـدی با روشآماری رگرسیون لجستیک انجام گردید. با توجه به ضرایب متغیرهای مستقل، متغیرهای لیتولوژی، شیب و جهت شیب مهمترین عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش های حوضه مورد مطالعه می باشند. همچنین مقادیر آماره های آزمون معناداری مدل نشان دهنده مناسب بودن این مدل برای حوضه مورد مطالعه می باشد.