ORIGINAL_ARTICLE
پهنهبندی خطر وقوع زمینلغزش با استفاده از فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی و GIS (مطالعهی موردی: حوضهی آبریز سردول چای، استان اردبیل)
چکیده در این مقاله سعی بر آن است تا مناطق مستعد از لحاظ وقوع زمینلغزش در حوضهی آبریز سردول چای واقع در استان اردبیل از طریق پهنهبندی مشخص گردد. برای نیل به این هـدف، لایـههای اطلاعاتی مربوط به 8 فاکـتور مؤثر در وقوع زمینلغزش شامل زمینشناسی، کاربری اراضی، شیب، جهت شیب، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، بارش و ارتفاع با استفاده از نرمافزار ArcGIS تهیه شد. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرمافزار Expert Choice وزندهی به عوامل صورت گرفت. در نهایت، با تلفیق این لایهها با توجه به وزنشان، در محیط GIS نقشهی پهنهبندی به دست آمد. نتایج نهایی به دست آمده از تحقیق حاضر نشان داد که وزن معیارهای هشتگانه مذکور به ترتیب 343/0، 126/0، 215/0، 032/0، 071/0، 151/0، 042/0 و 021/0 است که عامل زمینشناسی بیشترین وزن را داشته است. همچنین نقشهی پهنهبندی نشان داد که نواحی شرقی، جنوب شرقی و جنوب غربی حوضه به دلیل وجود سازندهای رسوبی، پادگانههای قدیمی و انواع ترکیباتی از مارن، آهک و شیل، کاربری مراتع ضعیف و جهت شیب شمالی و غربی بیشترین حساسیت را برای وقوع زمینلغزش دارا هستند.
https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_7120_8e90f2bdbc772c81646b6053af603868.pdf
2018-02-20
1
20
کلمات کلیدی: حرکات تودهای
مدلAHP
Expert choice
حوضهی آبریز سردول چای
توحید
رحیم پور
rahimpour1990@gmail.com
1
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
شهرام
روستایی
roostai@tabrizu.ac.ir
2
استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
مهسا
نخستین روحی
mahsa.nakhostinrouhi@gmail.com
3
کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
AUTHOR
منابع
1
ـ حسینزاده، سیدرضا؛ قربانی شورستانی، علی؛ نورمحمدی، علیمحمد و محسن رضایی عارفی (1394)، بررسی عوامل مؤثر بر وقوع زمین لغزش با استفاده از GIS و RS (مطالعهی موردی سد دوستی)، هیدروژئومورفولوژی، شمارهی 4، صص 38-21.
2
ـ روستایی، شهرام و حسن احمدزاده (1391)، پهنهبندی مناطق متأثر از خطر زمین لغزش در جاده تبریز-مرند با استفاده از سنجش از دور و GIS، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شمارهی 1، صص 58 –47.
3
ـ روستایی، شهرام و راحله علیزاده (1391)، پهنهبندی خطر زمین لغزش در حوضهی صوفی چای (مراغه) با استفاده از روش آنبلاگان، فصلنامهی علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال 12، شمارهی 39، صص 35-17.
4
ـ روستایی، شهرام؛ مختاری، داود؛ حسینی، زهرا و مهدی اطمانی حقویران (1394)، بررسی پتانسیل وقوع زمین لغزش در حوضهی آبخیز رودخانهی میمه در استان ایلام به روش تحلیل شبکه (ANP)، هیدروژئومورفولوژی، شمارهی 4، صص 123 – 101.
5
ـ شریعت جعفری، محسن (1375)، زمینلغزش (مبانی و اصول پایداری شیبهای طبیعی)، تهران، انتشارات سازه.
6
ـ فاضلنیا، غریب؛ حکیمدوست، یاسر و یدالله بلیانی (1393)، راهنمای جامع مدلهای کاربردی GIS در برنامهریزیهای شهری، روستایی و محیطی، جلد اول، چاپ دوم، تهران، انتشارات آزادپیما.
7
-Bowen, William M (1993), AHP: Multiple Criteria Evaluation, in Klosterman, R. et al (Eds), Spreadsheet Models for Urban and Regional Analysis, New Brunswick: Center for Urban Policy Research.
8
-Komac, M. (2006), A Landslide Susceptibility Model Using the Analytical Hierarchy Process Method and Multivariate Statistics in Perialpine Slovenia, Geomorphology 74, PP.17–28.
9
-Massimo, C., Stefania, P., Gaetano, R., Francesco, S (2014), Evaluation of prediction capability of the artificial neural networks for mapping landslide susceptibility in the Turbolo River catchment (northern Calabria, Italy), CATENA, Volume 113, February 2014, PP.236-250.
10
-Saaty, T.L (1980), The Analytical Hierarchy Process, Planning Priority, Resource Allocation, TWS puplication, USA. 15.
11
-Wu, Sh., Shi, L., Wang, R., Tan, Ch., Hu, D., Mei, Y., Xu, R (1999), Zonation of the landslide hazards in the forereservoir region of the Three Gorges Project on the Yangtze River, Engineering Geology, 59, PP.51-58.
12
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر عوامل ژئومورفولوژی بر تغذیهی منابع آب زیرزمینی دشت میاندره کرمانشاه
چکیده بررسی وضعیت منابع آب زیرزمینی و تعیین عوامل اثرگذار بر روی آنها از اهمیت شایانی برخوردار است. فرمها و فرآیندهای ژئومورفولوژیک از جمله عواملی هستند که میتوانند بر میزان ذخیره، جهت جریان و کمیت آب زیرزمینی اثر بگذارند. در این پژوهش به منظور استفادهی صحیح از منابع زیرزمینی اقدام به مطالعهی پدیدههای ژئومورفولوژیکی موجود در دشت و تاثیر این پدیدهها بر روی منابع آب زیرزمینی دشت میاندره از جمله دشتهای ناودیسی در بخش شمالی استان کرمانشاه شده است. در این پژوهش از روش استنباطی و تـحلیلی وزنی- تجربی استفاده شده است. در روش استـنباطی، با استـفاده از دادههای چاههای پیزومتری، تغییرات سطح آب زیرزمینی دشت میاندره با عناصر ژئومورفولوژیکی دشت، ارزیابی مقایسهای شده است. در روش دوم با تلفیق نه متغیر: شیب، زمینشناسی، گسل، ژئومورفولوژی، هیپسومتری، کاربری اراضی، فاصله از آبراهه،تراکم زهکشی و خاک در محیطGIS به پهنهبندی حوضه به واحدهای هیدروژئومورفولوژی مبادرت گردید. نتایج حاصل از هر دو روش، بیانگر رابطهی معنادار بین عناصر ژئومورفولوژی و منابع آب زیرزمینی در دشت میاندره بوده در واقع دشت سیلابی و مخروطه افکنهها بیشترین نقش را در تغذیهی منابع آب زیرزمینی دشت دارد. در مرحلهی دوم، رسوبات دامنهای و مرحلهی سوم ارتفاعات در ذخیرهی منابع آب زیرزمینی نقش دارد و کمترین اهمیت مربوط به اراضی بدلندی میباشد؛ زیرا این اراضی منابع آب را در سطح جاری میسازد و از نفوذ به درون زمین جلوگیری میکند.
https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_7121_896146f06365d74cfa9ffa8c57b89f8b.pdf
2018-02-20
21
41
کلمات کلیدی: هیدروژئومورفولوژی
آب زیرزمینی
دشت میاندره
محمود
علایی طالقانی
m.alaee@ymail.com
1
استادیار دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه
AUTHOR
نجمه
شفیعی
n.shafiei6085@gmail.com
2
دانشجوی دکتری هیدروژئومورفولوژی،دانشگاه سیستان و بلوچستان
AUTHOR
مرضیه
رجبی
m.rajaby98@gmail.com
3
کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه
AUTHOR
منابع
1
ـ بابامحمدی، مرجان (1392)، بررسی رابطهی بین اشکال ژئومورفولوژی و شناسایی منابع آب زیرزمینی با استفاده از GISمطالعهی موردی حوضهی نمین چای)، اولین کنفرانس ملی مهندسی اکتشاف منابع زیرزمینی، صص6-1.
