Document Type : پژوهشی

Authors

1 - M.S Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences University of Kashan, Iran

2 - Associate Professor, Faculty of Natural Resources and Earth Science University of Kashan. Iran (Corresponding Author)

3 - Assistance professor, Faculty of Natural Resources and Earth Science University of Kashan. Iran

4 Assistance Professor, Faculty of Civil Engineering University of Vali-e-Asr Rafsanjan

Abstract

Groundwater is one of the most important natural resources in the world. Currently, the considerable part of Iran's water consumption, minly its drinking water, is provided from underground water sources. The emission of the surface contaminants to groundwater resources, especially in the arid and semi-arid regions with a limited water resources is a serious problem. In this research, the DRASTIC and GODS methods were used to study Rafsanjan plain's potential vulnerability to pollution. To this end, seven layers including groundwater depth, net recharge, aquifer media, soil, topography, and unsaturated zone hydraulic conductivity were produced for the DRASTIC method. In addition, to create potential vulnerability maps using GIS for the GODS method, four layers including type of groundwater, unsaturated zone, water table depth, and soil environment were combined. The degree of the changes of the electrical conductivity of the plains was used for the validation of the models. According to the results, the DRASTIC index is between 61.33 and 183.75 for the region, categorizing Rafsanjan plain to five classes of vulnerabilities including very low 0/54%, low 32/93%, medium 55/40%, high10/54%, and very high 0/59%. The GODS model, in contrast, classifies the region to three classes of vulnerability including low 32/27%, medium 67/04%, and high 0/69%. In both models, the most part of the study area was classified into  medium level of vulnerability which were respectively 55.40 and 67.04 in the DRASTIC and the GODS models.
 

Keywords

مقدمه

آب زیرزمینی از منابع استراتژیک طبیعی در جهان است. در کشورهای پیشرفته­ی صنعتی، حداقل 20 درصد و اغلب بیش از 30 درصد از کل آب استفاده‌ شده از منابع آب­های زیرزمینی است. توسعه صنعتی، کشاورزی و افزایش جمعیت جوامع در دهه­های اخیر، باعث استفاده روزافزون از مواد شیمیایی، کودها و افزایش ضایعات صنعتی در بخش­های مختلف و در نتیجه آلودگی منابع آب خصوصاً آب­های زیرزمینی شده است. یکی از راه‌کارهایی که امروزه در کشورهای پیشرفته برای حفاظت از سفره­های آب زیرزمینی به کار می­رود، جلوگیری و پیش­گیری از آلوده شدن آبخوان است. ارزیابی آسیب­پذیری، روشی قدرتمند و کم­هزینه در شناسایی نواحی مستعد به آلودگی است.

محمودزاده و همکاران، با ارزیابی آسب­پذیری آبخوان دشت میمه­ی اصفهان با استفاده از روش­های تطبیقی DRASTIC, GODS و AVI، نشان دادند که روش دراستیک آسیب­پذیری آبخوان را بیشتر از دو روش دیگر ارزیابی کرده است. و مدل دراستیک به طور دقیق­تری محدوده­های مختلف آسیب­پذیری را مشخص کرده است. خوشدوز ماسوله و همکاران، مدل دراستیک اصلاح شده را برای تعیین آسیب­پذیری آبخوان­های ساحلی مورد استفاده قرار دادند و برای ارزیابی نتایج مدل، نقشه­های آسیب­پذیری تولید شده با نقشه­های پهنه­بندی پارامترهای هدایت الکتریکی و کل جامدات محلول را مقایسه کردند. نتایج مدل دراستیک اصلاح شده نشان داد که 1/34 درصد از مساحت منطقه­ی مورد مطالعه دارای پتانسیل آسیب­پذیری خیلی زیاد، 1/48 درصد پتانسیل زیاد و 8/17 درصد پتانسیل متوسط است.

