نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا ایلدرمی ¹
• مهدی سپهری ²

¹ استاد گروه مهندسی طبیعت، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

² دکتری مدیریت آبخیزداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

در این پژوهش،حساسیت زمین لغزش با استفاده از مدل‏های آماری درحوضه آبخیز سد کردستان پهنه‌بندی و مناسب‌ترین مدل معرفی شد.ابتدا محدوده مورد مطالعه تعیین موقعیت و با مشاهدات میدانی تعداد9 لغزش ثبت و نقشه پراکنش زمین‏لغزش تهیه گردید.در مرحله بعد عوامل مؤثر بر رخداد زمین‏لغزش شامل زمین‏شناسی، بارش، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، شیب و ارتفاع شناسایی و سپس نقشه این عوامل تهیه شدبرای تعیین نرخ هر یک از عوامل مؤثردروقوع زمین‏لغزش، نقشه هریک از لایه‏های اطلاعاتی عوامل مؤثر با نقشه پراکنش زمین‏لغزش ادغام و با استفاده از مدل‌های آماری AHP، BWM و FUCOM لایه‏های اطلاعاتی جداگانه وزن‏دهی و با همپوشانی لایه‏های مختلف، نقشه‏های نهایی پهنه‏بندی خطر زمین‏لغزش تهیه و مقایسه شدند.نتایج نشان داد که کاربری اراضی در روش‏هایAHP و BWM و خطوط همباران بعلاوه کاربری اراضی در روش FUCOM بیشترین تأثیر و معیارهای ارتفاع، فاصله از گسل و شیب به‏ترتیب در سه روش AHP، BWM و FUCOM کمترین تأثیر را در وقوع زمین‏لغزش دارند.نتایج بررسی نقشه‌های پهنهبندی نشان دادکه بیشترین لغزش‏ها در نیمه شمالی منطقه و اغلب در اراضی مرتعی و در شیب‏های بیش از 20 درصد و در نزدیکی گسل‏ها رخ داده است.همچنین نتایج نشان داد که متغیر سنگ‏شناسی بر وقوع زمین‏لغزش در منطقه مورد مطالعه نقش زیادی دارد.به طور کلی نتایج نشان داد که در روش‏های AHP و BWM تعداد مقایسه‏های جفتی مورد نیاز به‏طور چشمگیری با تعداد پارامترهای مورد مقایسه افزایش و در این حالت، عدم اطمینان نظرات افزایش می‏یابد، که برتری روش FUCOM را نسبت‏به سایر روش‏ها را به خوبی نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• زمین&rlm
• لغزش، AHP، BWM، FUCOM، کردستان

موضوعات

• هیدروژئومورفولوژی

عنوان مقاله [English]

Accuracy of landslide potential hazard maps of Kurdistan dam watershed using Full ConsistencyMethod (FUCOM), BestWorst Method (BWM) and Analytic Hierarchy Process (AHP) methods

نویسندگان [English]

• Alireza Ildoromi ¹
• Mehdi spehri ²

¹ Professor of Natural Engineering Department, Faculty of Natural Resources and Environment, Malayer University

² Doctor of Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Yazd University

چکیده [English]

In this researchlandslide sensitivity was zoned using statistical models intheKurdistan Dam watershed and the most appropriatemodel was introduced.First, the studied area was determined and with field observations, the number of 9 landslides was recorded and a landslide distribution map was prepared. In the next step, the factors affecting the occurrence of landslides including geology, rainfall, land use, distance from the river, distance from the fault, slope and height were identified and then a map of these factors was prepared. To determine the rateof each of the effective factors in the occurrence of landslides, the map of each information layer of the effective factors is integrated with the distribution map of the landslide and using AHP, BWM and FUCOM statistical modelsseparate information layers are weighted and By overlapping different layers, the final landsliderisk zoning mapswere prepared and compared.The results showed that land use in AHP and BWM methods and rainfall lines, in addition to land use inFUCOM method have the greatest effect and the criteria of heightdistance from the fault and slope respectively in the three AHP, BWM and FUCOM methods have the least effect on the occurrence of landslidestheresults showed that the lithological variable has a great role on the occurrenceof landslides in the studied area.In generalthe results showed that in AHP and BWM methods, the numberof required pairwise comparisons increases significantly with the number of compared parameters, and in this case, the uncertaintyof opinions increases, which shows the superiority of the FUCOM method over It showswell in other ways.

کلیدواژه‌ها [English]

• Landslide
• AHP
• BWM
• FUCOM
• Kurdistan