2
ـ خلفی، جعفر و فریده اسدیان (1389)، پدیدههای ژئومورفولوژی بر منابع آب زیرزمینی دشت سهرین، فصلنامهی جغرافیا، شمارهی 15، صص6-1.
3
ـ سیف، عبدالله و ابوذر کارگر (1390)، پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی حوضهی سیرجان، فصلنامهی جغرافیا طبیعی، شمارهی 12، صص 90-75.
4
ـ علایی طالقانی، محمود و منصور سعیدیکیا (1393)، نقشمؤلفههایژئومورفولوژیدرتشکیلوتغذیهیسفرهیآبزیرزمینی(مطالعهیموردی:دشتذهاب)، فصلنامهی تحقیقات جغرافیایی، شمارهی 9، صص186-171.
5
ـ صداقت، محمود (1387)، زمین و منبع آب، انتشارات پیام نور، تهران.
6
ـ موسوی، فاطمه؛ چیتسازان، منوچهر؛ میرزایی، یحیی؛ شبان، مجتبی؛ مجتبی محمدی و حمیدرضا بهزاد (1388)،تلفیقسنجشازدورو بهمنظورپتانسیلیابیمناطقمناسبجهتتغذیهیآبزیرزمینی،موردمطالعه:محدودهیتاقدیسکمستان، دوازدهمین همایش انجمن زمینشناسی، صص 9-1.
7
ـ یوسفیزاده، رحیم؛ ملکی، حمیدرضا و فضلالله اسمعیلی (1389)،نقش ژئومورفولوژی کویر حاج علیقلی در ذخیرهی منابع آب جهت توسعهی پایدار مراکز سکونتگاهی منطقه، سومین همایش جغرافیا و رویکرد علمی توسعهی پایدار، صص15 -1.
8
-Manikandan. J, Kiruthika. A.M, S. Sureshbabu (2014), Evaluation of groundwater potential zones in Krishnagiri District, Tamil Nadu using MIF Technique, International Journal of Innovative Research in Science, PP.10524-10534.
9
-Mishra, R.C.; Biju Chandrasekhar; Naik, R.D., (2010), Remote Sensing and GIS for Groundwater Mapping and Identification of Artificial Recharge Sites, Geoenvironmental Engineering and Geotechnics: Progress in Modeling and Applications, Proceedings ofSessions of GeoShanghai, China, PP. 216-223.
10
-RAO D.P, (2002), Remote sensing application in geomorphology. Tropical Ecology, International Society for TropicaEcology, PP.49-59.
11
-Verstappn, H.Th (1998), Applied geomorphology, Elsevier.
12
-Domingos Pinto,Sangam Shrestha Mukand S. Babel Sarawut Ninsawat (2015), Delineation of groundwater potential zones in the Comoro watershed, Timor Leste using GIS, remote sensing and analytic hierarchy process (AHP) technique, Vol. 7, PP. 503–519.
13
ORIGINAL_ARTICLE
مورفومتری و بررسی تغییرات مؤلفههای هندسی رودخانهی قرهسو طی دورهی 60 ساله با تأکید بر پایداری رودخانه
چکیده پارامترهای هندسی یک رودخانه به طور پیوسته تغییر پیدا میکند، چرا که رودخانه یک عارضهی هندسی دینامیک است. اما این تغییرات در بیشتر موارد در همهی بخشهای مختلف رودخانه از الگوریتم مشخصی تبعیت نمیکند. برخی از این تغییرات در بخشی از رودخانه ممکن است به شکل افزایشی و در بخشی دیگر به شکل کاهشی باشد. هدف این پژوهش مشخص نمودن کمی مؤلفههای هندسی رودخانهی قرهسو در امتداد نیمرخ طولی آن طی یک دورهی زمانی 60 ساله است. در ابتدا بر حسب مشخصات هندسی و عوامل ژئومورفولوژیک، رودخانه به پنج بازهی مختلف تقسیم و سپس، با استفاده از عکسهای هوایی سال 1334 و نیز تصاویر ماهوارهای سال 1393 مسیر رودخانه در طول دو دورهی زمانی رقومی شده و تغییرات بستر و همچنین تعداد قوسها در طول این دو دوره در هر کدام از بازهها مورد بررسی قرار گرفتهاند. در ادامه، با استفاده از ترسیم قوسهای مماس بر مآندرهای رودخانه به محاسبهی پارامترهای ضریب خمشی، طول موج، طول دره، زاویهی مرکزی و شعاع پیچانرودها در پنج بازه تعیین شده پرداخته شده است. یافتهها حاکی از تغییر در همهی پارامترهای هندسی در بخشهای مختلف رودخانه با تفاوت در نوع و میزان تغییرات است. برای نمونه، در بازهی اول و سوم پارامترهای ژئومورفیک ذکر شده افزایش و در بازههای دوم و چهارم و پنجم کلیهی پارامترهای ژئومورفیک کاهش پیدا کردهانـد. کاهش پارامـترها بیانـگر پایداری و مستقیم شـدن مجرا و افزایش آنها بیانگر ناپایداری رودخانه است.
https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_7122_006e6ca438c8369db2737e60ac4ae9c8.pdf
2018-02-20
43
62
کلمات کلیدی: رودخانهی قرهسو
ژئومورفولوژی رودخانه
پارامترهای هندسی
پیچانرودها
محمد
شریفی پیچون
mscharifi@gmail.com
1
دانشگاه یزد، گروه جغرافیا
AUTHOR
فاطمه
پرنون
f.parnoon12@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی دانشگاه یزد، یزد
AUTHOR
منابع
1
ـ حافظیمقدس، ناصر؛ سلوکی، حمیدرضا؛ جلیلوند، رضا و جعفر رهنماراد (1391)، مطالعهی ژئومورفولوژی مهندسی رودخانهی سیستان، فصلنامهی زمینشناسی کاربردی، شمارهی 1، صص1-18.
2
ـ رضاییمقدم، محمدحسین؛ ثروتی، محمدرضا و صیاد اصغری سراسکانرود (1391)، بررسی تغییرات شکل هندسی رودخانهی قزل اوزن با تأکید بر عوامل ژئومورفولوژیک و زمینشناسی، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال 23، پیاپی 46، شمارهی 2، صص 1-14.
3
ـ رنگزن، کاظم؛ صالحی، بهرام و پروین سلحشوری (1387)، بررسی تغییرات منطقهی پایین دست سد کرخه قبل و بعد از ساخت با استفاده از تصاویر چندزمانهیLand Sat ، اولین همایش ژئوماتیک ایران، ص1.
4
ـ شایان، ساوش و هدیه دهستانی (1391)، تحلیل عوامل تأثیرگذار بر تغییرات الگوی هندسی و مورفولوژی رود کشکان، فصلنامهی پژوهشهای فرسایش محیطی، سال دوم، شمارهی 8، صص 21-34.