عـمده کاربری اصـلی دشـت رفسنجان کـشاورزی است ولی وجـود صنایـع و فاضلاب­های شهری و روستایی منابع آب زیرزمینی دشت رفسنجان را در معرض خطر آلودگی قرار می­دهد. بنابراین با تهیه­ی نقشه­های آسیب­پذیری و مدیریت صحیح می­توان از منابع آب زیرزمینی محافظت کرد. هدف از انجام این تحقیق پهنه‌بندی آسیب‌پذیری آبخوان‌های دشت رفسنجان بر اساس مدل­های دراستیک و مدل گادز و تهیه­ی نقشه­های پهنه­بندی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. این مدل­ها بر اساس یکی از عوامل آلاینده صحت­سنجی می­شوند و در نهایت با بررسی صحت مدل­های مذکور و مقایسه­ی آن­ها، بهترین مدل جهت پهنه­بندی آسیب‌پذیری آبخوان‌های دشت رفسنجان در مقابل آلودگی معرفی گردد. با تعیین پتانسیل آسیب­پذیری سفره­های آب زیرزمینی می­توان با توجه به ملاحظات و قوانین محیط­زیستی در جهت تعیین کاربری­های مناسب اراضی در دشت برنامه­ریزی نمود، به‌ طوری که کمترین آسیب به منابع آبی منطقه وارد شود. همچنین می­توان در مورد مناطق مناسب جهت ذخیره­ی نزولات آسمانی در منطقه، برنامه­ریزی مناسبی داشت.

مواد و روش­ها

منطقه­ی مورد مطالعه

دشت رفسنجان در ناحیه­ی مرکزی ایران، در 110 کیلومتری غرب شهر کرمان در منطقه­ای پست به لحاظ ارتفاعی واقع شده است که وسعتی برابر 36/5459 کیلومترمربع را داراست. این دشت بین طول­های جغرافیایی '30/˚54 تا '30/˚56 و عرض جغرافیایی '52/˚29 تا '15/˚ 29 قرار دارد (شکل1). جمعیتی بالغ بر 287921 نفر در این دشت ساکن هستند که طبق آمارنامه­ی سال 1390، جمعیت شهری منطقه 171197 نفر و جمعیت روستایی آن بالغ بر 115114 نفر است. اقلیم منطقه براساس شاخص دومارتن، از نوع خشک و نیمه‌خشک است و میانگین بارندگی و تبخیر و تعرق پتانسیل سالانه­ی منطقه به ترتیب 90 میلی­متر و 12/3359 میلی­متر است.

 

شکل (1) موقعیت منطقه­ی مورد مطالعه

ـ مدل دراستیک

مدل دراستیک بر اساس مفهوم وضعیت هیـدروژئولوژیکی استوار است. وضعیت هیدروژئولوژیکی در حقیقت، توصیف­کننده­ی ترکیبی از تمام عوامل زمین­شناسی و هیدرولوژیکی است که حرکت آب زیرزمینی را در ورود، درون و خروج از سیستم در یک ناحیه تحت تأثیر قرار داده و کنترل  می­کند. این مدل از ترکیب هفت مشخصه­ی هیدروژئولوژیک قابل اندازه­گیری و مؤثر در انتقال آلودگی به آب­های زیرزمینی که شامل عمق آب زیرزمینی[1] (D)، تغذیه خالص[2] (R)، محیط آبخوان[3] (A)، محیط خاک[4] (S)، توپوگرافی یا شیب سطح زمین[5] (T)، مواد تشکیل­دهنده­ی زون غیراشباع[6] (I) و هدایت هیدرولیکی[7] (C) تشکیل شده است. کلاسه­بندی و ارزش­گذاری کلاس­های مختلف مربوط به هر کدام از پارامترها بر اساس روش استاندارد دراستیک در محیط GIS انجام شده است.

