هیدروژئومورفولوژی
اباذر اسمعلی عوری؛ آرزو اسحاق‌زاده؛ شکراله اصغری؛ رئوف مصطفی‌زاده
چکیده
تعیین وسعت فرسایش کناره رودخانه‌ای خاک و نمایش آن به‌صورت نقشه در محیط GIS، در مدیریت بهینه از منابع آب و خاک موثر است. هدف تحقیق حاضر تعیین محدوده فرسایش رودخانه‌ای از روی عکس‌های هوایی، مدل‌سازی رگرسیونی و تعیین عوامل موثر بر توسعه فرسایش کنار رودخانه‌ای با استفاده از داده‌های مکانی مختلف فیزیوگرافی، هیدرولوژی، زمین‌شناسی ...
بیشتر
تعیین وسعت فرسایش کناره رودخانه‌ای خاک و نمایش آن به‌صورت نقشه در محیط GIS، در مدیریت بهینه از منابع آب و خاک موثر است. هدف تحقیق حاضر تعیین محدوده فرسایش رودخانه‌ای از روی عکس‌های هوایی، مدل‌سازی رگرسیونی و تعیین عوامل موثر بر توسعه فرسایش کنار رودخانه‌ای با استفاده از داده‌های مکانی مختلف فیزیوگرافی، هیدرولوژی، زمین‌شناسی و محیطی در بازه‌هایی از رودخانه بالخلوچای در استان اردبیل است. ابتدا پارامترهای موثر در ایجاد فرسایش کنار رودخانه‌ای موجود در منطقه شامل عوامل توپوگرافی، خاک و زمین، هیدرولوژی، تغییرات کاربری محاسبه شدند. در این راستا، متغیرهای مورد مطالعه در چهار مقطع زمانی 1334 با استفاده از عکس‌های هوایی، سال 1359 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای TM، سال‌های 1389 و 1392 با تصاویر Google Earth تهیه شد و سطح موثر فرسایش رودخانه‌ای مورد مقایسه قرار گرفت. سپس با استفاده از متغیرهای مستقل (شامل عوامل توپوگرافی، هیدرولوژی، فرسایش پذیری خاک و عوامل زمینی) و سطح موثر فرسایش رودخانه‌ای به‌عنوان متغیر وابسته، تجزیه و تحلیل رگرسیونی چند متغیره در نرم‌افزار SPSS انجام و مدل‌های مناسب برآورد مقدار فرسایش کنار رودخانه‌ای مختلف به‌دست آمدند. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی، پارامترهای محیط بازه، دبی اوج، مساحت تحت کشت زراعت آبی، زمان تمرکز، پوشش مرتع و مناطق مسکونی نقش مهم‌تری در تشدید فرسایش کنار رودخانه‌ای داشته اند.
ژئومورفولوژی
شمس اله عسگری؛ صمد شادفر؛ محمدرضا جعفری؛ کوروش شیرانی
چکیده
رسوب یکی از مسائل مهم در حوضهی آبریز محسوب میشود. با توجه به مشکلات ناشی از رسوب، بررسی ارتباط متغیرهای هیدروژئومورفیکی تأثیرگذار در تولید رسوب و بار رسوب معلق در حوضهی آبریز ضرورت دارد. هدف این تحقیق مدل‌سازی رابطهی بین میزان بار رسوب معلق با متغیرهای هیدروژئومورفیکی در حوضهی آبریز است. دو حوضه گاوی و حوضهی کنجانچم ...
بیشتر
رسوب یکی از مسائل مهم در حوضهی آبریز محسوب میشود. با توجه به مشکلات ناشی از رسوب، بررسی ارتباط متغیرهای هیدروژئومورفیکی تأثیرگذار در تولید رسوب و بار رسوب معلق در حوضهی آبریز ضرورت دارد. هدف این تحقیق مدل‌سازی رابطهی بین میزان بار رسوب معلق با متغیرهای هیدروژئومورفیکی در حوضهی آبریز است. دو حوضه گاوی و حوضهی کنجانچم در استان ایلام که شامل 8 زیرحوضه مشخص و مجهز به ایستگاه هیدرومتری میباشند انتخاب شدند. مواد این تحقیق داده‌های دبی رسوب مشاهده‌ای بعنوان متغیر وابسته ایستگاههای هیدرومتری که با استفاده از منحنیسنجهرسوب تحلیل شد. در مرحلهی بعد همگنی حوضه‌های آبـریز با اسـتفاده از روش تـحلیل خوشـه‌ای ارزیابی شد. در تـحلیل خوشه‌ای پس از استاندارد کردن داده‌ها به روش Z-SCORE، گروه‌بندی با روش طبقاتی تجمعی و محاسبه فاصلهی اقلیدسی به روش ward انجام شد. بهتدریج زیرحوضه‌های چاویز، سرجوی، اماملکشاهی و آسان درگروه یک و زیرحوضه‌های کنجانچم، رستمآباد، تنگ باجک و گنبد در گروه دوم تحلیل شدهاند. جهت تحلیل ارتباط بین متغیرهای ژئومورفیک با رسوب هر زیرحوضه از روش رگرسیون چندمتغیره آماری استفاده شد. نتایج بررسی ارتباط بین خصوصیات ژئومورفیک با رسوب زیرحوضه‌ها نشان داد که مقدار رسوب با شاخص شیب، ضریب گردی، بافت زهکشی، بارندگی، ناهمواری و مساحت حوضه همبستگی مثبت داشته و در سطح 001/0 معنی‌دار بوده است. جهت تأثیرگذاری متغیرها بر میزان رسوب زیرحوضه‌ها از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی و تحلیل خوشه‌ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که سه عامل ضریب گردی، ضریب شیب و ضریب بافت زهکشی حوضه بهترتیب 62/44، 22/25 و 74/16 درصد از واریانس تمامی متغیرهای تحقیق را تبیین می‌کند. در مجموع سه عامل استخراج شده نهایی توانسته‌اند 87% از واریانس تمامی متغیرهای تحقیق را تبیین نمایند.
