نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه محقق اردبیل
2 دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
3 استاد گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
محدودیت پتانسیل آب زیرزمینی در آبخوان آبرفتی دشت اردبیل و عدم توجه به میزان برداشت مجاز و توسعه ی روز افزون مصارف کشاورزی، شرب، صنعت، بهره‌برداری ناموزون و نامتناجس، عدم جایگزینی آن از طریق ریزش‌های جوی به دلیل مواجه شدن با سالهای کم‌آبی و خشک، موجب گردیده که آبخوان دشت اردبیل با افت سطح و در نتیجه کاهش حجم مخزن مواجه شود. این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افت و تغییرات سطح آب‌های زیرزمینی دشت اردبیل در دو مقطع زمانی 1995 تا 2005 و 2005 تا 2015 انجام گرفت. برای انجام پژوهش حاضر، از داده‌های بارش ماهانه ایستگاه های هواشناسی اردبیل، نیارق، نمین، آبی بیگلو، هیر، سامیان واقع در داخل دشت اردبیل در طول آماری 20 ساله (1995-2015) و داده‌های ماهانه ارتفاع سطح ایستابی تعداد 24 حلقه چاه پیزومتری برای دشت انتخاب شد. برای تهیه ی نقشه ی کاربری اراضی در دو دوره ی زمانی، تصاویر سنجنده های OLI و TM ماهواره لندست مربوط به خرداد ماه 1993، 2005 و 2015 استفاده شد. نتایج بررسی تغییرات سطح کاربری اراضی در طول سالهای 1993، 2005 و 2015 در دشت اردبیل نشان داد کاربری های زراعت آبی به ترتیب با 26/48156، 66/50678 و 68/58356 هکتار بیشترین سطح و پهنه ی آبی به ترتیب با 75/168، 65/88 و 95/380 هکتار کمترین سطح را داشتند که نشان از دخالت بالای اراضی کشاورزی در افت سطح ایستابی اراضی کشاورزی در دشت اردبیل میباشد. در نهایت بررسی روند تغییرات چاههای پیژومتری نشان داد در دشت اردبیل حداکثر تراز سطح ایستابی (1437 متر) مربوط به قسمت‌های جنوب دشت اطراف اراضی-نوشهر-کرگان و حداقل تراز (1300 متر) مربوط به اطراف روستای خلیفه لو شیخ میباشد. مطابق با نقشه ی پراکنش چاه ها، بیشترین تراکم چاه ها در منطقه ی شرقی و مرکزی دشت بوده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Effective Factors in Ground Water Variations and Water Table Decrease in Ardabil Plain
نویسندگان [English]
- Sina Ziaye Shendershami 1
- Abazar Esmali Ouri 2
- Raoof Mostafazadeh 2
- Ardavan Ghorbani 3
1 University of Mohaghegh Ardabili
2 Assoct. Prof., Dept., Range & watershed Management, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili
3 Professor,, Dept., Range & watershed Management, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]
The aim of this study was to investigate the factors affecting the decrease and change of groundwater level in Ardabil plain in two periods 1995 to 2005 and 2005 to 2015. The monthly precipitation data of Ardebil, Nir, Namin, Abi baglo, Hir, Samiyan stations in the Ardabil plain during the statistical period of 1995-2015 and monthly data of the height of the station in 24 Piezometric well ring were chosen for the plain. Landslide OLI and TM satellite imagery was used to prepare land use map for the target periods in June 1993, 2005, and 2015. The results of land use changes in the years 1993, 2005, and 2015 in the Ardabil plain showed the highest watery agriculture with 48156.26, 50678.66, and 58356.68 and area water level, respectively, were with 168.75 ,88.65 and 380.95 ha, lowest level Which indicates the high level of agricultural land involvement in the decline of agricultural land in the Ardebil plain. The study of the process of Piezometric Wells showed that in the plain of Ardabil, the maximum height of the surface of the station (1437 m) is related to the southern parts of the plains around the village - Noshahr-Kargan and the minimum height (1300 m) is related to the village of Khalifaulo Sheikh. The highest level of cultivation is also focused on user plans in these areas.
کلیدواژه‌ها [English]
- Groundwater
- Land use
- Piezometric well
- Water table
- Ardabil plain
- Ardabil province
)