5
ـ شرفی، سیامک، شامی، ابولفضل و مجتبی یمانی (1393)، بررسی تغییرات مورفولوژیکی رودخانهی اترک در بازهی زمانی 20 ساله، مجلهی آمایش جغرافیایی فضا، سال چهارم، شمارهی 14، صص 129-150.
6
ـ شمسی، احمدطاهر و فرهاد ایمانشعار (1388)، بررسی رابطهی بین پارامترهای هندسی مئاندرهای رودخانه و ضریب سینوزیته، مجلهی مهندسی عمران و محیط زیست، شمارهی 2، صص 19-26.
7
ـ شهبازی، صابر (1388)، عوامل موثر در ناپایداری بستر رودخانهی قرهسو در کرمانشاه، پایاننامهی کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، صص 30-72.
8
ـ مقصودی، مهران، شرفی، سیامک و یاسر مقامی (1389)، روند تغییرات الگوی مورفولوژیکی رودخانهی خرم آباد با استفاده از GIS, RS, Auto cad، فصلنامهی مدرس علوم انسانی، شمارهی 68، صص 294- 275.
9
ـ یمانی، مجتبی؛ دولتی، جواد و علیرضا زارعی (1390)، تأثیرگذاری عوامل هیـدروژئومورفـیک در تغییـرات زمانی و مکانی بـخش میانی رودخانـهی اترک، فصلنامهی تحقیقات جغرافیایی، شماره 99، صص.1-24.
10
ـ یمانی، مجتبی و سیامک شرفی (1391)، پارامترهای هندسی و نقش آنها در تغییرات زمانی - مکانی بستر رودها مطالعهی موردی: رودخانهی هررود سرشاخهی رود کرخه در استان لرستان، جغرافیا و توسعه، دورهی 10، شمارهی پیاپی 26، صص. 35 تا 48.
11
-Bang-yi Y., Peng WU, Jue-yi SUI, Xing-ju YANG, Jin NI (2014), Fluvial geomorphology of the Middle Reach of the Huai River, International Journal of Sediment Research, Vol. 29, Issue 1, PP.24-33.
12
-Gabrielle, CL., et al, (2009), The impacts of ski slope development on stream channel morphology in white river national Forest, Colorado, USA- Journal home page, Geomorphology, Vol. 103, PP. 375-388.
13
-Gregory, K. J., (2006), The human role in changing river channels, Geomorphology, 79(3), PP.172-191,
14
-Joann, M.(2016), The changing geomorphology of the Atchafalaya River, Louisiana: A historical perspective, Geomorphology, no252, pp112-127.
15
-Kimiaghalam, N., Goharrokhi, M., Clark, p.,S., and Ahmari, H. (2015), A comprehensive fluvial geomorphology study of riverbank erosion on the Red River in Winnipeg, Manitoba, Canada, Journal of Hydrology, Vol. 529, Part 3, PP.1488-1498.
16
-Kornish, MRS. (1980), Meander Travel in Alluvial Streams’ (4)35-82 in Proceeding of the International Workship on Alluvial River Problems, India, Sarita Prakashan Meerut, New Delhi, Pp 263-342.
17
-Leopold, L.B and, Wolman, M.G.(1957), River Channel Pattern - Braided Meandering and Straight, USGS, Geological Survey Professional Paper, 282-B., PP.1-49.
18
-Sabita, M.S. (2014), Morphology changes of Ganga River over time at Varanasi, Journal of River engineering, Vol. 2, Issue 2, PP.1-32.
19
-Ortega, J.A.; Razola, L., and Garzon, G. (2014), Recent human impact and change in dynamics and morphology of ephemeral rivers, Nat. Hazards Earth, Syst., Sci., 14, PP.713-730.
20
-Schumm, S.A. (1985), Patterns of alluvial rivers, Annual Review of Earth and Planetary Sciences, 13, PP.5–27.
21
-Schumm, S.A. (1984), Channel Morphology, Symposium on River Meandering, Colorado State University, Fort Collins Colorado, PP.250-260.
22
-Shen H.W. (1984), River and Related Problems. Symposium on River Meandering, Colorado State University, Fort Collins Colorado.
23
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل پیامدهای اکوژئومورفولوژیک احداث سد بر پایاب رودخانههای ساحلی مطالعهی موردی: جلگههای سدیچ، گابریک و جگین
چکیده
تغییر دینامیک محیط در نتیجه احداث سد بر روی رودخانههای ساحلی، تأثیر زیادی بر فرایندهای ژئومورفولوژیک جلگهها بهجا میگذارد. هدف این پژوهش پیشبینی تغییرات ژئومورفولوژیکی و پیامدهای اکولوژیکی احداث سد بر روی رودخانههای سدیچ، گابریک و جگین در جلگهی غربی مکران و شرق شهرستان جاسک با مطالعهی چگونگی عملکرد این رودخانهها بر ویژگیهای ژئومورفولوژک و اکولوژیک کنونی این جلگه است. دادههای تحقیق شامل توزیع فضائی لندفرمهای ژئومورفولوژی، دادههای هیدرودینامیک رودخانهها شامل دبی آب و رسوب سالانه آنها، دادههای مورفومتری سطحی و توپوگرافیک شامل شیب و نوع و تراکم پوشش گیاهی است. نقشههای توپوگرافی، نقشههای زمینشناسی، عکسهای هوائی، تصاویر ماهوارهای، سیستم موققیتیاب جهانی و نرمافزارهای رایانهای نظیر فریهند و آرکجیآیاِس ابزار تحقیق هستند. با استفاده از آمار ایستگاههای هیدرومتری، مقایسه زمانی عکسهای هوائی در پایههای زمانی مختلف و با رجوع به مطالعات موجود، تغییرات مورفودینامیکی رودخانههای اصلی مطالعه شد. با مطالعهی شرایط توپوگرافی جلگه، وضعیت زمینشناسی و ژئومورفولوژی و پوشش گیاهی، نقشههای ژئومورفولوژی و پوشش گیاهی منطقه تهیه شد. سپس بر مبنای تحلیلهای ژئومورفولوژیک و اطلاعات کسب شده از محیط و بازدیدهای میدانی، عملکرد هیدرودینامیک رودخانهها بر اکولوژی و ژئومورفولوژی جلگه و تغییرات اکوژئومورفولوژیکی احتمالی در صورت احداث سد بر رودخانههای جگین، گابریک و سدیچ، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشاندهندهی عملکرد ویژهی رودخانهها بر شکلدهی لندفرمها، ایجاد پوششهای جنگلی تنک و نیز منابع تأمین رسوب تودههای ماسهای سطح جلگه و تودههای ماسهای ساحلی است. به نظر میرسد احداث سد بر روی این رودخانهها، تأثیرات اکوژئومورفولوژیکی فراوانی بر پوشش گیاهی جنگلی سطح جلگه، پوشش جنگلهای حرا در خورها و تالابهای ساحلی و لندفرمهای بادی سطح جلگه داشته باشد.
https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_7123_bac95262ea164d0de7c86617cb761557.pdf
2018-02-20
63
78
کلمات کلیدی: دینامیک محیط
اکوژئومورفولوژی
هیدرودینامیک رودخانه
جلگه غربی مکران؛ جلگه ساحلی
محمد
اکبریان
m.akbarian@hormozgan.ac.ir
1
استادیار جغرافیای طبیعی- ژئومورفولوژی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
AUTHOR
سیاوش
شایان
shayan@modares.ac.ir
2
استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
AUTHOR
منابع
1
ـ ادارهی کل محیطزیست استانهرمزگان (1387)،خلاصه گزارش سند توسعهی زیست محیطی استان هرمزگان.
