نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• غلام حسن جعفری ¹
• زینب براتی ²

¹ عضو هیأت علمی دانشگاه زنجان

² دانشگاه تهران

چکیده

تحلیل برخی از عوارض و ساختارهای زمین‌شناسی می‌تواند برای تبیین تحولات کواترنری مورداستفاده قرار گیرد. تحلیل انواع لغزش‌ها، وضعیت تراکم و مقایسه آن‌ها با هم، کلیدی برای شناسایی تکامل لندفرم‌ها است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل مکانی زمین لغزش‏های رخداده در لیتولوژی‏های مختلف حوضه معلم کلایه بخشی از حوضه الموت شرق، بـین طول‌هـای جغرافیـایی″00 ′26 °50 تا ″20 ′31 °50 و عرض جغرافیایی ″00 ′22 °36 تا ″00 ′30 °36، بر اساس شرایط توپوگرافیکی، ژئولوژیکی، پوشش گیاهی، وضعیت آبراهه ها، مجاورت سنگ های مختلف منطقه صورت پذیرفت. بر اساس نتایج حاصله سازند کرج، روته، شمشک و رسوبات نئوژن و تخریبی به عنوان فرسایش پذیرترین سازندهای موجود در محدوده‏ی مورد مطالعه هستند که مهمترین عوامل دخیل در وقوع حرکات دامنه‏ای در مقیاس میکرو و ماکرو در زیر حوضه ی معلم کلایه می‏باشند. در سطوح ارضی پایین‌دست رودخانه‌ها، لیتولوژی آسیب‌پذیر وسعت بیشتری دارد. در چنین مناطقی علاوه بر سست‌تر شدن لیتولوژی در مقاطع وسیع و منقطع، ماده و انرژی جاری در رودخانه نیز افزایش می‌یابد، در صورتی که به دلیل شیب کمتر دامنه‌ها، اثرگذاری رودخانه بر حرکات دامنه‌ای محدودتر می‌شود. در سطوح ارضی نزدیک به خط الرأس، ماده و انرژی کمتر و لیتولوژی مقاوم‌تر است؛ ولی به علت شیب بیشتر دامنه‌ها و دخالت هوازدگی فیزیکی در تخلخل سنگ‌ها زمینه اثرگذاری رودخانه بر روی وقوع حرکات دامنه‌ای بیشتر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• الموت
• زمین‌لغزش
• حرکات توده‌ای
• فرسایش

موضوعات

• ژئومورفولوژی

عنوان مقاله [English]

Spatial analysis of lithology in the occurrence of landslides in the eastern Alamut basin (case study: Mo’alem-Kelayeh Basin)

نویسندگان [English]

• Gholam hassan jafari ¹
• zinab barati ²

¹ university of zanjan

² university of Tehran

چکیده [English]

The analysis of some geological features and structures can be used to determine Quaternary developments. Analyzing the types of landslides, their density, and scale is the key to identify the evolution of landforms. Based on this, the current research was carried out with the aim of spatial analysis of landslides that occurred in different lithologies of Mo’alem-Kelayeh basin, a part of eastern Alamut basin, between the longitudes 50°26'00″ to 50°31'20″ and the latitude 36°22'00″ to 36°30'00″, based on topographical, geological conditions, vegetation, the condition of waterways, and the proximity of different rocks in the area. According to the results, the Karaj, Rute, Shamshek and Neogene and destructive sediments are the most erodible formations in the studied area, which are the most important factors involved in the occurrence of mass movements on a micro and macro scale under the Mo’alem-Kelayeh basin. The nonresistant lithology is more extensive in the geographical levels downstream of the rivers. In such areas, in addition to the loosening of the lithology in wide sections, the material and energy flowing in the river also increases, if due to the lower slope of the slopes, the effect of the river on movements of the slopes becomes more limited. In the terrestrial levels close to the ridge line, matter and energy are less and lithology is more resistant; But due to greater slope of the slopes and the involvement of physical weathering in the porosity of rocks, the effect of river on the occurrence of surface slope movements increases.

کلیدواژه‌ها [English]

• Alamut
• Landslide
• Mass movement
• Erosion