ژئومورفولوژی
موسی عابدینی؛ امیرحسام پاسبان
چکیده
هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل و پهنه‌بندی میزان فرسایش خاک و ارتباط آن با شاخص‌های هیدروژئومورفیک و پوشش‌گیاهی حوزه آبخیز خیاوچای مشکین‌شهرمی‌باشد. فاکتورهای مدل RUSLE شامل فرسایندگی‌باران (R)، فرسایش‌پذیری خاک (K)، توپوگرافی (LS)، پوشش‌گیاهی (C) و عملیات حفاظتی (P). به ترتیب با استفاده از داده‌های بارندگی، لایه بافت خاک، مدل رقومی ...
بیشتر
هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل و پهنه‌بندی میزان فرسایش خاک و ارتباط آن با شاخص‌های هیدروژئومورفیک و پوشش‌گیاهی حوزه آبخیز خیاوچای مشکین‌شهرمی‌باشد. فاکتورهای مدل RUSLE شامل فرسایندگی‌باران (R)، فرسایش‌پذیری خاک (K)، توپوگرافی (LS)، پوشش‌گیاهی (C) و عملیات حفاظتی (P). به ترتیب با استفاده از داده‌های بارندگی، لایه بافت خاک، مدل رقومی ارتفاع و کاربری‌اراضی در محیط سامانه اطلاعات مکانی (GIS) تهیه شده‌اند و پس از روی‌هم‌گذاری لایه‌ها، مقدار فرسایش سالانه خاک بین 0 تا 54/150 تن بر هکتار در سال در سطح حوزه برآورد شد. در گام بعد شاخص‌های هیدروژئومورفیک و پوشش‌گیاهی که در رخداد فرسایش خاک موثر هستند شامل شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI)، شاخص توان آبراهه (SPI)، شاخص انحناء‌دامنه (Curvatore)، شاخص انحناء مقطع (Profil Curvatore)، شاخص انحناء سطح (Plan Curvatore) و شاخص پوشش گیاهی عادی (NDVI) در محیط ArcMap ایجاد و نقشه‌های پهنه‌بندی تهیه شدند. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد عامل توپوگرافی با ضریب همبستگی 92/0 درصد بیشترین تاثیر را در برآورد فرسایش سالانه خاک توسط مدل RUSLE داشته است. در بررسی دیگر ارتباط بین شاخص‌های هیدروژئومورفیک و پوشش‌گیاهی با میزان فرسایش سالانه خاک انجام گرفتو نتایج نشان داد که شاخص‌های تفاضل پوشش‌گیاهی نرمال‌شده و انحناء مقطع بهترتیب با ضریب همبستگی 57/0 و 05/0 نسبت به شاخص‌های دیگر بهترتیب بیشترین و کم‌ترین تاثیرگذاری را دارا میباشند. نتایج این پژوهش امکان تلفیق شاخص‌های موثر هیدروژئومورفیک و پوشش‌گیاهی بر فرسایش و نیز امکان استفاده از سایر شاخص‌های موثر و قابلیت‌های RS و GIS را جهت تخمین کمی مقادیر فرسایش خاک را تایید می‌نماید.
ژئومورفولوژی
شمس اله عسگری؛ صمد شادفر؛ محمدرضا جعفری؛ کوروش شیرانی
چکیده
رسوب یکی از مسائل مهم در حوضهی آبریز محسوب میشود. با توجه به مشکلات ناشی از رسوب، بررسی ارتباط متغیرهای هیدروژئومورفیکی تأثیرگذار در تولید رسوب و بار رسوب معلق در حوضهی آبریز ضرورت دارد. هدف این تحقیق مدلسازی رابطهی بین میزان بار رسوب معلق با متغیرهای هیدروژئومورفیکی در حوضهی آبریز است. دو حوضه گاوی و حوضهی کنجانچم ...
بیشتر
رسوب یکی از مسائل مهم در حوضهی آبریز محسوب میشود. با توجه به مشکلات ناشی از رسوب، بررسی ارتباط متغیرهای هیدروژئومورفیکی تأثیرگذار در تولید رسوب و بار رسوب معلق در حوضهی آبریز ضرورت دارد. هدف این تحقیق مدلسازی رابطهی بین میزان بار رسوب معلق با متغیرهای هیدروژئومورفیکی در حوضهی آبریز است. دو حوضه گاوی و حوضهی کنجانچم در استان ایلام که شامل 8 زیرحوضه مشخص و مجهز به ایستگاه هیدرومتری میباشند انتخاب شدند. مواد این تحقیق داده‌های دبی رسوب مشاهده‌ای بعنوان متغیر وابسته ایستگاههای هیدرومتری که با استفاده از منحنیسنجهرسوب تحلیل شد. در مرحلهی بعد همگنی حوضه‌های آبـریز با اسـتفاده از روش تـحلیل خوشـه‌ای ارزیابی شد. در تـحلیل خوشه‌ای پس از استاندارد کردن داده‌ها به روش Z-SCORE، گروه‌بندی با روش طبقاتی تجمعی و محاسبه فاصلهی اقلیدسی به روش ward انجام شد. بهتدریج زیرحوضه‌های چاویز، سرجوی، اماملکشاهی و آسان درگروه یک و زیرحوضه‌های کنجانچم، رستمآباد، تنگ باجک و گنبد در گروه دوم تحلیل شده‌اند. جهت تحلیل ارتباط بین متغیرهای ژئومورفیک با رسوب هر زیرحوضه از روش رگرسیون چندمتغیره آماری استفاده شد. نتایج بررسی ارتباط بین خصوصیات ژئومورفیک با رسوب زیرحوضه‌ها نشان داد که مقدار رسوب با شاخص شیب، ضریب گردی، بافت زهکشی، بارندگی، ناهمواری و مساحت حوضه همبستگی مثبت داشته و در سطح 001/0 معنی‌دار بوده است. جهت تأثیرگذاری متغیرها بر میزان رسوب زیرحوضه‌ها از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی و تحلیل خوشه‌ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که سه عامل ضریب گردی، ضریب شیب و ضریب بافت زهکشی حوضه بهترتیب 62/44، 22/25 و 74/16 درصد از واریانس تمامی متغیرهای تحقیق را تبیین می‌کند. در مجموع سه عامل استخراج شده نهایی توانسته‌اند 87% از واریانس تمامی متغیرهای تحقیق را تبیین نمایند.