2
ـ ادارهی کل منابع طبیعی استان هرمزگان (1385)،گزارش وضعیت پوششهای جنگلیاستان هرمزگان، بندرعباس.
3
ـ اکبریان، محمد و احمد نوحهگر (1393)،ارزیابی تأثیر جنگلکاری در کاهش فرسایش بادی محدودهی پیبشک در شهرستان جاسک، فصلنامهی تحقیقات جغرافیایی سال 29، شمارهی سوم، شمارهی پیاپی 114، صص190-179.
4
ـ بیاتی خطیبی، مریم (1386)، اثرات احداث سدها در تحول ژئومورفولوژیکی بستر جریان رودخانهها، فضای جغرافیایی، شمارهی 17، صص 168-129.
5
ـ پیرستانی و شفقتی (1388)، بررسی اثرات زیست محیطی احداث سد، فصلنامه پژوهشی جغرافیای انسانی، سال اول، شمارهی 3، صص 50-39.
6
ـ چورلی، ریچارد جی (1379)، ژئومورفولوژی ،فرایندهای دامنهای، آبراههای، ساحلی و بادی، ترجمه: احمد معتمد، تهران: انتشارات سمت.
7
ـ سلیمانیراد، آسیه؛ کامرانی، احسان؛ کشاورز، موسی؛ وزیریزاده، امیر و مرتضی بهرهمند (1390)، بررسی بومشناسی جمعیت ماکروبنتوزهای منطقه حفاظت شده خور گابریک در شهرستان جاسک، اقیانوس شناسی، سال دوم، شمارهی 7، صص 37-31.
8
ـ شایان، سیاوش؛ اکبریان، محمد؛ یمانی، مجتبی؛ شریفیکیا، محمد و مهران مقصودی (1393)، هیدرودینامیک دریا و تأثیر آن در تشکیل تودههای ماسهای ساحلی مطالعهی موردی: سواحل غربی مکران، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی، سال دوم شمارهی 4، صص 104-86.
9
ـ شایان، سیاوش؛ احمدی، عبدالمجید؛ یمانی، مجتبی و محمد شریفیکیا (1391)، تحلیل مخاطرات فرایندهای جریانی خشکی مناطق ساحلی خلیج فارس مطالعهی موردی از کنگان تا بوشهر، نشریهی تحقیقات کاربردی علوم جغرافیائی، شمارهی 24، صص 138-123.
10
ـ یمانی، مجتبی؛ ذهاب ناظوری، سمیه و ابوالقاسم گورابی (1390)، بررسی مورفومتری و علل استقرار ریگ کرمان از طریق تحلیل ویژگیهای باد و دانهسنجی ذرات ماسه، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شمارهی چهارم، صص 33-17.
11
ـ یمانی، مجتبی؛ حسینزاده، محمدمهدی و احمد نوحهگر (1385)، هیدرودینامیک رودخانههای تالار و بابل و نقش آن در ناپایداری و تغییر مشخصات هندسی آنها، پژوهشهای جغرافیائی، شمارهی 55، صص 33-15.
12
ـ یمانی، مجتبی (1377)، عللتغییر مسیر دورهای رودخانهها در دلتاهای شرق جلگهی ساحلی مکران، پژوهشهای جغرافیایی، شمارهی 35، صص 56-34، 1377.
13
-Allison, R.J., (2002), Applied Geomorphology, Theory and Practice, Jhon Wiley and Sons.
14
-Harper, R.J., Gilkes, R.J., Hill, M.J., Carter, D.J., (2010), Wind erosion and soil carbon dynamics in south-western Australia, Aeolian Research 1: PP.129–141.
15
-Hupp, C.R., (2000), Hydrology, geomorphology and vegetation of Coastal Plain rivers in the south-eastern USA, HYDROLOGICAL PROCESSES, US Geological Survey, Reston, Virginia 20192, USA, 14, PP.2991±3010.
16
-Nanson, G.C., Croke, J.C., (1992), A genetic classification of floodplains, Geomorphology, Vol. 4, Issue 6, April 1992, PP.459-486.
17
-Lee, S.Y., (1999), Tropical Mangrove Ecology, Australian, Journal of Ecology, 24, PP.355-366.
18
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی دورههای خشکسالی و تأثیر آن بر منابع آب زیرزمینی حوضهی آبخیز گرگانرود
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، تعیین گسترهی تداوم خشکسالیهای هواشناسی و هیدرولوژیکی و مشخص کردن ارتباط بین آنها است. در این تحقیق از شاخصهای بارش استاندارد (SPI) و سطح آب استاندارد (SWI)، جهت بررسی خشکسالیها استفاده شد. در این تحقیق از 16 ایستگاه بارانسنجی و 31 حلقه چاه پیزومتری با طول دورهی آماری مشترک 30 ساله (1362 تا 1392) استفاده شد. برای آنالیز روند خشکسالیها از 7 مقیاس زمانی 1، 3، 6، 12، 24 و 48 ماهه و مقیاس سالانه استفاده شد. در این پژوهش برای بازسازی نواقص آماری از روش همبستگی و از روش نسبت نرمال برای همگنی دادهها بهره گرفته شده است. سپس برای بررسی روند تغییرات میزان بارش و آبهای زیرزمینی و تحلیل کمی خشکسالیهای حوضه از شاخصهای SPI و SWI استفاده گردید تا امکان ارزیابی آن در مقیاسهای مختلف زمانی و مکانی میسر شود. با محاسبات انجام شده و بررسی نقشهی گسترهی خشکسالیهای سالانه هواشناختی مناطق نیمهی غربی و شرق حوضه بیشتر از سایر مناطق خشکسالی داشتهاند. در بررسی نقشهی گسترهی خشکسالیهای سالانه آب زیرزمینی مناطق جنوب غرب، غرب و شمال بیشتر از سایر مناطق در معرض خشکسالی قرار گرفتهاند. طولانیترین تداوم از لحاظ طول مدت خشکسالی هواشناسی نشان میدهد که در بخشهای شمال شرقی، غرب و جنوب غربی دارای تداومهای طولانیتری نسبت به سایر مناطق دارند. همچنین طولانیترین تداوم از لحاظ طول مدت خشکسالی آبهای زیرزمینی نشان مـیدهد در نواحی شمالی و جـنوب غربی و مرکز حوضـه، طولانیترین تداومهای خشکسالی وجود دارد.
https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_7124_4d1adfad1dc6395a2377a1be205f681b.pdf
2018-02-20
79
97
کلمات کلیدی: تحلیل مکانی خشکسالی
شاخص SPI
شاخص SWI
آب زیرزمینی
نرجس
بای
bay.narjes@yahoo.com
1
کارشناس ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
AUTHOR
شیما
نیکو
niko@yahoo.com
2
استادیار گروه بیابانزدایی، دانشگاه ، سمنان، ایران
AUTHOR
وحید
فیضی
vahid.feizi62@gmail.com
3
دکتری تخصصی جغرافیای طبیعی، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان
AUTHOR
هایده
آرا
4
استادیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
AUTHOR
منابع
1
ـ اژدری، زهرا؛ فلامرزی، یاشار؛ پالیزدان، نرگس و غلی فتحزاده (1395)، بررسی نوسانات سطح تراز آب زیرزمینی دشت تویسرکان در دو مقیاس نقطهای و منطقهای، هیدروزئومورفولوژی، شماره 8، صص 141-160.
