نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایـران
2 گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین ، دانشگاه کاشان، کاشان، ایـران
چکیده
مدیریت جامع بهعنوان رویکردی جدید در راستای برنامهریزی، توسعه، مدیریت منابع آب و پوشش گیاهی با تأکید ویژه بر مسائل اقتصادی و اجتماعی و زیستمحیطی مطرح میباشد. هدف از این پژوهش ارائه راهبردهای مدیریت جامع حوضه دوآبی با استفاده از مدل SWOT و تعیین اولویت اجرا با QSPM است. برای این منظور ابتدا نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید حوضه مورد مطالعه با استفاده از روش طوفان فکری و تصمیمگیری گروهی برای حوضه آبریز دوآبی استان تهران استخراج و سپس اهمیت نسبی و ارزش نهایی هر یک از عوامل ماتریس در ارزیابی تعیین و بررسی شدند. بهمنظور اولویتبندی راهبردها نیز از ماتریس QSPM استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد مؤلفه وجود چشمه و قنات و انهار در حوضه با وزن 24/0 بهعنوان مهمترین نقطه قوت، دو مؤلفه ضعف کمبود آب و رطوبت در مناطق پایین دست حوضه و بارندگی کم در محدوه خروجی حوضه با امتیاز وزنی 24/0 بهعنوان مهمترین نقاط ضعف، مؤلفه راههای ارتباطی آسفالته و خاکی درجه 1 و 2 و 3 با وزن 16/0 بهعنوان مهمترین فرصت و مؤلفه سیلاب و خسارات ناشی از آن با وزن 18/0 بهعنوان مهمترین تهدید مشخص شده است. نتایج همچنین نشان داد که ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی 15/3 و 16/3 میباشند که بیانگر غلبه قوتها بر ضعفها و همچنین فرصتها بر تهدیدها بود. بهعبارتی حوضه آبریز دوآبی در راهبرد تهاجمی قرار گرفته است. در راستای مدیریت فرصتها و تقویت آنها و براساس ماتریس QSPM عملیات مدیریتی، بهعنوان اولویت اول و عملیات بیولوژیک در اولویت دوم اجرایی قرار گرفت.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Presenting the best management plan for the comprehensive management of Doabi watershed in Tehran province using SWOT and QSPM matrix
نویسندگان [English]
- Masoud Motaghian 1
- Reza Ghazavi 2
- Seyed Hassan Alavinia 2
1 Department of Nature Engineering, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran
2 Department of Nature Engineering, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran
چکیده [English]
Comprehensive management is a new concept and a new approach in planning, development, management of water resources and vegetation with special emphasis on economic, social and environmental issues. The purpose of this research is to present the comprehensive management strategies of the Dubai Basin using the SWOT model and determine the implementation priority with QSPM. For this purpose, first the weaknesses, strengths, opportunities and threats of the studied basin were extracted using the brainstorming method and group decision-making for the Doabi watershed in Tehran province, and then the relative importance and final value of each factor in the matrix was determined and analyzed. In order to prioritize the strategies, the QSPM matrix was also used. The results of this study showed that the component of the presence of springs, aqueducts and rivers in the basin with a weight of 0.24 as the most important strength, two weak components of lack of water and humidity in the downstream areas of the basin and low rainfall in the outlet area of the basin with a weight score of 0.24 as The most important weak points, the component of grade 1, 2 and 3 asphalt and dirt roads with a weight of 0.16 have been identified as the most important opportunity and the component of flood and its resulting damages with a weight of 0.18 as the most important threat. The results also showed that the evaluation matrix of internal and external factors was 3.15 and 3.16, which indicated the dominance of strengths over weaknesses and opportunities over threats. In other words, the Doabi watershed is in an aggressive strategy. In order to manage opportunities and strengthen those, strategies were proposed and based on the QSPM matrix, management operations were placed as the first priority and biological operations were placed as the second executive priority.
کلیدواژهها [English]
- Strategy
- Threat
- opportunities
- Strategic Management
- weaknesses
- Doabi Watershed