زهرا شریفی؛ رئوف مصطفی‌زاده؛ اباذر اسمعلی؛ زینب حزباوی؛ محمد گلشن
چکیده
داده‌های دبی روزانه جریان از پیش‌نیازهای مدیریت منابع آب هستند، اما امکان اندازه‌گیری آن در بسیاری از آبخیزهای بالادست وجود ندارد. بر این اساس، مدل‌سازی هیدرولوژیکی یکی از ابزارهای مهم در برآورد خصوصیات جریان در آبخیزهای بدون آمار است. تخمین پارامترهای ورودی مدل‌های هیدرولوژیکی در اغلب موارد نیازمند بهینه‌سازی است. هدف این ...
بیشتر
داده‌های دبی روزانه جریان از پیش‌نیازهای مدیریت منابع آب هستند، اما امکان اندازه‌گیری آن در بسیاری از آبخیزهای بالادست وجود ندارد. بر این اساس، مدل‌سازی هیدرولوژیکی یکی از ابزارهای مهم در برآورد خصوصیات جریان در آبخیزهای بدون آمار است. تخمین پارامترهای ورودی مدل‌های هیدرولوژیکی در اغلب موارد نیازمند بهینه‌سازی است. هدف این پژوهش، ارزیابی روش‌های بهینه‌سازی و واسنجی خودکار مدل بارش-رواناب SIMHYD در حوزه آبخیز کوزه‌تپراقی با مساحت 805 کیلومترمربع در استان اردبیل است. داده‌های دبی، بارش روزانه، تبخیر و تعرق به‌عنوان ورودی‌های مدل از سال 2002-2011 برای واسنجی و از سال 2009-2011 برای صحت‌سنجی در امر شبیه‌سازی استفاده شدند. روش‌های واسنجی شامل الگوریتم ژنتیک، تکامل رقابتی جامع، الگوی جستجو، الگوی جستجوی چند‌شروعه، نمونه‌گیری تصادفی یکنواخت، روزنبروک، بهینه‌سازی روزنبروک چند‌شروعه براساس معیارهای کارایی آماری ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تغییر الگوریتم‌های بهینه‌سازی در دقت واسنجی مدل تاثیر قابل‌توجهی دارد. به‌طوری که مقدار تابع نش-ساتکلیف برای الگوریتم‌های مورداستفاده به‌ترتیب 42/0، 31/0، 55/8-، 38/0، 56/0، 23/0، 24/0 به‌دست آمد. الگوریتم روزنبروک در مقایسه با سایر الگوریتم‌های مورد استفاده، از دقت بالایی در واسنجی مدل هیدرولوژیک SIMHYD برخوردار است.
خدایار ضیائی؛ اباذر اسمعلی؛ رئوف مصطفی‌زاده؛ محمد گلشن
چکیده
تغییرات کاربری اراضی یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست محیطی در بیشتر حوضه های آبریز است. در این تحقیق تغییرات روند هیدرولوژیکی جریان با سناریو تغییر کاربری اراضی در حوضه آبریز اهل ایمان با مساحت 7771 هکتار واقع در قسمت غربی استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت. برای این‌منظور مدل هیدرولوژیکی SWAT برای منطقه مطالعاتی اجرا و با استفاده ...
بیشتر
تغییرات کاربری اراضی یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست محیطی در بیشتر حوضه های آبریز است. در این تحقیق تغییرات روند هیدرولوژیکی جریان با سناریو تغییر کاربری اراضی در حوضه آبریز اهل ایمان با مساحت 7771 هکتار واقع در قسمت غربی استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت. برای این‌منظور مدل هیدرولوژیکی SWAT برای منطقه مطالعاتی اجرا و با استفاده از الگوریتم SUFI2 واسنجی و اعتبارسنجی شد. نتایج مدل با استفاده از ضرایب آماری R2، NS و RMSE ارزیابی شد که در دوره واسنجی این ضرایب آماری به‌ترتیب 75/0، 71/0 و 31/0 و در دوره اعتبارسنجی به‌ترتیب 71/0، 68/0 و 18/0 به‌دست آمدند که ضرایب آماری به‌دست آمده در هر دو دوره نشاندهنده بالا بودن عملکرد مدل در منطقه مطالعاتی جهت شبیه‌سازی رواناب است. بنابراین با توجه به پتانسیل و مشخصات منطقه تأثیر سناریوهای تغییرکاربری اراضی دیم کمبازده به مرتع، تبدیل 50 درصد زراعت آبی به باغ و تبدیل 40 درصد کاربری مرتع به زراعت دیم دبی جریان ماهانه خروجی از حوضه آبریز اهل ایمان مطالعه شد. نتایج نشاندهنده کاهش دبی متوسط (17 درصد) در سناریوی اول و افزایش دبی متوسط (36 درصد) در سناریوی دوم است. افزایش دبی متوسط در سناریو دوم نشاندهنده کاهش ذخیره آب زیرزمینی در منطقه است.