لایه­ی نهایی به نام شاخص دراستیک[8]، طبق رابطه­ی (1) به ­دست می­آید:

رابطه­ی (1)

 

در رابطه­ی مذکور، حروف D، R، A، S، T، I، C، مشخصه­های تأثیرگذار در مدل دراستیک و اندیکس­های r و w به ترتیب رتبه و وزن هر مشخصه هستند. بنابراین شاخص آسیب­پذیری ذاتی در این روش از حاصل ضرب وزن هر مشخصه در رتبه­ی آن به دست می­آید.

مدل گادز

در مدل گادز، ارزش کلاس­های مختلف مشخصه­ها از صفر تا یک تغییر می­کند و به تمامی مشخصه­ها، وزن یکسانی اختصاص داده می­شود. شاخص آسیب­پذیری گادز طبق رابطه­ی (2) از حاصل ضرب مشخصه­ها به­دست می­آید.

رابطه­ی (2)        

در این رابطه­ G، امتیاز نوع سفره­ی آبدار؛ O، امتیاز لیتولوژی منطقه­ی بالای سفره­ی آبدار؛ D، امتیاز عمق تاسطح ایستابی و S، امتیاز نوع خاک است.

بحث و نتایج

نقشه­ی نهایی آسیب­پذیری آبخوان دشت رفسنجان براساس مدل دراستیک با استفاده از رابطه­ی (1) تولید شد.

جدول (1) روش محاسبه و رتبه­دهی پارامترهای مدل دراستیک در منطقه

پارامتر­های مدل

­دراستیک

روش محاسبه

محدوده

رتبه

وزن

وزن نهایی

(رتبه×وزن)

مساحت

درصد

کیلومترمربع

 

 

عمق سطح ایستابی (متر)

میانگین عمق سطح ایستابی پیزومترها و استاندارد (آلر و همکاران،1987)

6/4-5/1

1/9-6/4

2/15-1/9

8/22-2/15

4/30-8/22

>4/30

9

7

5

3

2

1

 

 

5

45

35

25

15

10

5

34/0

47/1

51/5

19/9

13/25

36/58

98/18

04/80

14/301

61/501

14/1372

45/3185

 

تغذیه خالص

(میلی­متر)

R= Slop(%) + R(mm) + In(mm)

5-3

7-5

9-7

1

3

5

 

4

4

12

20

82/2

34/51

02/44

22/154

14/2803

53/2403

ادامه­ی جدول (1)

پارامتر­های مدل­دراستیک

روش محاسبه

محدوده

رتبه

وزن

وزن نهایی

(رتبه×وزن)

مساحت

درصد

کیلومترمربع

 

پیسکوپو (18)        

11-9

8

 

32

82/1

47/98

 

 

محیط آبخوان

لوگ­های حفاری چاه­های موجود و استاندارد (آلر و همکاران، 1987)

رس وسیلت

رس و سیلت با گراول و ماسه

ماسه با رس

ماسه و گراول

2

 

4

6

8

 

 

3

6

 

12

18

24

28/2

 

83/34

32/56

57/6

62/124

 

35/1901

62/3074

76/358

 

 

 

محیط خاک

گمانه­های شرکت گاز و طرح­های انجام شده و استاندارد (آلر و همکاران، 1987)

 

رس

لوم رس­دار

لوم سیلتی

لوم

لوم ماسه­ای

رس فشرده

ماسه ریز

ماسه درشت

شن

1

3

4

5

6

7

8

9

10

2

 

 

2

 

2

6

8

10

12

14

16

18

20

005/0

06/0

54/1

18/10

90/42

99/24

9/6

24/11

34/2

35/0

14/3

62/84

18/556

06/2342

64/1364

38/366

09/614

88/127

 

 

توپوگرافی

(شیب %)

نقشه­ی مدل رقومی ارتفاع  و استاندارد (آلر و همکاران، 1987)

2-0

6-2

12-6

18-12

>18

10

9

5

3

1

 

 

