اصغر اصغری مقدم؛ عطاالله ندیری؛ وحید پاک نیا
دوره 3، شماره 8 ، آذر 1395، ، صفحه 21-52
چکیده
دشت بستان آباد یکی از دشت های استان آذربایجان شرقی میباشد که در شمال غرب ایران واقع شده است. در این دشت، آب زیرزمینی بخش مهمی از مصارف آب شرب و کشاورزی را تأمین مینماید و به همین دلیل حفاظت از این منابع در برابر عوامل آلاینده امری مهم تلقی میگردد. بدین منظور جهت ارزیابی آسیبپذیری آبخوان در برابر عوامل آلاینده از دو روش ...
بیشتر
دشت بستان آباد یکی از دشت های استان آذربایجان شرقی میباشد که در شمال غرب ایران واقع شده است. در این دشت، آب زیرزمینی بخش مهمی از مصارف آب شرب و کشاورزی را تأمین مینماید و به همین دلیل حفاظت از این منابع در برابر عوامل آلاینده امری مهم تلقی میگردد. بدین منظور جهت ارزیابی آسیبپذیری آبخوان در برابر عوامل آلاینده از دو روش وزندهی DRASTIC و SINTACS در محیط نرمافزار GIS استفاده شد. در این راستا، ابتدا نقشهی آسیبپذیری دشت برای هر یک از مدلهای مورد نظر، مطابق با لایههای اطلاعاتی که شامل عمق آب زیرزمینی، تغذیهی خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیکی میباشد، تهیه گردید. نقشهی نهایی آسیبپذیری آبخوان با تقسیمبندی به پنج محدودهی آسیبپذیری خیلی کم تا زیاد تهیه و شاخص DRASTIC و SINTACS به ترتیب 188-61 و 202-92 به دست آمد. به منظور صحتسنجی روشهای مورد استفاده از توزیع مقادیر یون نیترات در منابع آب زیرزمینی استفاده شد. با انطباق لایه نیترات و نقشهی پهنهبندی آسیبپذیری برای هر دو مدل، مشخص گردید نقاط با غلظت بالای نیترات با مناطق دارای پتانسیل آسیبپذیری زیاد منطبق میباشند. نتایج حاصل، ضریب همبستگی 75/0 بین مدل DRASTIC و لایه نیترات را نشان مـیدهد. به منظور تهیهی نـقشهی خطر آلودگی آب زیـرزمینی نیز از همپوشانی لایهی کاربری اراضی با نقشهی آسیبپذیری مدل DRASTIC استفاده گردید. نتایج حاصل از همپوشانی نقشهها نشان داد 33/31 درصد از مساحت کل اراضی مورد استفاده در بخش کشاورزی در محدوده با پتانسیل آسیبپذیری بالا قرار گرفتهاند. مطابق نقشهی نهایی آسیبپذیری برای هر دو مدل بخش مرکزی و شمال غربی دشت دارای بیشترین پتانسیل آلودگی میباشد.