%0 Journal Article %T تحلیل مدلهای هوش مصنوعی هیبریدی نوین در برآورد دبی سیلابی:مطالعه موردی: حوضه آبریز کشکان %J هیدروژئومورفولوژی %I دانشگاه تبریز %Z 2383-3254 %A رستمی, سعید %A شاهی نژاد, بابک %A یونسی, حجت اله %A ترابی پوده, حسن %A دهقانی, رضا %D 2022 %\ 02/20/2022 %V 8 %N 29 %P 201-187 %! تحلیل مدلهای هوش مصنوعی هیبریدی نوین در برآورد دبی سیلابی:مطالعه موردی: حوضه آبریز کشکان %K تفنگدار خلاق %K شبیه‌سازی %K هوش مصنوعی %K جنوب غربی %K حوضه‌ی آبریز کشکان %R 10.22034/hyd.2022.49807.1620 %X سیل از جمله پدیده‌های طبیعی است که هر ساله خسارات جانی و مالی زیادی را در دنیا به بار آورده و مشکلات عدیده‌ای را بر سر راه توسعه‌ی‌ اقتصادی و اجتماعی کشورها ایجاد می‌نماید. از این رو جهت کاهش خسارات، کنترل و هدایت این پدیده، برآورد دبی سیلابی و شناسایی عوامل مؤثر بر آن بسیار حائز اهمیت می‌باشد. در این پژوهش، به منظور برآورد دبی سیلابی حوضه‌ی آبریز کشکان واقع در استان لرستان از مدل­های هوش مصنوعی هیبریدی نوین شامل شبکه عصبی مصنوعی- تفنگدار خلاق، شبکه عصبی مصنوعی-عنکبوت بیوه سیاه و شبکه عصبی مصنوعی- ازدحام مرغ در طی دوره­ی زمانی 1400-1390 استفاده شد. برای ارزیابی عملکرد شبیه‌سازی از شاخص‌های آماری ضریب تعیین (R2)، میانگین مطلق خطا (MAE)، ضریب کارایی نش- ساتکلیف (NSE) و درصد بایاس (PBIAS) استفاده گردید. نتایج نشان داد که بطور کلی مدل­های هوش مصنوعی هیبریدی عملکرد بهتری نسبت به مدل منفرد در برآورد دبی سیلابی دارند. نتایج نشان داد مدل شبکه عصبی مصنوعی- تفنگدار خلاق نسبت به سایر مدل­ها از دقت بیشتر و خطای کمتری برخوردار است. در مجموع نتایج نشان داد استفاده از مدل­های هوش مصنوعی هیبریدی در برآورد دبی سیلابی موثر بوده و می­تواند به عنوان راهکاری مناسب و سریع در مدیریت منابع آب مطرح شود. %U https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_14221_5931568aed6ec0970cad805b57af35b4.pdf