پژوهشی
علی احمدآبادی؛ امیر کرم؛ واردوهی سرکیسیان
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 1-16
چکیده
چکیده در این پژوهش به منظور شناسایی ویژگیهای کمی شکل سیرکها در منطقهی زردکوه بختیاری از شاخصهای ژئومورفومتریک شامل مشتقات درجه دوم انحنای پلان، پروفیل، کلی،حداقل، حداکثر، انحنای طولی و مقطعی و شاخص شیب به عنوان مشتق درجه اول استفاده شده است. برای این منظور مدل رقومی ارتفاع با دقت 20 متر از نقشههای توپوگرافی 1:25000 سازمان ...
بیشتر
چکیده در این پژوهش به منظور شناسایی ویژگیهای کمی شکل سیرکها در منطقهی زردکوه بختیاری از شاخصهای ژئومورفومتریک شامل مشتقات درجه دوم انحنای پلان، پروفیل، کلی،حداقل، حداکثر، انحنای طولی و مقطعی و شاخص شیب به عنوان مشتق درجه اول استفاده شده است. برای این منظور مدل رقومی ارتفاع با دقت 20 متر از نقشههای توپوگرافی 1:25000 سازمان نقشهبرداری تهیه و برای تحلیلهای ژئومورفومتریک استفاده گردید. سپس با ترکیب نقشهی انواع انحنا و نقشهی شیب، نقشهی رنگی با ترکیب باندی مختلف به دست آمد که در طبقهبندی نظارت شده MLC از آنها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان میدهند از 26 چاله سیرک مانند مشخص شده تنها 14مورد توسط مدل طبقهبندی نظارت شده شناسایی شد. با انطباق دادن خروجی مدل MLC با تعریف لندفرم سیرک، در نهایت به 8 سیرک کاملاٌ توسعهیافته در منطقه رسیدیم. همچنین نتایج ارزیابی دقت طبقهبندی با استفاده از نقشهی پایه ژئومورفولوژی منطقه نشان میدهد دقت کلی طبقهبندی سیرکها در منطقه حدود 60% است و این در حالی است سازند غالب منطقه کربناته و انحلالی است و در نتیجه سیرکهای یخچالی در زردکوه تحت شرایط انحلال کارستی شکل و توسعهیافته و در بیشتر موارد شکل تیپیک سیرک را ندارند. همچنین از نتایج چنین استنباط میشود که مشتقات درجه دوم کارایی بیشتری در شناسایی ویژگیهای شکلی سیرکهای یخچالی دارند. شاخص انحنای پلان بخوبی توانسته پرتگاه اطراف سیرک را نشان دهد و انحنای پروفیل مسیر عبور بهمنهای دیواره سـیرک را بارز نموده است. به نظر مـیرسد شاخصهای مشتق دوم شـامل خانواده انحناء قابلیتهای زیادی در استخراج و بارزسازی اشکال طبیعی بر روی دادههای رقومی ارتفاعی دارد.
پژوهشی
مهدی دینی؛ ابراهیم محمدیآیدینلو
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 17-35
چکیده
چکیده
سطح و کیفیت آبهای زیر زمینی در ارتباط با متغیرهای مختلف تغییر میکند. هدف از این تحقیق، تخمین تغییرات زمانی و مکانی تراز آب زیرزمینی دشت مرند میباشد. برای این منظور، محاسبات بیـلان آبی در نرمافزار Excel و پهنهبـندی مکانی تغییرات در ArcGIS انجام شد. نتایج بررسیها در وضعیت موجود نشان میدهد که در دورهی ...
