نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• صیاد اصغری سراسکانرود ¹
• فریبا اسفندیاری درآباد ²
• مهدی فعال نذیری ³
• بتول زینالی ⁴

¹ استاد ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

² استاد ژئومورفولوژی ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³ دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

⁴ استاد آب و هواشناسی گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

فرونشست زمین به پایین رفتن تدریجی یا ناگهانی سطح زمین در اثر عوامل مختلفی از قبیل فعالیت های تکتونیکی، استخراج معادن، میادین نفت و گاز و برداشت بی رویه آب زیرزمینی اطلاق می شود. در استان البرز نیز روند رو به رشد جمعیت و مهاجرت در سال های اخیر بر افزایش تقاضا و حجم برداشت آب از سفره های آب زیرزمینی افزوده، لذا با افت شدید سطح آب های زیرزمینی در معرض فرونشست می باشد. در این پژوهش ابتدا ارزیابی فرونشست با استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری و در ادامه، نسبت به پهنه بندی مناطق مستعد با الگوریتم چند معیاره در بازه زمانی 2016 و 2023 اقدام گردید. نتایج استخراج اطلاعات با تکنیک تداخل سنجی نشان داد میانگین میزان فرونشست در محدوده حریم شهری شهرستان های ساوجبلاغ و کرج و نظرآباد و چهارباغ و فردیس، مقدار بین 15 الی 320 میلی متر می باشد. که با مشاهدات صورت گرفته بیشترین میزان فرونشست در بخش شرقی و سپس در بخش جنوبی و جنوب غرب است. با توجه به نتایج برآورد شده از پهنه‌بندی خطر فرونشست؛ معیارهای افت سطح آب، کاربری اراضی، شیب و زمین شناسی، به ترتیب با ضریب وزنی 16127/0، 141875/0، 130145/0 و128474/0 مهم ترین عوامل در ایجاد خطر فرونشست در محدوده مطالعاتی بوده که به ترتیب 31 و 23 درصد از محدوده، دارای احتمال خطر بسیار زیاد و زیاد می باشد.

کلیدواژه‌ها

• ساوجبلاغ
• فرونشست
• تداخل سنجی راداری
• پهنه بندی

موضوعات

• ژئومورفولوژی

عنوان مقاله [English]

Estimation and evaluation of the risk of land subsidence in the urban boundaries of Savajbalag-Nazarabad-Chaharbagh-Karaj-Ferdis cities.

نویسندگان [English]

• sayyad Asghari Saraskanroud ¹
• Fariba Esfandyari ²
• Mehdi Faal Naziri ³
• Batool Zeinali ⁴

¹ professor of Geomorphology, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Iran.

² Professor of Geomorphology, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili. Iran

³ PHD student, Geomorphology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

⁴ Professor of Climatology, Department of physical Geography, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili

چکیده [English]

Land subsidence refers to the gradual or sudden lowering of the earth's surface as a result of various factors such as tectonic activities, mining, oil and gas fields, and illegal extraction of underground water. In Alborz province, the growing trend of population and migration in recent years has added to the increase in demand and the amount of water withdrawal from the underground water table, so it is subject to subsidence due to the sharp drop in the level of underground water. In this research, subsidence assessment was done using radar interferometric technique, and then, prone areas were zoned with multi-criteria algorithm in the time frame of 2016 and 2023. The results of information extraction with interferometric technique showed that the average amount of subsidence in the urban boundaries of Saujblag, Karaj, Nazarabad, Chaharbagh and Fardis is between 15 and 320 mm. According to observations, the highest amount of subsidence is in the eastern part and then in the southern and southwestern parts. According to the estimated results of subsidence risk zoning; The parameters of water level drop, land use, slope and geology, respectively, with weight coefficients of 0.16127, 0.141875, 0.130145 and 0.128474, are the most important factors in creating the risk of subsidence in the study area, which are 31 and 23%, respectively. From the range, it has a very high and high probability of danger.

کلیدواژه‌ها [English]

• Saujblag
• subsidence
• radar interferometry
• zoning