1

10

9

5

3

1

53/51

89/42

99/3

70/0

89/0

35/2813

94/2341

99/217

69/37

39/48

 

 

محیط غیراشباع

لوگ­های حفاری چاه­های موجود و استاندارد (آلر و همکاران، 1987)

رس سیلت

شنی سیلت

ماسه­ای

شن و ماسه

گراول

3

4

6

8

9

 

 

5

15

20

30

40

40

82/0

57/7

98/54

44/28

19/8

04/45

24/413

88/3001

03/1553

17/446

 

هدایت هیدرولیکی

(متر بر روز)

محیط آبخوان و هدایت هیدرولیکی، کلاپ و هورنبرگر (1987)

4>

12-4

28-12

1

2

4

 

3

3

6

12

62/22

57/71

81/5

1235

36/3907

317

نـقشه­ی آسیـب­پذیری بر اساس روش آلر و هـمکاران[9] (5) به پنج کلاس خیلی­کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی­زیاد تقسیم­بندی شد و با توجه به جدول (2)، کلاس آسیب­پذیری متوسط بیشترین مساحت (%4/54) و آسیب­پذیری خیلی کم، کمترین مساحت (%54/.) را به خود اختصاص دادند.

جدول (2) کلاس­بندی آسیب­پذیری مدل دراستیک و دامنه­ی آسیب­پذیری

  کلاس آسیب­پذیری

مساحت (کیلومترمربع)

مساحت %

دامنه­ی آسیب­پذیری

خیلی کم

کم

متوسط

زیاد

خیلی زیاد

83/29

39/1797

65/3024

37/575

12/32

54/0

93/32

40/55

54/10

59/0

 

33/61 – 75/183

 

 

 

 

شکل (2) نقشه­ی آسیب­پذیری به آلودگی براساس مدل دراستیک

نقشه­ی نهایی پهنه­بندی آسیب­پذیری مدل گادز با استفاده از رابطه­ی (2) تولید شد. اطلاعات و مساحت مربوط به هر یک از پارامترهای مدل گادز در جدول (3) آورده شده است.

جدول (3) پارامترهای مدل گادز و رتبه­دهی در منطقه

پارامتر­های مدل گادز

روش محاسبه

محدوده

رتبه

مساحت

درصد

کیلومترمربع

نوع آبخوان

اطلاعات گزارش­های موجود (121)

آزاد

1

100

36/5459

 

 

محیط غیراشباع

 

اطلاعات لوگ های حفاری چاه های منطقه (121)

رسی

رس با ماسه

مخلوط ماسه و سیلت

شن و ماسه

گراول

4/0

5/0

 

6/0

7/0

8/0

49/0

00/18

 

20/63

13/16

18/2

90/26

94/982

 

79/3450

45/879

28/119

 

عمق­آب زیرزمینی

میانگین عمق سطح ایستابی پیزومترهای موجود (12)

5>

20-5

50-20

>50

9/0

8/0

7/0

6/0

96/0

36/13

79/28

89/56

46/52

82/729

81/1571

27/3105

 

 

محیط خاک

اطلاعات گمانه­های شرکت گاز و طرح­های انجام شده

 

رسی

سیلت رسی

رسی شنی

سیلتی

ماسه سیلتی

شنی گراولی

5/0

6/0

7/0

8/0

9/0

1

08/1

69/3

95/15

62/33

88/29

78/15

27/59

67/201

15/871

97/1835

08/1630

22/861

 

مدل گادز، دشت رفسنجان را به سه کلاس آسیب­پذیری کم، متوسط و زیاد، طبقه­بندی نمود که طبق جدول (4)، بیشترین مساحت مربوط به کلاس آسیب پذیری متوسط با 04/67 درصد و بعد از آن آسیب­پذیری کم با 27/32 درصد است.