بیشتر
چکیده
سطح و کیفیت آبهای زیر زمینی در ارتباط با متغیرهای مختلف تغییر میکند. هدف از این تحقیق، تخمین تغییرات زمانی و مکانی تراز آب زیرزمینی دشت مرند میباشد. برای این منظور، محاسبات بیـلان آبی در نرمافزار Excel و پهنهبـندی مکانی تغییرات در ArcGIS انجام شد. نتایج بررسیها در وضعیت موجود نشان میدهد که در دورهی آماری 32 ساله تراز آب زیرزمینی دشت به طور متوسط با افتی معادل 52 سانتیمتر در سال و در 10 سال اخیر بـه طور متوسط با افتی معادل 48 سانتیمتر در سال روبـرو شده است. برای بررسی روند تغییرات تراز آب زیرزمینی دشت در سالهای آتی، ابتدا آبخوان دشت مرند به چهار پهنهی مختلف تقسیم و سپس سه سناریو به صورت، 1) تأمین همهی مصارف از منابع آب زیرزمینی، 2) تأمین مصارف شرب و صنعت از رودخانهی ارس، 3) تأمین مصارف شرب و صنعت از رودخانهی ارس و اعمال مدیریت مصرف بهینه تعریف شد و در نهایت برای هر یک از سناریوها، تراز آب زیرزمینی دشت در شهریور 1393 و 1398 پهنهبندی گردید. نتایج بررسیها نشان میدهد که در سناریوی اول، با تشدید افت سطح آب زیرزمینی در تمامی پهنهها، وضعیت آبخوان بحرانیتر شده و افت تراز آب زیرزمینی در برخی نواحی به 6/2 متر میرسد. با اعمال سناریوی دوم، تراز آب زیرزمینی دشت حداقل 67/1 و حداکثر 93/1 متر افزایش مییابد و با ادامه این روند بعد از 14 سال آبخوان به وضعیت سال 1384 برمیگردد. همچنین با اعمال سناریوی سوم تراز آب دشت، حداقل 78/4 متر و حداکثر 29/5 متر افزایش مییابد که با ادامه این روند بعد از 5 سال آبخوان به وضعیت سال 1384 برمیگردد.
پژوهشی
اکبر هاشمی فرد؛ پرویز کردوانی؛ فریده اسدیان
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 37-53
چکیده
چکیده
تصاویر ماهوارهای به علت دید وسیعی که از یک منطقه ایجاد میکنند و همچنین به دلیل پوشش تکراری منظم، به عنوان یکی از ابزارهای مهم مدیریت منابع زمینی قلمداد میشوند. با استفاده از فنآوری سنجش از دور، خصوصاً تداخل سنجی راداری (InSAR) میتوان حرکات و تغییرات ناشی از پدیدههایی مانند زمینلرزه، آتشفشان، یخچالها، زمینلغزش ...
بیشتر
چکیده
تصاویر ماهوارهای به علت دید وسیعی که از یک منطقه ایجاد میکنند و همچنین به دلیل پوشش تکراری منظم، به عنوان یکی از ابزارهای مهم مدیریت منابع زمینی قلمداد میشوند. با استفاده از فنآوری سنجش از دور، خصوصاً تداخل سنجی راداری (InSAR) میتوان حرکات و تغییرات ناشی از پدیدههایی مانند زمینلرزه، آتشفشان، یخچالها، زمینلغزش و دیاپیرهای نمکی و دیگر پدیدهای نامنظم را مطالعه نمود. در این پژوهش از روش تداخل سنجی تفاضلی راداری به منظور به تصویر کشیدن جابجایی سطح زمین در محدوده سد گتوند علیا و بررسی تغییرات زمانی کوتاه مدت و بلند مدت این حادثه کمک گرفته شده است. 4 تصویر SLC باند C، سنجندهی ASAR ماهوارهی ENVISAT مربوط به بازهی زمانی 2007 تا 2011، در قالب طرح پژوهشی از مرکز فضایی اروپا با گسترهی 100´100 کیلومتر مربع اخذ شد. از پردازش تصاویر با اختلاف زمانی یک ساله و بیش از یک سال 4 اینترفروگرام مستقل حاصل شد، به منظور حذف اثر توپوگرافی از اینترفروگرامها از SRTM DEM منطقه با قدرت تفکیک 90 متر استفاده شد. و پردازش اینترفروگرامها به کمک نرمافزار Sarscape انجام شد. جهت اصلاح اعوجاج تصاویر که در اثر نیروی جاذبهی ماه بر روی تصاویر ایجاد میشود، از فایل DOR-VOR که حاوی اطلاعات برداشتی ماهواره DORIS آژانس فضایی اروپا میباشد، استفاده شـده است. از نـتایج حاصل از تداخلسنجی رادار، حداکـثر میزان فرونشست در محدودهی مورد مطالعه، حدود 5/3 سانتی متر در سال محاسبه شده است. نتایج تداخلنگار به دست آمده در این تحقیق حداکثر نرخ فرونشست را در سازند گچساران و در محدودهی معدن نمک عنبل به میزان 5/3 سانتی متر نشان میدهد.
