غلام حسن جعفری؛ مینا آوجی
چکیده
یکی از مهمترین عوامل ساختاری کره زمین اقلیم است. هرگونه ناهنجاری در هر یک از این مؤلفه ها سبب اختلال و اغتشاش در کل سیستم میشود. ضریب تغییرات کم بارش، معرف پایداری و توزیع زمانی یکنواخت است. بهمنظور بررسی ارتباط بین فاکتورهای اقلیمی و اثر آن بر آبگیری دریاچههای داخلی ایران از دادههای 50 ساله اقلیمی دما و بارش پایگاه داده اسفزاری ...
بیشتر
یکی از مهمترین عوامل ساختاری کره زمین اقلیم است. هرگونه ناهنجاری در هر یک از این مؤلفه ها سبب اختلال و اغتشاش در کل سیستم میشود. ضریب تغییرات کم بارش، معرف پایداری و توزیع زمانی یکنواخت است. بهمنظور بررسی ارتباط بین فاکتورهای اقلیمی و اثر آن بر آبگیری دریاچههای داخلی ایران از دادههای 50 ساله اقلیمی دما و بارش پایگاه داده اسفزاری در یاختههای 15*15 کیلومتر استفاده شد. در پردازشهای آماری علاوه بر اندازهگیریهای گرایش مرکزی بارش و دما، از شاخصهای پراکندگی استفاده گردید. آستانههای بهدستآمده نشان میدهد که حوضهای با دارا دمای متوسط از 78/15 کمتر، متوسط بارش سالانه از 215 میلیمتر بیشتر، ضریب برفی از 13 درصد بیشتر، ضریب تغییرات بارش از 40 درصد کمتر و ضریب تغییرات دما از 43/7 بیشتر میتواند حیات دریاچه را تضمین میکند. همهی حوضه های داخلی ایران در دوره کواترنری به یک تناسب دچار تغییر دما نشدهاند وضعیت و شواهدی که از آبگیری دریاچه ها کواترنری وجود دارد با بارش دو برابر نسبت به شرایط کنونی و دمایی 6-12 درجه کاهش نسبت به امروز همخوانی ندارد؛ بهطوریکه با کاهش 3، 9 و 12 درجه دما و افزایش بارش، خط تعادل آبوخشکی نمیتوانسته به آثار تراسهای کواترنری برسد. تغییر ارتفاع خط تعادل آبوخشکی با مقدار تغییرات دما و بارش بهتنهایی قابل تفسیر نیست و علیت را باید در تغییر رژیم بارش و وضعیت ژئومورفولوژیکی منطقه جستجو کرد.
امیرحسین حلبیان؛ شمس اله عسگری
دوره 4، شماره 12 ، آذر 1396، ، صفحه 153-177
چکیده
چکیده سیل یکی از انواع بلایای طبیعی میباشد که همه ساله خسارات زیانباری را در سراسر جهان و از جمله ایران به وجود میآورد. بنابراین، شناسایی این پدیده و پارامترهای موثر در وقوع سیلخیزی در حوضههای آبریز ضرورتی اجتنابناپذیر است. پژوهش حاضر در صدد ارائه روشی برای پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی در حوضهی آبریز میشخاص در ...
بیشتر
چکیده سیل یکی از انواع بلایای طبیعی میباشد که همه ساله خسارات زیانباری را در سراسر جهان و از جمله ایران به وجود میآورد. بنابراین، شناسایی این پدیده و پارامترهای موثر در وقوع سیلخیزی در حوضههای آبریز ضرورتی اجتنابناپذیر است. پژوهش حاضر در صدد ارائه روشی برای پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی در حوضهی آبریز میشخاص در ایلام میباشد. در این تحقیق حوضهی آبریز میشخاص در استان ایلام به 12 زیرحوضه تقسیم و برای هر زیرحوضه 28 پارامتر ژئومتری، اقلیمی، نفوذپذیری و فیزیوگرافی مانند؛ مساحت، محیط، طول و شیب آبراههی اصلی، طول و شیب حوضه، زمان تمرکز، ضریب شکل و متغیر بارش، تاج پوشش گیاهی ،CN و دبی با استفاده از نرمافزار ArcGIS محاسبه شد. برای تعیین شدت سیلخیزی زیرحوضهها از روش آماری تحلیل عاملی- خوشهای استفاده و دادههای 28 متغیر زیرحوضهها توسط نرمافزار SPSS پردازش و در قالب 5 عامل اصلی (شکل، آبراهه، شیب، زهکشی و رواناب) خلاصه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که عامل شکل با مقدار ویژه 64/7 مهمترین عامل در سیلخیزی حوضهی مورد مطالعه است، عوامل آبراهه، شیب، زهکشی و رواناب بـه ترتیب با مـقدار ویژه 65/4، 56/2،75/1 و 61/1 در رتبههای بعدی قرار دارند. در ادامه، حوضهی مورد مطالعه بر اساس امتیاز عاملی به 3 طبقهی سیلخیزی زیاد، متوسط و کم تقسیم و نقشهی پهنهبندی شدت سیلخیزی زیرحوضهها ترسیم شد. زیرحوضههای (9،8،5،3) در عامل شکل، زیرحوضههای (1،6،11) در عامل شیب، زیرحوضههای (2، 7) در عامل زهکشی و در عامل رواناب نیز زیرحوضههای (4،10،12) دارای شدت سیلخیزی زیادی هستند. زیرحوضهها از نظر مشابهت پتانسیل سیلخیزی، فرسایش، پوشش گیاهی و تأثیرات عملکرد انسانی نیز به 3 گروه با شدت سیلخیزی زیاد، متوسط و کم تفکیک شدهاند.