جدول (4) آسیب­پذیری مدل گادز و مساحت­های طبقات

کلاس آسیب­پذیری

مساحت (کیلومترمربع)

مساحت %

کم

متوسط

زیاد

16/1762

46/3660

80/36

27/32

04/67

69/0

 

 

شکل (3) نقشه­ی آسیب­پذیری دشت براساس مدل گادز

نتیجه­گیری

از آن­جایی که مدل دراستیک و گادز، مدل­های تجربی هستند، باید صحت­سنجی بر اساس داده­های مشاهده­ای صورت پذیرد. به همین دلیل از پارامترهای کیفی هدایت الکتریکی[10] (EC) برای ارزیابی نقشه آسیب­پذیری آبخوان دشت رفسنجان استفاده شد که با مطالعات خوشدوز ماسوله و همکاران و اصغری مقدم و همکاران، مطابقت دارد.  با مقایسه­ی نتایج حاصل از اعتبارسنجی مدل­ها، بهترین مدل جهت پهنه‌بندی آسیب‌پذیری منطقه­ی مطالعاتی تعیین شد. ضریب همبستگی بین میزان آسیب­پذیری محاسبه شده توسط مدل دراستیک با میزان تغییرات EC در آبخوان دشت رفسنجان برابر 74/0 به دست آمد.

 

شکل (4) همبستگی بین تغییرات EC و آسیب­پذیری محاسبه شده براساس مدل دراستیک

و همچنین ضریب همبستگی بین میزان پتانسیل آسیب­پذیری براساس مدل گادز با میزان تغییرات پارامتر هدایت الکتریکی در آبخوان دشت رفسنجان برابر 62/0 به­دست آمد.

 

شکل (5) همبستگی بین تغییرات EC و میزان آسیب­پذیری محاسبه شده بر اساس مدل گادز

مدل دراستیک 40/55 درصد (65/3024 کیلومترمربع) از مساحت دشت را در کلاس آسیب­پذیری متوسط کلاسه­بندی کرد که بیشترین وسعت را به خود اختصاص داده است. بیش از 60 درصد از منطقه­ی تحت آسیب­پذیری متوسط تا خیلی زیاد است که با توجه به وسعت کشاورزی و استفاده بی­رویه و غیراصولی از کود و سموم شیمیایی در منطقه می­تواند نگرانی­هایی را برای آلودگی منابع آب زیرزمینی به وجود آورد که نتایج تحقیقات مشابه از جمله رحمان، فرهادی و همکاران، این موضوع را تـصدیق مـی­کند. نتایج حاصل از بررسـی همبستگی بین نـقشه­ی آسیب­پذیری مدل دراستیک با پارامتر هدایت­الکتریکی اندازه­گیری شده در دشت رفسنجان  با ضریب همبستگی 74/0 درستی و صحت مدل را تأیید می­کند.

 بر اساس نتایج مدل گادز، کلاس آسیب­پذیری متوسط با 40/3660 کیلومتر مربع بیشترین وسعت دشت را فرا گرفته است. مقایسه نتایج دو مدل دراستیک و گادز نشان داد که مدل دراستیک، محدوده­ی دشت رفسنجان را به پنج کلاس و مدل گادز به سه کلاس آسیب­پذیری تقسیم نموده­اند که هر دو مدل بیشترین وسعت را به کلاس آسیب­پذیری متوسط اختصاص داده­اند مدل دراستیک پتانسیل آسیب­پذیری را در طبقات بیشتری کلاسه­بندی می­کند که نشان­دهنده­ی دقت بیشتر مدل دراستـیک است در نمودارهای 1و2 ضریب همبستگی مدل دراستیک و گادز با میزان تغییرات هدایت الکتریکی در دشت رفسنجان نشان داده شـده است. نتایج نشان داد که مدل دراستیک با ضریب همبستگی 74/0 بین میزان آسیب­پذیری و هدایت الکتریکی اندازه­گیری شده، دارای دقت بالاتری نسبت به مدل گادز در پهنه­بندی پتانسیل آسیب­پذیری آبخوان دشت رفسنجان است نتایج مطالعات محمودزاده و همکاران نیز مؤید دقت بیشتر مدل دراستیک است.