پژوهشی
رضا قضاوی؛ میثم ندیمی؛ ابراهیم امیدوار؛ رسول ایمانی
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 54-79
چکیده
چکیده
آگاهی از نحوه تغییرات دبی رودخانه و به دنبال آن تغییرات ویژگیهای کمی آب، میتواند کمک شایانی به مدیریت و برنامهریزی منابع آب نماید. میزان اثرات زیست محیطی و اقتصادی- اجتماعی تغییرات دبی رودخانه، در مدیریت آب زیست محیطی بسیار حائز اهمیت است. لذا در این تحقیق، به منظور بررسی تغییرات کمی آب رودخانهی هروچای اردبیل، دبی ...
بیشتر
چکیده
آگاهی از نحوه تغییرات دبی رودخانه و به دنبال آن تغییرات ویژگیهای کمی آب، میتواند کمک شایانی به مدیریت و برنامهریزی منابع آب نماید. میزان اثرات زیست محیطی و اقتصادی- اجتماعی تغییرات دبی رودخانه، در مدیریت آب زیست محیطی بسیار حائز اهمیت است. لذا در این تحقیق، به منظور بررسی تغییرات کمی آب رودخانهی هروچای اردبیل، دبی رودخانه با استفاده از مدل SWAT شبیهسازی گردید. در ادامه با استفاده از مدل اقلیمی LARS-WG دادههای دما و بارش به صورت روزانه تحت سه سناریو A2، B1 و A1B برای دورهی 2040-2014 استخراج و دادههای شبیهسازی شده به مدل SWAT وارد و مدل برای دورهی آماری مذکور اجرا گردید. بر اساس نتایج حاصل از پیشبینی بارش، تحت شـرایط دو سناریو A2 وB1 بارش در دورهی پیشبینی افـزایش خواهد یافت ولی کاهش بارش تحت شرایط سناریوA1B اتفاق خواهد افتاد. نتایج شبیهسازی دبی نشان داد که مدل SWAT طی دورهی واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب با ضریب کارایی 81/0 و 84/0 دارای عملکرد قابل قبولی بوده است. سایر نتایج، افزایش دبی را بر اساس نتایج دو سناریو A2 و B1 و کاهش دبی را بر اساس نتایج سناریو A1B نشان میدهد.
پژوهشی
حامد جعفریان؛ عبدالرضا واعظی هیر؛ حسین پیرخراطی
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 75-94
چکیده
چکیده
برای بررسی کیفیت آبهای زیرزمینی شهرستان ارومیه تعداد 15 نمونه از آب چشمههای مختلف در کل گسترهی مطالعاتی برداشت گردید. اندازهگیری غلظت کاتیونها و آنیونهای اصلی (HCO3, Cl, SO4, Mg, Ca, Na, K) و برخی خواص آب همچون EC، pHو TDS به صورت برجا در محل نمونهبرداری و با استفاده از دستگاههای قابل حمل اندازهگیری شد. بررسی نمودارهای ...
بیشتر
چکیده
برای بررسی کیفیت آبهای زیرزمینی شهرستان ارومیه تعداد 15 نمونه از آب چشمههای مختلف در کل گسترهی مطالعاتی برداشت گردید. اندازهگیری غلظت کاتیونها و آنیونهای اصلی (HCO3, Cl, SO4, Mg, Ca, Na, K) و برخی خواص آب همچون EC، pHو TDS به صورت برجا در محل نمونهبرداری و با استفاده از دستگاههای قابل حمل اندازهگیری شد. بررسی نمودارهای دایرهای نشان داد که ژیپس موجود در واحد آبرفتهای جوان سبب بالا رفتن جزئی مقدار SO4 و EC در نمونههای موجود در حوضهی آبگیر این واحد شده است و همچنین وجود مارنهای موجود در منطقه باعث افزایش مقدار Naدر برخی از نمونهها شده است. تیپ غالب نمونههای آب زیرزمینی منطقه، بیکربناته و کلسیک بوده و فرآیندهایی چون تعویض یونی (به علت حضور کانیهای رسی)، هوازدگی و انحلال سازندهای آهکی و دولومیتی موجود در منطقه عوامل اصلی کنترلکنندهی شیمی آب چشمههای موردمطالعه بوده است، همچنین مشخص گردید که بخش اعظمی از تغذیهی آب چشمهها از واحدهای زمینشناسی مشابه (آهکهای پرمین و واحدهای تخریبی میوسن) صورت میگیرد که ازنظر کشاورزی مناسب بوده و اکثریت نمونهها برای شرب از کیفیت خوب برخوردار هستند. بالاترین همبستگی بین سولفات و TDS با 84 درصد است که نشاندهندهی شوری نسبی در برخی نمونهها تحت تأثیر این یون بوده و همبستگی کلسیم و بیکربنات نشان از منشاء ناشی از انحلال آهک و دولومیت است.