2
ـ اسلامیان، سیدسعید؛ نصری، مسعود و نعیمه رحیمی (1388)، بررسیدورههایترسالیوخشکسالیواثراتآنبرتغییراتمنابعآبحوضهیآبخیزدشتبوئین، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شمارهی پیاپی(33)، شمارهی 1، صص 90-75.
3
ـ ساری صراف، بهروز؛ محمودی، سعید؛ زنگنه، سعید و زهرا پاشایی (1394)، پایش و پیشبینی ترسالی و خشکسالی تبریز با استفاده از مدل Climgen و شاخص SPI، مجله هیدروژئومورفولوژی، شمارهی 2، صص 61-78.
4
ـ عزیزی، قاسم (1382)، ارتباطخشکسالیهایاخیرومنابعآبزیرزمینیدردشتقزوین، پژوهشهای جغرافیایی، شمارهی 46، صص 143-131.
5
ـ فریدپور، مجتبی؛ زینالی، بتول؛ رضایی، علی و سپیده ماسپی (1393)، بررسی خصوصیات خشکسالی های ژئوهیدرولوژیکی دشت مرند با استفاده از شاخص SWI و رویکرد GIS، همایش ملی راهکارهای پیش روی بحران آب در ایران و خاورمیانه، صص 159-165.
6
ـ کماسی، مهدی؛ شرقی، و وحید نورانی (1395)، شناسایی عوامل موثر بر کاهش تراز آب زیرزمینی با بهرهگیری از معیار موجک-آنتروپی (مطالعهی موردی: آبخوان دشت سیلاخور)، مجلهی هیدروژئومورفولوژی، شمارهی 9، صص 63-68.
7
ـ صفری شاد، مهتاب؛ حبیبنژاد روشن، محمود؛ ایلدرمی، علیرضا و حسین زینیوند (1396)، پتانسیل تأثیر تغییر اقلیم بر جریان رودخانه در حوضهی آبخیز همدان-بهار، هیدروزئومورفولوژی، شمارهی 10، صص 81-98.
8
ـ محمدی، محسن؛ مرادی، حمیدرضا و مهدی وفاخواه (1391)، توزیعمکانیوارتباطبینخشکسالیهایهواشناسیوآبهایزیرزمینیدردشتاراک، فصلنامهی جغرافیای طبیعی، شمارهی 15، صص 26-41.
9
ـ ملکینژاد، حسین و مهدی سلیمانی مطلق (1390)، بررسیشدتخشکسالیهایهواشناسی وهیدرولوژیکدرحوضهیچغلوندی، مجلهی پژوهش آب ایران، شمارهی نهم، صص 72-61.
10
ـ نادریانفر، محمد؛ انصاری، حسین؛ ضیائی، علینقی و کامران داوری (1390)، بررسیروندتغییراتنوساناتسطحآبزیرزمینیدر حوضهیآبریزنیشابور تحتشرایطاقلیمیمختلف، فصلنامهی علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب، شمارهی 3، صص 37-22.
11
-Bhuiyan, C., Singh, R.P., Kogan, F.N., (2006), Monitoring Drought Dynamics in The Aravalli Region (India) Using Different Indices Based on Ground and Remot Sensing Data, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, Vol. 8, PP.289-302.
12
-Dracup, J.A., Lee K,S., Paulson G. (1980), On the Definition of Droughts, Journal of Waterresources Research, 16(2), PP.297-302.
13
-Khan, S., Gabriel, H.F., Rana, T. (2014), Standard precipitation index to track drought and assess impact of rainfall on watertables in irrigation areas, Irrig Drainage Syst, 22, PP.159-177.
14
-Mckee B.T., Nolan J., Doesken N.J., Kleist J. (1995), Drought Monitoring with Multiple Timescales, 9th. Conference on Applied Climatology, PP.233-236.
15
-Mckee, T.B., Doesken, N.J. and Kleist, J. (1993), The relationship of drought frequency and duration to time scales, Preprints 8th Conference on Applied Climatology, PP.179-184.
16
-Palmer, W.C. (1965), Meteorological Drought, U.S. Weather Bureau Res, No. 2, PP.45-58.
17
-Pandey, R.P., Mishra, S.K., Singh, R., and Ramasastri, K.S. (2008), Streamflow Drought Severity Analysis of Betwa River System (India), Water Resources Management, No. 22, PP.1127-1141.
18
-Serrano, S.M., Lopez-Moreno J.I., (2015), Hydrological response to different time scales of climatological drought: an evaluation of the Standardized Precipitatio Index in a mountainous Mediterranean basin, Hydrology and Earth System Sciences, No. 9, PP. 523-533.
19
-Thampsons, S. (1999), Hydrology for Water Management, Prentice Hall Inc, PP.1-352.
20
ORIGINAL_ARTICLE
پایش تغییرات سطح آب دریاچهی پریشان با استفاده از شاخصهای سنجش از دور
چکیده
گردآوری اطلاعات در مورد تغییرات پیوسته سطوح آبی و همچنین پوشش گیاهی توسط روشهای معمولی بسیار مشکل و پرهزینه است، در این حالت استفاده از دادههای ماهوارهای امکان مطالعهی گسترده سطوح آبی و پوشش گیاهی را فرام میسازد. با استفاده از ویژگی تکراری بودن دادههای دورسنجی زمانهای مختلف، امکان شناسایی و بررسی پدیدههای متغیر و پویا در محیط وجود دارد. بر این اساس روشهای رقومی مختلفی جهت آشکارسازی و کشف تغییرات و تحولات پدیدههای سطح زمین در سنجش از دور توسعه داده شده است. هدف از این تحقیق ارزیابی 6 شاخص گیاهی در بررسی تغییرات دریاچهی پریشان میباشد. سطح تغییرات دریاچه در طی دورههای 1989 تا 2004 در شاخصهای مختلف و الگوریتم طراحی شده در محیط نرمافزار ENVI مورد ارزیابی و استخراج قرار گرفت. مرز دریاچه با استفاده از شاخصهای فوقالذکر استخراج گردید و سطح تغییرات دریاچه طی دورهی زمانی مورد مطالعه به دست آمد. نتایج نشان میدهد که شاخص NDMI ناتوان از استخراج سطح آب دریاچهی پریشان بود (با کمترین میزان دقت کلی و ضریب کاپا)، شاخص NDMI به دلیل حساسیت بیش از حد به مناطق آبی، زمینهای مرطوب کشاورزی را هم جزء محدودهی دریاچه به حساب آورده بود. در حالی که شاخص NDWI و شاخص NDVI بالاترین نتایج دقت ارائه شده است.
https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_7125_f61b36999a1f0c555376cdad2553eee0.pdf
2018-02-20
99
120
کلمات کلیدی: شاخصهای سنجش از راه دور
تصاویر لندست
تغییرات سطح آب
دریاچهی پریشان
مریم
خسرویان
m.khosravian69@gmail.com
1
دانشجوی دکتری دانشگاه حکیم سبزواری
AUTHOR
علیرضا
انتظاری
entezarii@hsu.ac.ir
2
استادیار گروه ژئومورفولوژی و اقلیمشناسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
AUTHOR
ابوافضل
رحمانی
3
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
AUTHOR
محمد
باعقیده
baaghide@hsu.ac.ir
4
دانشیار گروه ژئوموفولوژی و اقلیمشناسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
AUTHOR
منابع
1
ـ ثقفی، مهدی، و حمید علیزاده (1387)، ارزیابی اثرات مسئلهی بحران آب بر توسعهی سکونتگاههای روستائی با استفاده از GIS (منطقهی مورد مطالعه: دریاچهی پریشان، اولین کنفرانس بینالمللی بحران آب، اسفند، دانشگاه زابل، صص20-22.