پیشنهادات

- استفاده از نقشه­ی پتانسیل آلودگی برای مدیریت منابع آب زیرزمینی و کاربری اراضی صحیح و پایدار منطقه­ی رفسنجان.

- تهیه­ی نقشه­ی آسیب­پذیری ویژه­ی دشت رفسنجان با اندازه­گیری فلزات سنگین در آبخوان.



[1]- Depth to Water

[2]- Net Recharge

[3]- Aquifer Media

[4]- Soil Media

[5]- Topography(slope)

[6]- Impact of Vadose Zone

[7]- Hydraulic Conductivity

[8]- DRASTIC Index

[9]- Aller et al.,

[10]- The Electrical Conductivity

ـ احمدی، علی و محمد آبرومند (1388)، بررسی نیروی آلودگی آبخوان دشت خاش، شرق ایران، با استفاده از سامانه­ی اطلاعات جغرافیایی، فصلنامه­ی زمین­شناسی جغرافیایی کاربردی، سال پنجم، شماره­ی 1، صص 1-11.
ـ اخوان، سمیرا  (1389)، استفاده از مدل­های دراستیک و SWATبه منظور بررسی آلودگی نیترات آب­های زیرزمینی و ارائه­ی راهکارهای مدیریتی در دشت همدان- بهار، پایان­نامه­ی دکتری رشته­ی آبیاری، دانشکده­ی کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
ـ اصغری مقدم، اصغر؛ فیجانی، الهام و عطاالله ندیری (۱۳۸۸)، ارزیابیآسیب­پذیریآبزیرزمینیدشت­هایبازرگانوپلدشتبااستفادهازمدلدراستیکبراساس GIS­، مجله­ی محیط­شناسی، سال سی و پنجم، شماره­­ی 52، صص ۵۵-۶۴.
ـ آزادشهرکی، فخرالدین؛ آغاسی، عبدالوحید.؛ آزادشهرکی، فرزاد و علیرضا زارعی، (1388)، ارزیابی نیروی و آنالیز حساسیت آسیب­پذیری آب زیرزمینی دشت هشتگرد به روش دراستیک، مجله­ی آب و فاضلاب، شماره­ی 2، صص 61-70.
ـ چیت­سازان، منوچهر و یوسف اختری (1385)، ارزیابی پتانسیل آلودگی آبخوان دشت­های زویرچری و خران با استفاده از مدل  DRASTICو GIS، مجله­ی آب و فاضلاب، شماره­ی 17، صص 39-51.
ـ فرهادی، صغری؛ ناصری، حمیدرضا. و مجید فردی (1390)، پهنه­بندی آسیب­پذیری آبخوان دشت بهبهان با استفاده از مدل DRASTICو GODSو مقایسه­ی نتایج آنها، چهارمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
ـ جعفری ملک­آبادی، علی؛ افیونی، مجید؛ موسوی، فرهاد و اردشیر خسروی (1383)، بررسی غلظت نیترات در آب­های زیرزمینی استان اصفهان، مجله­ی علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، شماره­ی 3، صص 69-82.
ـ خوشدوز ماسوله، نیلوفر؛ بابازاده، حسین؛ طباطبایی، حسن و مهدی نادری (1392)، توسعه­ی مدل دراستیک اصلاح شده برای تعیین آسیب­پذیری آبخوان­های ساحلی، نشریه­ی حفاظت منابع آب و خاک، جلد3 شماره­ی 1: صص 19-30.
ـ محمودزاده، الهه؛ رضایان، سحر و آزاده احمدی (1392)، ارزیابی آسب­پذیری آبخوان دشت میمه­ی اصفهان با استفاده از روش­های تطبیقی  DRASTIC, GODSو AVI، مجله­ی محیط­شناسی، سال 39، شماره­ی 2: صص 6-45.
ـ نانبخش، حسن (1382)، بررسی میزان غلظت نیترات و نیتریت در چاه­های شرب شهر ارومیه، مجله­ی پزشکی ارومیه، جلد 14، شماره­ی 2: صص 98-103.
ـ رنگزن، کاظم؛ ضیائیان فیروزآبادی، پرویز.، میرزایی، لیلا.، علیجانی، فرشاد. ۱۳۸۷)، پهنه­­بندیآسیب­پذیریآبخواندشتورامینبااستفادهاز  DRASTICو ارزیابی تجربیاثرمنطقه­یغیراشباعدرمحیط GIS، فصلنامه­ی زمین­شناسی ایران، سال 2، شماره­ی 6: صص 21-32.