پژوهشی
امیر صفاری؛ حمید گنجائیان؛ زهرا حیدری؛ مژده فریدونی کردستانی
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 95-114
چکیده
چکیده
در ایران آب بسیاری از شهرها خصوصاً مناطق غربی از طریق منابع کارست تأمین میشود. بر این اساس در تحقیق حاضر به ارزیابی توسعه فرایندها و آبخوانهای کارستیک در حوضه ی قره سو پرداخته شده است. این تحقیق مبتنی بر روشهای میدانی، ابزاری و کتابخانهای است که به منظور تعیین مناطق کارستیک توسعهیافته در حوضه ی قره سو ...
بیشتر
چکیده
در ایران آب بسیاری از شهرها خصوصاً مناطق غربی از طریق منابع کارست تأمین میشود. بر این اساس در تحقیق حاضر به ارزیابی توسعه فرایندها و آبخوانهای کارستیک در حوضه ی قره سو پرداخته شده است. این تحقیق مبتنی بر روشهای میدانی، ابزاری و کتابخانهای است که به منظور تعیین مناطق کارستیک توسعهیافته در حوضه ی قره سو از 8 عامل: سنگ شناسی، گسل، شیب توپوگرافی، جهتشیب، ارتفاع، رودخانه، بارش و اقلیم (دما و رطوبت) استفاده شده است. برای این منظور ابتدا با استفاده از روش نرمافزاری (ARC GIS و IDRISI) اقدام به تهیهی لایههای اطلاعاتی شده است. پس از تهیهی لایه های اطلاعاتی، این لایه ها بر اساس نظر کارشناسان وزندهی و سپس با استفاده از مدل ANP استانداردسازی شدهاند، سپس با استفاده از دو مدل منطق فازی و میانگین گیری وزندار ترتیبی نقشههایی نهایی حاصل شده است. بر پایه نتایج حاصل از عوامل موثر در توسعه یافتگی کارست، حوضهی مورد مطالعه از نظر میزان توسعهیافتگی به 5 طبقهی زیاد، نسبتاً زیاد، متوسط، کم و خیلی کم تقسیم شده است. با تـوجه به اینکه در روش مـنطق فازی و میانگینگـیری وزندار تـرتیبی (OWA) اختلافهایی در تلفیق و ترکیب لایههای اطلاعاتی وجود دارد، نتایج نهایی دارای اختلافاتی از نظر وسعت طبقات هستند به طوری که در روش OWA به دلیل اینکه تعدیل بیشتری صورت میگیرد اختلاف طبقات کمتر از روش منطق فازی است اما روند کلی میزان توسعهیافتگی در هر دو روش تقریباً منطبق بر هم است و میزان توسعهیافتگی از شمال و شمال شرق به سمت جنوب و جنوب غرب کاهش میباید.
پژوهشی
زینب علیمیرزایی؛ رفعت زارع بیدکی؛ رسول زمانی احمد محمودی
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 115-133
چکیده
چکیده
مطالعهی وضعیت خشکسالی به عنوان نوعی مخاطرهی طبیعی به منظور تخفیف اثرات آن، اهمیت زیادی دارد. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات مکانی و زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک در حوضهی آبخیز کارون شمالی است. بنابراین با استفاده از اطلاعات هواشناسی و هـیدرولوژیـکی و با اسـتفاده از شاخصهای: DI، Zscore، SRI، SDI، SWI و GRI رخدادهای ...