2
ـ خواجهالدین، سیدجواد (1376)، نقش سنجش از دور در توسعه کشاورزی و منایع طبیعی پایدار و استفاده از این داده در برنامهریزی کشاورزی صنعت، مجموعه مقالات سمینار نقش صنعت در توسعهی کشاورزی، انتشارات شهرک علمی و تحقیقاتی با همکاری انتشارات مانی، اصفهان.
3
ـ عبادی، عباس و ابراهیم گلزار (1395)،بررسی تغییرات کمی تالاب پریشان با استفاده از سنجش از دور، یازدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 31 فروردین لغایت 2 اردیبهشت 1395، تهران، صص 641-633.
4
ـ علویپناه، سیدکاظم؛ رفیعیامام، عمار؛ حسینی، زینالعابدین و منصورجعفر بیگلو (1385)، بررسی تغییرپذیری طیفی پدیدههای مختلف پوشش گیاهی و آب با استفاده از سنجش از دور، مجلهی پژوهشهای جغرافیائی، شمارهی 58، صص 81-97.
5
ـ یمانی، مجتبی و احمد مزیدی (1385)، بررسی تغییرات سطح و پوشش گیاهی کویر سیاهکوه با استفاده از دادههای سنجش از دور، مجلهی پژوهشهای جغرافیایی شمارهی 64، صص 1-12.
6
-Elvidge, C.D., and Chen, Z., (1995), Comparison of broad-band and narrow-band red and near-infrared vegetation indices, Remote Sensing of Environment, 54(1), PP.38-48.
7
-Feyisa, G.L., Meilby, H., Fensholt, R., Proud, S.R., (2014), Auto mated water extraction index: A new technique for surface water mapping using Landsat imagery, Remote Sens, Environ, 140, PP.23–35.
8
-Gong, P., Pu, R., Biging, G.S., and Larrieu, M.R., (2003), Estimation of forest leaf area index using vegetation indices derived from Hyperion hyper spectral data, IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing, 40, PP.1355-1362.
9
-Goward, S.,N.,G.,D., Cruickshanks, and A.,S., Hope (1985), Observed relation between thermal emission and reflected spectral radiance of a complex vegetated landscape, Remote Sensig of Environment, 18, PP.137-146.
10
-Goward, S.N., Xue, Y., and Czajkowski, K.P., (2000), Evaluating land surface moisture conditions from the remotely sensed temperature/vegetation index measurements an exploration with the simplified simple biosphere model, Remote Sensing of Environment, 79, PP.225– 242.
11
-Haboudane, D., Miller, J.R., Pattey, E., Zarco-Tejada, P.J., and Strachan, I.B., (2004), Hyper spectral vegetation indices and novel algorithms for predicting green LAI of crop canopies: Modeling and validation in the context of precision agriculture, Remote Sensing of Environment, 90, PP.337-352.
12
-Hoersch, B.G., Braun and U., Schmidt., (2002), Relation between landform and vegetation in alpine regions of Wallis, Switzerland, A multiscale remote sensing and GIS approach, Computers, Environment & Urban Systems, 26, PP.113-139.
13
-Huete, A.R. (1988), A Soil-Adjusted Vegetation Index (SAVI), Remote Sensing of Environment, 25(3), PP.295-309.
14
-Jiang, J., Tian, G. (2010), Analysis of the impact of land use/land cover hange on land surface temperature with remote sensing, Procedia Environ, Sci., 2, PP.571–575.
15
-Kurt, S., Karaburun, A, and Demirci, A. (2010), Coastline changes in Istanbul between 1987 and 2007, Scientific Research and Essays, Vol.5 (19), PP. 3009-3017.
16
-McFeeters, S.K., (1996), The use of normalized difference water index (NDWI) in the delineation of open water features, International Journal of Remote Sensing, 17(7), PP.1425–1432.
17
-Prashant K., Srivastava, Dawei Han, Miguel A., Rico-Ramirez, Michaela Bray,Tanvir Islam, (2012), Selection of Classification Techniques For Land Use/Land Cover Change Investigation, Advances in Space Research, 50, PP.1250–1265.
18
-Rondeaux, G., M.Steven, & F., Baret. (1996), Optimization of soil-adjusted vegetation indices,Remote Sensing of Environment, 55, PP.98-107.
19
-Wilson, E.H., Sader, S.A. (2002), Detection of forest harvest type using multiple dates of Landsat TM imagery, Remote Sens, Environ, 80, PP.385–396.
20
-Xu, H., (2006), Modification of normalised difference water index (NDWI) to enhance open water features in remotely sensed imagery, Int. J. Remote Sens, 27, PP.3025–3033.
21
ORIGINAL_ARTICLE
تغییرات ماهانه شدت و تمرکز رواناب سطحی در رودخانههای حوضهی گرگانرود استان گلستان
چکیده
تحلیل تغییرات رژیم جریان و تداوم آن و تعیین عوامل مؤثر در بینظمیها از پیشنیازهای اصلی مدیریت و بهرهبرداری بهینه از رودخانهها به عنوان یکی از منابع اصلی آب مصرفی میباشند. در این پژوهش میزان تغییرات ماهانه حجم رواناب در 20 ایستگاه هیدرومتری واقع در استان گلستان در یک دورهی 38 ساله (۱۳۵۳-۱۳۹۱) با استفاده از شاخص تغییرات سالانه (ضریب تعدیل توزیع سالانه و شدت تمرکز) مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس دادههای ماهانه دبی در سالهای مختلف، حجم رواناب ماهانه و سالانهی ایستگاههای مورد مطالعه در طول دورهی آماری محاسبه گردید. همچنین روند شاخص تغییرات سالانه با استفاده از آزمون من-کندال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر توزیع ماهانه، حداکثر مقادیر حجم رواناب ایستگاهها در فصل بهار و خصوصاً در ماه فروردین اتفاق افتاده است که با مقادیر بالای بارش بهاره و اثر آن در میزان آبدهی بالای رودخانهها در این فصل در ارتباط بوده است. همچنین، بیشترین مقادیر حجم رواناب در ایستگاههای آققلا، قزاقلی و بصیرآباد بهترتیب دارای متوسط حجم رواناب سالانه (9/33، 5/33 و 6/32 میلیون مترمکعب) میباشند. در حالیکه بیشترین یکنواختی در وقوع رواناب در ماههای سال مربوط به ایستگاههای نودهخاندوز، تمر، گالیکش و قلیتپه بهترتیب با مقادیر ضریب تعدیل توزیع سالانه برابر 19/0، 21/0، 23/0 و 24/0 درصد بوده است. کمترین شدت تمرکز رواناب نیز مربوط به ایستگاههای نودهخاندوز و تمر بهترتیب برابر با مقادیر 26/0 و 25/0 درصد میباشند، در صورتیکه ایستگاه رامیان (با مقدار شاخص 62/0 درصد) دارای بیشترین شدت تمرکز بوده است. نتایج حاکی از رابطهی مستقیم و معنیدار میان ضریب تعدیل توزیع سالانهی دبی و شاخص شدت تمرکز با ضریب همبستگی 60/0 میباشد. بنابراین بیشترین روند کاهشی و افزایشی در طول دورهی آماری با استفاده از آزمون من-کندال بهترتیب در ایستگاههای شیرآباد و نودهخاندوز در سطح معنیدار 05/0 مشاهده شدهاند.
