اسدالله حجازی؛ صغری اندریانی؛ فرهاد الماس پور؛ ابوالفضل مختاری اصل
دوره 2، شماره 3 ، شهریور 1394، ، صفحه 61-80
چکیده
چکیده سیل به عنوان مخربترین پدیده طبیعی در ایران، همه ساله تلفات جانی و خسارات مالی بسیاری در نقاط مختلف کشور به بار میآورد. هدف از تحقیق حاضر تعیین مناطق حساس به وقوع سیلاب در حوضه آبریز لیقوان چای میباشد. برای این منظور با توجه به عوامل مؤثر در وقوع سیل، لایههای اطلاعاتی منطقه اعم از شیب، فاصله از آبراهه، گروه هیدرولوژیکی ...
بیشتر
چکیده سیل به عنوان مخربترین پدیده طبیعی در ایران، همه ساله تلفات جانی و خسارات مالی بسیاری در نقاط مختلف کشور به بار میآورد. هدف از تحقیق حاضر تعیین مناطق حساس به وقوع سیلاب در حوضه آبریز لیقوان چای میباشد. برای این منظور با توجه به عوامل مؤثر در وقوع سیل، لایههای اطلاعاتی منطقه اعم از شیب، فاصله از آبراهه، گروه هیدرولوژیکی خاک، شماره منحنی، ارتفاع رواناب، لیتولوژی، کاربری و پوشش اراضی، تراکم آبراهه، ضریب گراویلیوس در هر یک از 23 زیرحوضه موجود با توجه به بررسی نقشهها، گزارشها، تصاویر ماهوارهای و بررسیهای میدانی تهیه گردید. تمامی لایههای اطلاعاتی با توجه به میزان تأثیرگذاری معیارهای مذکور و زیرمعیارهای آنها با نظر کارشناسی وزندهی گردید. جهت وزندهی به معیارها از روش سلسله مراتبی و برای وزندهی به زیرمعیارها، فازی سازی صورت گرفت. سپس با استفاده از روش تصمیمگیری چند معیاره و روش ترکیب خطی وزندار (WLC) پهنه بندی خطر وقوع سیل در پنج کلاس استخراج گردید. نتایج حاصله نشان میدهد که 28 درصد از مساحت کل حوضهدر کلاس خطر زیاد و خیلی زیاد واقع شده است و از لحاظ مکانی این پهنهها تقریباً در ورودی محدوده شهر تبریز قرار دارند. با توجه به این که هر سال به دلیل وقوع سیل در مناطق ورودی شهر تبریز آسیبها و خسارتهای جانی و مالی زیادی وارد میشود لازم است اقدامات اساسی در بالادست حوضه به ویژه در مناطق با پهنه سیلخیزی بالا صورت گیرد. این اقدامات را میتوان در راستای اجرای برنامههای مدیریت جامع حوضه آبریز، مدیریت ریسک سیل و آبخیزداری برنامهریزی نمود به گونهای که در دراز مدت علاوه بر بهبود وضعیت پوشش گیاهی در سطح حوضه، منجر به کاهش آسیبهای جانی و مالی وارده گردد.
موسی عابدینی؛ محمد حسین فتحی
دوره 2، شماره 3 ، شهریور 1394، ، صفحه 99-120
چکیده
چکیده سیلاب یکی از رایجترین مخاطرات طبیعی جهان قلمداد میشود که سالانه موجب خسارات جانی و مالی فراوانی در سراسر جهان میگردد. از این رو توسعه مدل های پهنهبندی و پیشبینی وقوع سیلاب جهت اتخاذ تصمیمات بهینه پیش از وقوع سیلاب و پس از آن و نیز مدیریت آن بسیار مهم و ضروری میباشد. هدف از این پژوهش، تعیین پهنههای خطر وقوع ...
بیشتر
چکیده سیلاب یکی از رایجترین مخاطرات طبیعی جهان قلمداد میشود که سالانه موجب خسارات جانی و مالی فراوانی در سراسر جهان میگردد. از این رو توسعه مدل های پهنهبندی و پیشبینی وقوع سیلاب جهت اتخاذ تصمیمات بهینه پیش از وقوع سیلاب و پس از آن و نیز مدیریت آن بسیار مهم و ضروری میباشد. هدف از این پژوهش، تعیین پهنههای خطر وقوع سیلاب، در حوضه رودخانه خیاو چای با استفاده از مدل تحلیل شبکه میباشد. جهت اجرای این مدل در منطقه از داده های مختلفی همچون بارش، کاربری زمین، خصوصیات مورفولوژیک دامنه ها مثل تحدب و تعقر، همگرایی و واگرایی دامنه ها ، شیب دامنه ها، شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، فاصله از رودخانه های اصلی و تراکم شبکه زهکشی استفادهشده است. نتایج به دست آمده از مدل تحلیل شبکه ای بیانگر این واقعیت میباشد بیش از 15 درصد از حوضه تحت تأثیر خطر وقوع سیلاب با پتانسیل بسیار بالا قرار دارد که بهطور عمده در پاییندست حوضه واقعشده است، این سطوح اغلب شیب کمتر از 35 درصد، با درصد پوشش گیاهی کم، سطوح همگرا با پروفیل مقعر، نواحی پست و حاشیه رودخانه ها را تشکیل میدهند. تحلیـل وزنهای نهایی منتج از مدل ANP، نشان میدهد که در رابطه با خطر وقوع سیلاب، عامل شیب با مقدار (99/0) و عامل سنگشناسی با مقدار 822/0 با توجه به کنترل زیادی که بر میزان و چگونگی نفوذ و تخلیه رواناب از سطح حوضه دارنـد، از بیشـترین میـزان اهمیت و تأثیر برخوردار هستند و شاخص SPI با 226/0 و شاخص STI با 065/0 نسبت بـه عوامـل دیگـر دارای اهمیت کمتری هستند.