غلامرضا مقامی مقیم؛ علی اکبر تقی پور؛ هوشنگ خیری
دوره 6، شماره 21 ، اسفند 1398، ، صفحه 23-42
چکیده
مقاله ی دشت صفیآباد یکی از دشتهای شمالی کویر مرکزی ایران است که به دلیل قرار گرفتن در منطقه ی خشک استفاده از آبهای زیرزمینی در آن رایج است. از زمان انجام مطالعات ژئوفیزیکی در سال 1368سطح آبهای زیرزمینی این دشت در حال کاهش است که این امر مشکلاتی چون شورشدن آب چاهها، افزایش هزینههای پمپاژ و خشک شدن قناتها را به دنبال داشته ...
بیشتر
مقاله ی دشت صفیآباد یکی از دشتهای شمالی کویر مرکزی ایران است که به دلیل قرار گرفتن در منطقه ی خشک استفاده از آبهای زیرزمینی در آن رایج است. از زمان انجام مطالعات ژئوفیزیکی در سال 1368سطح آبهای زیرزمینی این دشت در حال کاهش است که این امر مشکلاتی چون شورشدن آب چاهها، افزایش هزینههای پمپاژ و خشک شدن قناتها را به دنبال داشته است. کشاورزان این دشت با اقداماتی نظیر ایجاد کانالهای بتنی و لوله کشی مسیر انتقال آب، استفاده از شیوههای نوین آبیاری، تغییر نوع کشت، اقدامات فرهنگی و نصب کنتورهای هوشمند سعی نمودند سطح برداشت از آبهای زیرزمینی در این دشت را کنترل نمایند. این تحقیق به شیوه ی میدانی و کتابخانهای و با هدف مشخص شدن تأثیر اقدامات انسانی در کنترل آبهای زیرزمینی بهمنظور مدیریت منابع آب در این دشت انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد در بین اقدامات انسانی فقط نصب کنتورهای هوشمند از برداشت بیرویه ی آب جلوگیری نموده و شیب کاهش سطح آبهای زیرزمینی تا حدودی آن را تعدیل کرده است. بقیهی اقدامات انسانی هرچند سبب صرفهجویی در مصرف آب شده اما به دلیل افزایش سطح زیر کشت و ادامه ی برداشتهای بیرویه از آبهای زیرزمینی تأثیرات مثبت قابلتوجه ی در این زمینه نداشته است. همچنین در بین اقدامات انسانی اقدامات فرهنگی قابلتوجه ی انجامنشده و بهنظر میرسد علت اصلی به نتیجه نرسیدن سایر اقدامات توجه کمتر به مسائل فرهنگی باشد.