ژئومورفولوژی
جمشید یاراحمدی؛ محمد خسروشاهی
چکیده
ایران در قلمرو اقلیمی خشک و نیمه خشک واقع شده و در معرض سامانههای متعدد گرد و غبار محلی و فرامحلی است. تداوم خشکسالیها، کاهش پوشش گیاهی و گسترش پلایای نمکی دریاچه ارومیه، ایجاد کانونهای گرد و غبار محلی در حاشیه دریاچه ارومیه در استان آذربایجان شرقی را محتمل ساخته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی توزیع مکانی-زمانی فرسایش بادی با ...
بیشتر
ایران در قلمرو اقلیمی خشک و نیمه خشک واقع شده و در معرض سامانههای متعدد گرد و غبار محلی و فرامحلی است. تداوم خشکسالیها، کاهش پوشش گیاهی و گسترش پلایای نمکی دریاچه ارومیه، ایجاد کانونهای گرد و غبار محلی در حاشیه دریاچه ارومیه در استان آذربایجان شرقی را محتمل ساخته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی توزیع مکانی-زمانی فرسایش بادی با کاربست شاخص غبارناکی(DSI) در سطح استان آذربایجان شرقی اجرا شده است. برای این منظور، ابتدا سری دادههای غبارناکی که بصورت کدهای اختصاصی در ایستگاههای هواشناسی ثبت شده، در بازه زمانی30 سال اخیر تهیه و سپس، وجود روند در سری دادههای یاد شده با استفاده از آزمون من- کندال بررسی گردید. در ادامه، فراوانی وقوع طوفانهای گرد و غبار براساس شاخص DSI محاسبه شده و توزیع مکانی آنها در محیط GIS بصورت نقشه تهیه گردید. نتایج آزمون من-کندال برای متوسط سالانه پدیده گرد و غبار با منشاء محلی و فرامحلی نشان داد که شیب روند هر دو دسته از طوفانهای گرد و غبار محلی و فرامحلی در سطح استان افزایشی است؛ ولی تنها روند موجود در طوفانهای گرد و غبار فرامحلی در سطح 95% معنیدار میباشد. نتایج این تحقیق نشان داد که قسمت عمده طوفانهای گرد و غبار مشاهداتی در سطح استان آذربایجان شرقی با منشاء فرامحلی هستند؛ با این وجود، فراوانی گرد و غبارهای محلی در سالهای اخیر از افزایش نسبی برخوردار بوده و این مسله در ارتباط با تاثیر تداوم خشکسالیها بر کاهش پوشش گیاهی و گسترش پلایای دریاچه ارومیه قابل توجیه است. در همین ارتباط، بیشترین مقدار شاخص طوفانهای گرد و غبار(DSI) در حوزه دریاچه ارومیه در ایستگاههای هواشناسی تبریز، سهند و مراغه مشاهده شده است.
جمشید یاراحمدی؛ قباد رستمی زاد
دوره 6، شماره 19 ، شهریور 1398، ، صفحه 79-100
چکیده
این تحقیق، با هدف پایش خشکسالی های هیدرولوژیکی در رودخانه دریانچای در یک دوره ی 31 ساله اجرا شـده است. مشخصات خـشکسالی های هیدرولوژیـکی شامل: زمان وقـوع، مدت، شـدت و حـداقل دبی مـشاهده شـده در طـول رخـداد خـشکی، از روش سـطح آسـتانه با نـرم افـزار NIZOWKA2003 محاسبه شده است. در اینجا، مقادیر سطح آستانه از منحنی مدت جریان انتخاب ...
بیشتر
این تحقیق، با هدف پایش خشکسالی های هیدرولوژیکی در رودخانه دریانچای در یک دوره ی 31 ساله اجرا شـده است. مشخصات خـشکسالی های هیدرولوژیـکی شامل: زمان وقـوع، مدت، شـدت و حـداقل دبی مـشاهده شـده در طـول رخـداد خـشکی، از روش سـطح آسـتانه با نـرم افـزار NIZOWKA2003 محاسبه شده است. در اینجا، مقادیر سطح آستانه از منحنی مدت جریان انتخاب شده و دوره های ریز و وابسته دو سویه خشکی نیز با اعمال روش IC از سری رخدادهای خشکی مشاهداتی حذف شدند. تحلیل فراوانی براساس سریهای جزئی و با برازش توابع توزیعی مختلف برای بررسی احتمال وقوع رخدادهای خشکی، شدت و مدت آن صورت گرفته است. نتایج نشان داد در مجموع ۳۸ دوره ی خشکی هیدرولوژیکی در این رودخانه رخ داده که بیش از 60 درصد آن دارای تداومی بیشتر از 200 روز هستند. از نظر توزیع زمانی وقوع دوره های خشکی حدود 71 درصد (تعداد 27رخداد) در فصل بهار شروع شده است. در عوض، حدود 39 درصد (14رخداد خشکی) از مجموع خشکسالی های مشاهداتی در اسفندماه خاتمه یافته اند. بزرگترین رخداد خشکی، دارای تداومی577 روزه بوده و دومین دوره ی بزرگ خشکی با تداوم 365 روز با تاخیر دو ماهه رخ داده است. کسری جریان سطحی ناشی از وقوع دوره های خشکی در این رودخانه، معادل 117 میلیون مترمکعب محاسبه شده است. این موضوع و تعمیم آن به دیگر رودخانه های حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه و تأثیر آن در کاهش سطح آب این دریاچه و خشک شدن آن بسیار حائز اهمیت است.
