TY - JOUR ID - 13883 TI - اولویت بندی فرسایش خطی با استفاده از شاخص های مورفومتری و ژئومورفولوژیکی مطالعه موردی: حوضه‌ی آبریز قشلاق-سنندج غرب ایران JO - هیدروژئومورفولوژی JA - HYD LA - fa SN - 2383-3254 AU - نیری, هادی AU - سالاری, ممند AU - چارداولی, ژیلا AD - استادیار گروه ژئومورفولوژی ، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران AD - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کردستان گروه ژئومورفولوژی Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 8 IS - 28 SP - 191 EP - 214 KW - فرسایش KW - مورفومتری KW - مدل‌های چند متغیره KW - سنندج KW - غرب ایران DO - 10.22034/hyd.2021.47623.1601 N2 - مسئله فرسایش خاک و تخریب زمین­ یکی از مهم‌ترین مسائل در علوم طبیعی است که ارزیابی پیامدهای زیست‌محیطی و اقتصادی آن به داده­ های کمی نیاز دارد. حوضه رودخانه قشلاق در استان کردستان برای مطالعه چنین مخاطره­ای انتخاب شد زیرا این حوضه در یک اقلیم نیمه ­خشک قرارگرفته و لیتولوژی آن اغلب شیل (سازند سنندج) است. جهت تحقیق در این زمینه شاخه ­های از رودخانه که آبراهه ­های آن‌ها دارای  رتبه سه و بیشتر، بر اساس روش استرالر بودند و مستقیماً وارد شاخه اصلی می­شدند به‌عنوان زیر حوضه برای محاسبه شاخص ­ها ترسیم گردید. 47 زیر حوضه، محدوده حوضه قشلاق را پوشش داد. تعداد 16شاخص ژئومورفولوژیکی برای تعیین وضعیت فرسایش حوضه محاسبه و به‌عنوان لایه ورودی در نظر گرفته شد. سپس، نتایج این شاخص­ ها توسط چهار مدل تصمیم چند معیاره TOPSIS ، VIKOR ، SAW و CF ادغام گردید. در هر چهار مورد، زیر حوضه­ های شمالی به‌عنوان مناطقی با حساسیت کم و بسیار کم در برابر فرسایش طبقه ­بندی شدند. این حوضه­ ها اغلب دارای سنگ‌های آتش‌فشانی هستند. در یک دید کلی­، طبق هر چهار مدل بکار رفته­، زیر حوضه ­های  که لیتولوژی غالب آن‌ها  شیلی است، در طبقات فرسایشی متوسط تا بسیار زیاد قرار گرفتند. بر این اساس چنین استنباط شد که لیتولوژی تأثیر زیادی بر روی میزان فرسایش در حوضه آبریز قشلاق دارد.  همچنین روش VIKOR، به دلیل ضریب تنوع بیشتر، از دقت بیشتری نسبت به بقیه روش­ ها برخوردار است. UR - https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_13883.html L1 - https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_13883_8ece150bc9305d1b090e2fac2886c0fb.pdf ER -