بیشتر
چکیده
مطالعهی وضعیت خشکسالی به عنوان نوعی مخاطرهی طبیعی به منظور تخفیف اثرات آن، اهمیت زیادی دارد. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات مکانی و زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک در حوضهی آبخیز کارون شمالی است. بنابراین با استفاده از اطلاعات هواشناسی و هـیدرولوژیـکی و با اسـتفاده از شاخصهای: DI، Zscore، SRI، SDI، SWI و GRI رخدادهای خشکسالی تعیین شد. سپس بر اساس اطلاعات به دست آمده از این شاخصها، پهنهبندی شدت خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژی با روش کریجینگ و IDW (با توان 1، 2، 3 و 4) انجام شد. نتایج نشان داد که خشکسالی هواشناسی در حوضهی آبخیز کارون شمالی در سال آبی 87-86 بیشترین شدت را داشته است خشکسالی آبهای سطحی در همان سال و همزمان با شروع خشکسالی هواشناسی در حوضه اتفاق افتاده است اما در سال آبی بعد غالب است. خشکسالی آبهای زیرزمینی نیز در سال 88-87 شدیدتر است. از این نظر خشکسالی آب زیرزمینی نسبت به خشکسالی هواشناسی با یک سال تأخیر رخ داده است. نتایج پهنهبندی حاکی از آن است که روش زمینآماری کریجینگ با مدلهای گوسی و نمایی از توانایی بالایی در پهنهبندی خشکسالی برخوردار است. همچنین نقشهی حاصل نشان میدهد بخش شرقی حوضه نسبت به بخشهای دیگر بارش کمتری دریافت کرده است. از پهنهبندی خشکسالی آب زیرزمینی نیز این نتیجه به دست میآید که بخشهای شرقی دشتهای حوضه از خشکسالی شدیدتری برخوردارند؛ و به طور کلی خشکسالی هیدرولوژیکی در حوضهی آبخیز کارون شمالی در پهنهی جنوب و جنوب شرقی شدت بیشتری دارد.
پژوهشی
محمد امیدفر؛ هاشم رستم زاده؛ بهروز ساری صراف
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 135-152
چکیده
چکیده
پدیدهی سیل یکی از مخاطرات جوی است که فراوانی آن در شمالغرب ایران قابل توجه بوده و همه ساله خسارات جانی و مالی فراوانی بر مناطق مختلف وارد میکند. فناوری جدید رادار هواشناسی به دلیل دارا بودن مقیاس مناسب قدرت تفکیک مکانی1000 متر و تفکیک زمانی 15دقیقهای، میتواند به عنوان یک ابزار سودمند سنجش از ...
بیشتر
چکیده
پدیدهی سیل یکی از مخاطرات جوی است که فراوانی آن در شمالغرب ایران قابل توجه بوده و همه ساله خسارات جانی و مالی فراوانی بر مناطق مختلف وارد میکند. فناوری جدید رادار هواشناسی به دلیل دارا بودن مقیاس مناسب قدرت تفکیک مکانی1000 متر و تفکیک زمانی 15دقیقهای، میتواند به عنوان یک ابزار سودمند سنجش از دور در کاهش خسارات وارده بسیار مفید و کارا باشد. هدف از پژوهش حاضر، امکانسنجی استفاده کاربردی از فناوری جدید رادارداپلر برای پیشبینی کوتاهمدت پدیدهی سیل و اعلام هشدار بهموقع به سازمانها و ساکنان مناطق دارای احتمال وقوع سیل است. برای این منظور داده هایاتی از رادار داپلر تبریز که میتواند گسترش سهبعدی، سمت و سرعت حرکت و مقدار بارندگی حاصل از سلولهای ابر بارشی را با دقّت و مقیاس مناسب تشخیص دهد، انتخاب و زمان و مکان تشکیل، سمت و سرعت و ابعاد سلولهای ابر بارشی در رویداد سیل روستای غلّهزار آذرشهر به طور دقیق مورد پایش قرار گرفت. نتایج نشانداد بـرآورد بارندگی شش ساعـته رادار تبـریز هـمبستگی بالایی با دادههای متـناظر ایستگاههای هواشناسی دارد، اما در حالت کلی رادار، مقدار بارندگی را کمتر از ایستگاههای هواشناسی برآورد میکند. همچنین با توجه به قابلیت نفوذ به داخل ابر امواج رادار و دارا بودن قدرت تفکیک مکانی و زمانی مناسب، بسته به محل تشکیل و سرعت توسعهی سلولهای ابر مولد بارشهای شدید، میتوان در محدودهی دید رادار تبریز پدیدهی سیل را چند ساعت قبل تشخیصداده و در صورت هماهنگی سازمانهای مربوطه و اعلام هشدار سریع، خسارات آن را به حداقل رساند.