https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_7126_d35aa9415b5a8df82da315443712d5bd.pdf
2018-02-20
121
146
کلمات کلیدی: رژیم جریان رودخانه
شدت تمرکز
ضریب تعدیل توزیع
آزمون من-کندال
خدیجه
حاجی
khadijehaji95@gmail.com
1
دانشآموخته کارشناسیارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
شهناز
میرزایی
mirzaeishahnaz@gmail.com
2
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گرگان
AUTHOR
رئوف
مصطفیزاده
raoofmostafazadeh@uma.ac.ir
3
استادیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
حبیب
نظرنژاد
hnazarnejad2000@gmail.com
4
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه
AUTHOR
منابع
1
ـ اسفندیاریدرآباد، فریبا؛ بهشتی جاوید، ابراهیم و محمدحسین فتحی (1393)، ارزیابی آثار هیدرولوژیک تغییر کاربری بر میزان رواناب سالانه در حوضهی آبخیز قرهسو با استفاده از مدل (L-THIA)، هیدروژئومورفولوژی، دورهی 1، شمارهی 1، صص 73-59.
2
ـ اسفندیاریدرآباد، فریبا؛ مصطفیزاده، رئوف و پیروزه فقهزاده (1395)، مقایسهی الگوی تغییرات زمانی مقادیر دبی و رسوب ماهانه در تعدادی از رودخانههای استان آذربایجان غربی، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، سال 5، شمارهی 2، صص 65-53.
3
ـ باقرپور، مهسا؛ سیدیان، سیدمرتضی، فتحآبادی، ابوالحسن و امین محمدی (1396)، بررسی کارایی آزمون من- کندال در شناسایی روند سریهای دارای خودهمبستگی، علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، سال 11، شمارهی 36، صص 22-11.
4
ـ صفریشاد، مهتاب؛ حبیبنژاد روشن، محمود؛ سلیمانی، کریم؛ ایلدرمی، علیرضا و حسین زینیوند (1396)، پتانسیل تأثیر تغییر اقلیم بر جریان رودخانه در حوضهی آبخیز همدان -بهار، هیدروژئومورفولوژی، دورهی 3، شمارهی 10، صص 98-81.
5
ـ فرجزاده، منوچهر؛ رجایی نجفآبادی، سعید و یوسف قویدل رحیمی (1391)، آشکارسازی اثر نوسانات بارش بر رواناب سطحی حوضهی آبریز سرخس (کشفرود)، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال 2، شمارهی 7، صص 24-11.
6
ـ فضلاولی، رامین؛ آخوندعلی، علیمحمد و عبدالکریم بهنیا (1385)، تعیین روابط پیشبینی رواناب در حوضههای آبریز کوهستانی (مطالعهی موردی: حوضههای آبریز معرف امامه وکسیلیان)، علوم کشاورزی و منابعطبیعی گرگان، صص 13-1.
7
ـ مصطفیزاده، رئوف، شهابی، معصومه، ذبیحی، محسن، (1394)، تحلیل خشکسالی هواشناسی در استان کردستان با استفاده از مدل نمودار سهمتغیره، آمایش جغرافیایی فضا، جلد 5، شمارهی 17، صص 140-129.
8
ـ مصطفیزاده، رئوف و شیخ واحد بردی (1390)، بررسی تراکم شبکه بارانسنجی استان گلستان با استفاده از روش همبستگی مکانی، پژوهشهای آبخیزداری، شمارهی 93، صص 87-79.
9
ـ معروفی، صفر و حسین طبری (1390)، آشکارسازی روند تغییرات دبی رودخانه مارون با استفاده از روشهای پارامتری و ناپارامتری، تحقیقات جغرافیایی، سال 26، شمارهی 2، صص 146-125.
10
ـ منتظری، مجید (1395)، واکاوی آماری-همدیدی بارش رواناب در حوضهی بهشتآباد، هیدروژئومورفولوژی، دورهی 2، شمارهی 6، صص 159-137.
11
ـ وفاخواه، مهدی، بخشیتیرگانی، محمد و مجید خزائی (1391)، تحلیلروندبارندگیودبیدرحوضهیآبخیزکشفرود، جغرافیا و توسعه، شمارهی 29، صص 90-77.
12
ـ یوسفی، یداله؛ رورده، همتالله و سیدمحمود رضوی (1390)، تغییرپذیری زمانی و مکانی جریان رودهای استان مازندران، جغرافیا و آمایش سرزمین، سال 1، شمارهی 2، صص 88-75.
13
-Altunkaynak, A., Özger, M., and Sen, Z., (2003), Triple diagram model of level fluctuation in Lake Van, Turkey. Hydrology and Earth System Sciences, 7(2): PP. 235-244.
14
-Cristiano, E., Veldhuis, M.C.T., and Giesen, N.V.D., (2017), Spatial and temporal variability of rainfall and their effects on hydrological response in urban areas – a review, Hydrology and Earth System Sciences, 21: PP. 3859-3878.
15
-Kundzewicz, Z.W., Merz, B., Vorogushyn, S., Hartmann, H., Duethmann, D., Wortmann, M., Huang, Sh., Su, B., Jiang, T., and Krysanova, V., (2015), Analysis of changes in climate and river discharge with focus on seasonal runoff predictability in the Aksu River Basin, Environmental Earth Sciences, 73: PP. 501-516.
16
-Mwendera, E.J., and Mohamed-Saleem, M.A., (1997), In filtration rates, surface runoff,and soil loss as influenced by grazing pressue in the Ethiopian highlands, Soil Use and Management, 13: PP. 29-35.
17
-Onoz, B., and Bayazit, M., (2011), Block bootstrap for Mann-Kendall trend test of serially dependent data, Hydrological Processes, 26: PP. 3552-3560.
18
-Petersen, T., Devineni, N., and Sankarasubramanian, A., (2012), Seasonality of monthly runoff over the continental United States: Causality and relations to mean annual and mean monthly distributions of moisture and energy, Journal of Hydrology, 468-469: PP. 139-150.
19
-Sadeghi, S.H.R., and Mostafazadeh, R., (2016), Triple diagram models for changeability evaluation of precipitation and flow discharge for suspended sediment load in different time scales. Environmental Earth Sciences, 75(843): PP. 1-12.
20
-Salmi, T., Määttä, A., Anttila P., Ruoho-Airola, T., and Amnell, T., (2002), Detecting trends of annual values of atmospheric pollutants by the Mann-Kendall test and Sen’s slope estimates-the Excel template application MAKESENS, Finnish Meteorological Institute, 31: 1-35.
21
-Shiklomanov, A.I., Lammers, R.B., Rawlins, M.A., Smith, L.C., and Pavelsky, T.M. (2007), Temporal and spatial variations in maximum river discharge from a new Russian data set, Geophysical Research, 112: PP. 1-14.
22
-Tuset, J., Vericat, D., and Batalla, R.J. (2016), Rainfall: runoff and sediment transport in a mediterranean mountainous catchment, Science of the Total Environment, 540: PP. 114-132.
23
-Walega, A., and Mlynski, D. (2017), Seasonality of median monthly discharge in selected carpathian rivers of the upper Vistula basin, Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences, 12(2): PP. 617-628.