ـ صادقی روش، محمدحسن و غلامرضا زهتابیان (1391)، ارزیابی آسیب­پذیری آبخوان دشت خضرآباد به روش دراستک، فصلنامه­ی علمی محیط زیست، شماره­ی 55: صص 21-31.
ـ یارمحمدی، احسان (1385)، ارزیابی آسیب­پذیری آب زیرزمینی دشت علیقلی با استفاده از مدل  DRASTICوSINTACSدر محیط IS.، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد زمین­شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه چمران اهواز، ص 160.
-Abdulla, M., A. Al-Rawabdeh Nadhir., A. Al-Ansari.  And A. Al-Taani, Sven Knutsson (2013), A GIS-Based Drastic Model for Assessing Aquifer Vulnerability in Amman-Zerqa Groundwater Basin, Jordan, Engineering, 5: PP. 490-504.
-Al-Adamat, RAN, IDL. Foster and SNJ Baban (2003), Groundwater Vulnerability and risk Mappingfor the Basaltic Aquifer of the Azraq Basin of Jordan Using GIS, Remote Sensingand DRASTIC, Applied Geography, 23: 4: PP. 303–24.
-Aller, L., T. Bennett., J. Lehr, and G .Hackett. (1987), DRASTIC: A Standardized System for Eevaluating Ground Water Pollution Potential using Hydrogeologic Settings, Environmental Protection Agency, P. 252.
-Kamlesh Prasad, J. and P. Shukla. (2014), Assessment of Groundwater Vulnerability Using GIS-based DRASTIC Technology for the Basaltic Aquifer of Burhner watershed, Mohgaon Block, Mandla (India), Current Science,107: PP. 10-25.
-Lathamani, R., M.R Janardhana. B. Mahalingam. and S. Suresha. (2015), Evaluation of Aquifer Vulnerability using Drastic Model and GIS: A Case Study of Mysore City, Karnataka, India, International Conference oN Water Resourses, Coastal and Ocean Engineering, PP. 1031–1038.
-Paez, G. (1990), Evaluacion de la Vulnerabilidad a la Contaminacion de las agues Subterraneas en el Valle del Cauca, Informe Ejecutivo, Corporeginal del Valle del Cauca, Cauca, Colombia, P. 125.
-Piscopo, G. (2001), Ground Water Vulnerability Map, Explanatory notes (Castlereagh Catchment), Australia: NSW Department of Land and Water Conservation, P. 12.
-Rahman, A. (2008), A GIS Based DRASTIC model for Assessing Groundwater Vulnerability in Shallow Aquifer in Aligarh, India, Applied Geography, 28: PP. 32-53.
-Victorine Neh, A., A. Ako Ako., A. Richard Ayuk II. and T. Hosono. (2014), DRASTIC-GIS model for Assessing Vulnerability to Pollution of the Phreatic Aquiferous formations in Douala–Cameroon, Journal of African Earth Sciences, 102: PP. 180-190.
-Vrba, J. and A. Zaporozec (1994), Guidebook on Mapping Groundwater Vulnerability, International Contribution for Hydrogeology, Hannover, Germany, P. 131.