پژوهشی
حافظ میرزاپور؛ علی حقی زاده؛ رضوان علیجانی؛ زاهده حیدری زادی
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 153-169
چکیده
چکیده
بررسی و شناخت تغییرات زمانی دبی پایه در مطالعات حوضههای آبخیز بخصوص در فصول با جریان کم، اهمیت زیادی دارد. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه کارایی سری زمانی30 و 56 ساله به ترتیب مربوط به دبی متوسط ماهانه رودخانهی کاکارضا در شهرستان سلسله و رودخانهی افرینه کشکان در شهرستان پلدختر در استان لرستان میباشند. بدین منظور ابتدا ...
بیشتر
چکیده
بررسی و شناخت تغییرات زمانی دبی پایه در مطالعات حوضههای آبخیز بخصوص در فصول با جریان کم، اهمیت زیادی دارد. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه کارایی سری زمانی30 و 56 ساله به ترتیب مربوط به دبی متوسط ماهانه رودخانهی کاکارضا در شهرستان سلسله و رودخانهی افرینه کشکان در شهرستان پلدختر در استان لرستان میباشند. بدین منظور ابتدا اقلیم دو منطقه تعیین و در گام بعد، توابع خود همبستگی و خودهمبستگی جزئی دادههای واقعی در نرمافزار XLSTAT ترسیم و دادهها با استفاده از روشهای باکس کاکس و لگاریتمی نرمال شدهاند. سپس روند دادهها که نشاندهندهی ناایستایی دادهها بود، تعیین گردید. بنابراین با استفاده از روش عملگر تفاضل در نرمافزار MINITAB روند دادهها حذف، و مدل مناسب با کمترین آکائیکه انتخاب شد. سپس دو دورهی 12 و24 ماهه برای دو منطقه شبیهسازی گردید. نتایج حاکی از آن بود که مدلهای انتخابی در دورهی 12 و 24 ماهه به ترتیب دارای ضریب همبستگی 92/0، 6/0 برای رودخانهی کاکارضا و 94/0 ،88/0 برای رودخانهی افرینه کشکان میباشد. در دورهی کوتاهمدت 12 ماهه، توانست شبیهسازی مناسبتری را برای هر دو رودخانه نشان دهد.
پژوهشی
کاظم نصرتی؛ علی رجبی اسلامی؛ مجتبی صیادی
دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1397، صفحه 171-190
چکیده
چکیده
آبهای زیرزمینی برای بسیاری از جوامع مهمترین منبع تأمین آب آشامیدنی است. کیفیت آب به طور مستقیم سلامت مصرفکنندگان را تحت تأثیر قرار میدهد، به همین دلیل بررسی کیفیت آب و عوامل مؤثر بر آن ضروری است. هدف از این مطالعه ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی شهرستان ملارد استان تهران با استفاده از تحلیلهای آماری چند متغیره است. بدین ...
بیشتر
چکیده
آبهای زیرزمینی برای بسیاری از جوامع مهمترین منبع تأمین آب آشامیدنی است. کیفیت آب به طور مستقیم سلامت مصرفکنندگان را تحت تأثیر قرار میدهد، به همین دلیل بررسی کیفیت آب و عوامل مؤثر بر آن ضروری است. هدف از این مطالعه ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی شهرستان ملارد استان تهران با استفاده از تحلیلهای آماری چند متغیره است. بدین منظور دادههای 13 پارامتر کیفی در 31 حلقه چاه آب شرب طی سالهای 1389 تا 1394 انتخاب گردید و بر اساس تحلیل خوشهای سلسله مراتبی چاههای آب شرب شهرستان ملارد به سه طبقه کیفی تقسیم بندی گردید. همچنین به منظور شناخت مهمترین پارامترهای کیفیت آب در هر منطقهی همگن از تحلیل عاملی بر اساس روش تحلیل مؤلفههای اصلی استفاده شد. نتاج نشان دادکه کیفیت آب در خوشه سوم (مناطق مرکزی و غربی) از مطلوبیت پایینتری برخوردار است و در هر خوشهی کیفی 3 عامل به عنوان مهمترین پارامترهای تغییر کیفیت آب با مجموع واریانس 8/92، 2/83 و 9/88 به ترتیب در خوشـهی همگن 2،1 و 3 تغییرات کیفیت آب آن خوشه را توجـیه میکنند. عاملهای به دست آمده از تحلیلهای عاملی نشان میدهد که پارامترهای موثر بر تغییرات کیفیت آب به طور عمده با سازندهای تبخیری، استفاده از کودهای شیمیایی و حاصلخیزکنندهها، فاضلابهای خانگی و دفع غیراصولی فضولات پرورشگاههای دام و طیور مرتبط میباشد.