24
-Xu, J., Yang, D., Yi, Y., Lei, Z., Chen, J., and Yang, W., (2008), Spatial and temporal variation of runoff in the Yangtze River basin during the past 40 years, Quaternary International, 186(1): PP. 32-42.
25
-Young, A.R., Round, C.E., and Gustard, A., (2000), Spatial and temporal variations in the occurrence of low flow events in the UK, Hydrology and Earth System Sciences, 4(1): PP. 35-45.
26
-Yu, X., Zhao, G., Zhao, W., Yan, T., and Yuan, X., (2017), Analysis of precipitation and drought data in Hexi Corridor, Northwest China, Hydrology, 4(29): PP. 1-12.
27
-Zhai, H.J., Hu, B., Luo, X.Y., Qiu, L., Tang, W.J., and Jiang, M., (2016), Spatial and temporal changes in runoff and sediment loads of the Lancang River over the last 50 years, Agricultural Water Management, PP. 1-8.
28
ORIGINAL_ARTICLE
آشکارسازی پلوم رودخانهی اروند از طریق تصاویر ماهوارهای
چکیده
پلوم، تودهی آبی است که دارای شوری کمتری نسبت به آب دریا میباشد و نیز دارای رسوبات معلق بیشتری نسبت به آبهای اطرافش است. با توجه به رشد جمعیت انسانی و صنعتی شدن، فشار بر روی مناطق ساحلی در حال افزایش است. در نتیجه، بررسی کیفیت آب حائز اهمیت میشود، که سنجش از دور در این زمینه نقش مهمی را عهدهدار است. در این مطالعه، به منظور آشکارسازی پلوم رودخانهی اروند از تصاویر ماهوارهی 8Landsat در اکتبر سال 2016 استفاده شد. برای این آشکارسازی، ابتدا تصحیحات رادیومتریکی بر روی تصاویر انجام گرفت، رادیانس باند4 و رادیانس باند2 جهت شناسایی انتخاب شدند و بعد دو شاخص NDWI و نسبت شوری (به عنوان عامل فیلتر) محاسبه شدند. سپس با استفاده از نقشهی پراکندگی آستانههای مورد نظر برای پلوم به دست آمدند و نهایتاً با ترکیب این 4 شاخص و استفاده از درخت تصمیمگیری (در محیط نرمافزار ENVI) آشکارسازی پلوم انجام گرفت. برای صحتسنجی پلوم آشکارسازی شده، از تصاویر ماهوارهی سنتینل-2 که در باندهای آبی، سبز، قرمز و مادون قرمز نزدیک دارای قدرت تفکیک مکانی ده متر است، در همان زمان استفاده شد، که نتایج دو ماهواره با هم مطابقت داشتند. به علاوه برای تعیین هستهی پلوم و آبهای ساحلی، از شاخص NSMI[1] استفاده شد. براساس این شاخص (NSMI)، هسته پلوم (قسمتی که بالاترین غلظت مواد معلق را دارد) در مجاورت دهانهی رودخانهی اروند واقع شده است و با دور شدن از دهانهی اروند، غلظت مواد معلق کاهش پیدا میکند.
[1]- Normalized Suspended Material Index
https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_7127_f7d2dffd6caf637df72dac8d68ab7e0c.pdf
2018-02-20
147
164
کلمات کلیدی: اروند
پلوم
درخت تصمیمگیری
لندست8
سنتینل2
سیده نسترن
هاشمی
snhashemi72@yahoo.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک دریا، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
AUTHOR
محمد
اکبرینسب
akbarinasab@umz.ac.ir
2
استادیار فیزیک دریا، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
AUTHOR
طاهر
صفرراد
t.safarrad@umz.ac.ir
3
استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
AUTHOR
منابع
1
ـ اعتماد شهیدی، امیرفرشاد، صبوری، امیرادهم و جواد پارسا (1390)، کنترل نفوذ شوری در خور رودخانهای اروند در شرایط مختلف هیدرولوژیکی، تحقیقات منابع آب ایران، شمارهی 2، صص 50-60.
2
ـ فاطمی، سیدباقر و فاطمه صدقی (1395)، بررسی مقایسهای اثر استفاده از مقادیر پیکسل، بازتابش و بازتابندگی در محاسبهی شاخصهای گیاهی از تصاویر ماهوارهای 8 LANDSAT، سنجش از دور و GIS ایران، شمارهی 3، صص91-104.
3
ـ مومیپور، مهدی (1395)، مطالعهی کیفیت آبهای ساحلی با تصاویر ماهوارهای فراطیفی هایپریون- مطالعهی موردی ساحل اروندکنار، علوم و فنون دریایی، شمارهی 1، صص 113-122.
4
-Chander, G., Markham, B.L., & Helder, D.L. (2009), Summary of current radiometric calibration coefficients for Landsat MSS, TM, ETM+, and EO-1 ALI sensors, Remote sensing of environment, 113(5), PP.893-903.
5
-Dehni, A., and Lounis, M. (2012), Remote sensing techniques for salt affected soil mapping: application to the Oran region of Algeria, Procedia Engineering, 33, PP.188-198.
6
-Fernández-Nóvoa, D., Mendes, R., Dias, J.M., Sánchez-Arcilla, A., and Gómez-Gesteira, M. (2015), Analysis of the influence of river discharge and wind on the Ebro turbid plume using MODIS-Aqua and MODIS-Terra data, Journal of Marine Systems, 142, PP.40-46.
7
-Guneroglu, A., Karsli, F., and Dihkan, M. (2013), Automatic detection of coastal plumes using Landsat TM/ETM+ images, International journal of remote sensing, 34(13), PP.702-4714.
8
-Ji, L., Zhang, L., and Wylie, B. (2009), Analysis of dynamic thresholds for the normalized difference water index, Photogrammetric Engineering & Remote Sensing, 75(11), PP.1307-1317.
9
-Kang, Y., Pan, D., Bai, Y., He, X., Chen, X., Chen, C.T.A., and Wang, D. (2013), Areas of the global major river plumes, Acta Oceanologica Sinica, 32(1) PP.79-88.
10
-Mestres, M., Sierra, J.P., and Sánchez-Arcilla, A. (2007), Factors influencing the spreading of a low-discharge river plume, Continental Shelf Research, 27(16), PP.2116-2134.
11
-Mobasheri, M.R., and Mousavi, H. (2004), Remote sensing of suspended sediments in surface waters using MODIS images, In Proc. XXth ISPRS Congress, Geo-Imagery Bridging Continent, Istanbul, PP.12-23.
12
-Nezlin, N.P., DiGiacomo, P.M., Diehl, D.W., Jones, B.H., Johnson, S.C., Mengel, M. J., ... and Wang, M. (2008), Stormwater plume detection by MODIS imagery in the southern California coastal ocean, Estuarine, Coastal and Shelf Science, 80(1), PP.141-152.
13
-Petus, C., Marieu, V., Novoa, S., Chust, G., Bruneau, N., & Froidefond, J. M. (2014), Monitoring spatio-temporal variability of the Adour River turbid plume (Bay of Biscay, France) with MODIS 250-m imagery, Continental Shelf Research, 74, PP.35-49.
14
-Saldías, G.S., Sobarzo, M., Largier, J., Moffat, C., and Letelier, R. (2012), Seasonal variability of turbid river plumes off central Chile based on high-resolution MODIS imagery, Remote Sensing of Environment, 123, PP.220-233.
15