آب های زیرزمینی
شکوفه اسمعیلی؛ فیروز مجرد
چکیده
بخش عمدهای از تقاضای آب شیرین در جهان از طریق آبهای زیرزمینی تأمین میشود. هرگونه ناهنجاری در آبهای زیرزمینی بهطور مستقیم بر زندگی انسان تأثیر میگذارد. از مهـمترین عواملی که در نوسان سطح آبهای زیرزمینی تأثیر بهسزایی دارند، خشکسالیها و ترسالیها هستند. هدف از این مطالعه، بررسی رابطۀ بین شاخص بارش استانداردشده (SPI) بهعنوان ...
بیشتر
بخش عمدهای از تقاضای آب شیرین در جهان از طریق آبهای زیرزمینی تأمین میشود. هرگونه ناهنجاری در آبهای زیرزمینی بهطور مستقیم بر زندگی انسان تأثیر میگذارد. از مهـمترین عواملی که در نوسان سطح آبهای زیرزمینی تأثیر بهسزایی دارند، خشکسالیها و ترسالیها هستند. هدف از این مطالعه، بررسی رابطۀ بین شاخص بارش استانداردشده (SPI) بهعنوان شاخص خشکسالی هواشناسی و شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI) بهعنوان شاخص خشکسالی هیدرولوژیک در دشت اسلامآباد غرب (استان کرمانشاه) در یک دورۀ 20ساله و پیشبینی وضعیت آیندۀ سطح آب زیرزمینی در منطقه است. مقادیر هر دو شاخص در مقیاسهای زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه محاسبه شد. برای بهدستآوردن رابطۀ بین دو شاخص، از ضریب همبستگی، یک بار در مقیاسهای زمانی مختلف و بار دیگر با تأخیرهای زمانی 1 تا 12ماهه در شاخص GRI استفاده گردید. سپس دادههای بارش آیندۀ دشت مورد نظر در یک دورۀ 20ساله با چهار مدل گزارش ششم (CMIP6) تحت سه سناریوی انتشار استخراج و با مدل SDSM ریزمقـیاسنمایی شد. نهایتاً دادههای مدل CanSM5-CanOE انتخاب و برای پیشبینی وضعیت آیندۀ سطح آب زیرزمینی، وارد مدل رگرسیونی رابطۀ بارش با سطح آب شد. نتایج نشان داد که بیشترین ضریب همبستگی معنیدار بین شاخص SPI 48ماهه و شاخص GRI 48ماهه در شرایط تأخیر زمانی 12ماهه مشاهده میشود که نشاندهندۀ تأثیر بارش بر تغییرات سطح آب زیرزمینی در مقیاسهای میانمدت و بلندمدت است. نتایج پیشبینی سطح آب زیرزمیـنی برای دورۀ آتی بیـانگر افت سطح آب به-ترتیـب بهمیزان 17/5، 02/6 و 08/8 متر تحت سه سناریوی SSP1-2.6، SSP2-4.5 و SSP5-8.5 است.