هیدروژئومورفولوژی
فاطمه منبری؛ امجد ملکی؛ هادی نیری
چکیده
تجزیه و تحلیل مورفومتری حوضه های زهکشی و شبکه رودخانه، نقش مهمی در شناخت رفتار هیدروژئولوژیکی حوضه زهکشیایفا میکند و در حوضه های فاقد آمار میتواند ابزاری مفید برای پیشبینی سیلاب باشد. از این رو تحقیق حاضر با هدفمدلسازی سیلاب و ارتباط آن با متغیرهای مورفومتری با استفاده از رگرسیون چندمتغیره انجام گرفت. روش پژوهش مبتنیبر استخراج پارامترهای ...
بیشتر
تجزیه و تحلیل مورفومتری حوضه های زهکشی و شبکه رودخانه، نقش مهمی در شناخت رفتار هیدروژئولوژیکی حوضه زهکشیایفا میکند و در حوضه های فاقد آمار میتواند ابزاری مفید برای پیشبینی سیلاب باشد. از این رو تحقیق حاضر با هدفمدلسازی سیلاب و ارتباط آن با متغیرهای مورفومتری با استفاده از رگرسیون چندمتغیره انجام گرفت. روش پژوهش مبتنیبر استخراج پارامترهای مورفومتریک و تحلیل های آماری شامل بررسی ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون خطی میباشد. در همین راستا ابتدا حوضه های مورد مطالعه با استفاده از نرمافزار 5.10 GIS ARC تعیین و حدود هر یک مشخص شده است. سپس ویژگی های مورفومتری آنها استخراج شده است. دبی سیلاب نیز در دوره های بازگشت 2 تا 144 ساله با استفاده از نرمافزار ایزی فیت بازسازی شده است. برای مدلسازی ابتدا رابطه خطی بین هر یک از متغیرهای مورفومتری به عنوان متغیر مستقل با دبی سیلاب به عنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفته و بعد از اطمینان از وجود رابطه ی خطی بین متغیرها و دبی سیلاب همبستگی بین هر یک از متغیرها و دبی سیلاب محاسبه شد. متغیرهایی که بیشترین همبستگی را دارند مشخص گردید که این متغیرها عبارت بودند از مساحت حوضه، طول حوضه و طول جریان سطحی. با استفاده از رگرسیون چند متغیره اقدام به مدلسازی برای متغیرهای مستقل و دبی سیلاب گردید. نتایج نشان میدهد که هر چه دوره بازگشت سیلاب افزایش مییابد ارتباط بین متغیرهای مستقل و دبی سیلاب افزایش می یابد به طوری که همبستگی مساحت با دورهی برگشت 21 ساله 941/4 و با دورهی بازگشت 244 ساله 988/4 می باشد. همچنین مدل های ارائه شده با استفاده از تحلیل رگرسیون چندمتغیره در دوره های بازگشت بالاتر از 21 تا 144 سال دارای اعتبار بیشتری برای پیشبینی سیلاب میباشد. به طوری که ضریب تبیین دوره ی 1 ساله برابر با 321/4 و دوره 144 ساله برابر با 121/4 میباشد.
امین نویدطلب؛ قاسم عسکری؛ فرحناز احمدپور؛ مریم طهماسبی
چکیده
مسألهی آب یکی از اساسیترین مسایل امروزی جوامع انسانی است، اما در سایهی خشکسالی، به یک چالش جدی برای تصمیمسازان جامعه تبدیل شده و تمامی ابعاد توسعهی جامعه را متاثر میکند. در استان لرستان، در سالهای اخیر تعداد قابل توجهی از رودخانهها و چشمهها خشکیده است که اغلب، آن را به خشکسالی جوی (کمبود بارش) نسبت میدهند. ...
بیشتر
مسألهی آب یکی از اساسیترین مسایل امروزی جوامع انسانی است، اما در سایهی خشکسالی، به یک چالش جدی برای تصمیمسازان جامعه تبدیل شده و تمامی ابعاد توسعهی جامعه را متاثر میکند. در استان لرستان، در سالهای اخیر تعداد قابل توجهی از رودخانهها و چشمهها خشکیده است که اغلب، آن را به خشکسالی جوی (کمبود بارش) نسبت میدهند. در این پژوهش با استفاده از نمایهی درصد نرمال بارش به ارزیابی این نوع خشکسالی در بازهی زمانی 1988 تا 2017 پرداخته شد. محاسبه درصد نرمال بارش نشان میدهد که فقط درصد کمی (بین 30 تا 6/6 درصد) از دورهی سیسالهی مورد بررسی دارای خشکسالی، آنهم از نوع ضعیف (کمی خشک) بودهاند. این بدان معنی است که خشکسالی به صورت قابل توجه در این دوره رخ نداده است. بنابراین بروز عوارض خشکسالی متوسط تا شدید که به صورت خشک شدن بسیاری از چشمهها، رودخانهها، و آبشارها نمایان شده است، نمیتواند بهتنهایی ناشی از خشکسالی جوی باشد. این مساله میتواند ریشه در برداشت بیرویهی آبهای زیرزمینی داشته باشد که موجب افت ناگهانی و شدید سطح سفره و بروز علایم خشکسالی شدید شده است. واکاوی دورهی بازگشت خشکسالی نیز تایید میکند که خشکسالی شدید در اغلب ایستگاهها دارای دورهی بازگشت بسیار طولانی و غیرقابل محاسبه است. خشکسالی متوسط نیز دورهی بازگشتی بیشتر از هزار سال دارد. تنها خشکسالی ضعیف دارای دورهی بازگشت 100 تا 200 سال است، اما این نوع خشکسالی نمیتواند مسئول بروز عوارض خشکسالی شدید باشد، پس باید به دنبال عوامل انسانی مانند مدیریت منابع بود که مرتبط با خشکسالی اجتماعی-اقتصادی است. بر پایهی میزان دادههای بازسازی شده، ضریب اطمینان نتایج بهدست آمده برای ایستگاههای خرمآباد، الیگودرز و بروجرد 100%، برای ازنا، دورود و نورآباد 7/56%، پلدختر 4/63 % و برای کوهدشت و الشتر 7/66 % میباشد.
