نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• هیراد عبقری ¹
• علی پرویش ²

¹ دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه

² موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

مدیریت حوضه‌های آبریز بدون توجه به نقش بهره‌برداران محلی و دولتی، سیاست‌های حفظ منابع آب و خاک را با ناکامی مواجه می‌نماید و در درازمدت آثار و تبعات منفی زیادی بر جای خواهد گذاشت. یکی از منابع تأمین کننده آب ورودی به دریاچه ارومیه، حوضه آبریز رودخانه باراندوزچای می‌باشد. استخراج شن و ماسه و بهره‌برداری از این رودخانه بدلیل افزایش مصرف‌گرایی جمعیت روز به روز در حال افزایش است. به دلیل ضرورت و اهمیت مدیریت و کنترل سیلاب‌ها در جلوگیری از بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر برداشت خارج از استاندارد شن و ماسه بر دبی هیدرولیکی رودخانه انجام شده ‌است. محدوده مورد مطالعه در رودخانه باراندوزچای واقع در استان آذربایجان‌غربی شهرستان ارومیه می‌باشد که در این تحقیق بخشی از رودخانه در طول جغرافیایی 490675 UTM و عرض جغرافیایی 4121955 UTM (بالادست) تا طول جغرافیایی 490995 UTM و عرض جغرافیایی 4125550 UTM (پایین دست) می‌باشد.

در این پژوهش با استفاده از اطلاعات توپوگرافی قبل از برداشت مصالح کف و کناره رودخانه‌ها و استخراج دقیق شبکه نامنظم مثلثی (TIN) جهت بررسی ویژگی‌های ارتفاعی، با کمک افزونه HEC-GeoRAS که پل ارتباطی بین مدل هیدرولیکی HEC-RAS و ArcGIS است، اقدام به بررسی اثرات برداشت بی‌رویه شن و ماسه بر ویژگی‌های هیدرولیکی و هیدرولوژیکی رودخانه پرداخته شد. با توجه به اهداف پژوهش، اثرات برداشت 1 الی 2 متر دبی هیدرولیکی جریان مورد شبیه‌سازی قرار گرفت. این پژوهش نشان داد که با برداشت عمقی یک الی دو متر از بستر رودخانه، سطح مقطع 1% کاهش و سرعت 1% افزایش می‌یابد

کلیدواژه‌ها

• رفتار هیدرولیکی
• سطح مقطع
• تخریب رودخانه
• مورفولوژی
• رسوب‌گذاری..

موضوعات

• آبخیزداری

عنوان مقاله [English]

Sand mining from the river and risks related to velocity changes and longitudinal profiles in flood times Case study: Baranduzchay river watershed, West Azerbaijan province

نویسندگان [English]

• Hirad Abghari ¹
• Ali Parvish ²

¹ Faculy of Natural resources, Urmia University, Iran

² Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

چکیده [English]

Watershed management, regardless of the role of local and state operators, will derail water and soil conservation policies and have many negative impacts and consequences in the long term. One of the water supply sources of Lake Urmia is the Baranduzchay River basin. Due to the increasing consumption behavior of the population, sand mining and exploitation of this river is increasing day by day. Due to the need and importance of flood management and flood control to prevent social and economic problems, this research was carried out with the aim of studying the effects of non-standard sand mining on the hydraulic discharge of the river. The study area is located in the Baranduzchay River in West Azerbaijan Province, Urmia County. In this research, a section of the river from the geographic coordinates 490675 UTM and 4121955 UTM (upstream) to the geographic coordinates 490995 UTM and 4125550 UTM (downstream) is examined. In this research, topographic information is used before harvesting the riverbed and riverbank materials and the triangular irregular network (TIN) is extracted to verify the elevation features using the HEC-GeoRAS plugin, which is a bridge between the hydraulic model of HEC- RAS and ArcGIS: The effects of excessive sand mining on the hydraulic and hydrological properties of the river were studied. According to the research objective, the effects of extracting 1 to 2 meters of hydraulic runoff were simulated. This research showed that when the depth of the river bed increases by one to two meters, the cross section

کلیدواژه‌ها [English]

• Hydraulic behavior
• Cross section
• river degradation
• morphology
• sedimentation..