هیدروژئومورفولوژی
عیسی جوکار سرهنگی؛ قاسم لرستانی؛ وحید فلاح
چکیده
منطقه مورد مطالعه در مسیر جاده هراز از پلدختر تا وانا، با آب و هوای سرد کوهستانی البرز مرکزی برای وقوع بهمن مستعد است. هدف از این پژوهش تعیین مهم‌ترین عوامل موثر در وقوع بهمن و پهنه بندی خطر آن با استفاده از مدل‌های آنتروپی شانون و LNRF است. برای این منظور از معیارهای پوشش برف، ارتفاع، شیب، جهت دامنه، انحنای دامنه، کاربری اراضی و فاصله ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در مسیر جاده هراز از پلدختر تا وانا، با آب و هوای سرد کوهستانی البرز مرکزی برای وقوع بهمن مستعد است. هدف از این پژوهش تعیین مهم‌ترین عوامل موثر در وقوع بهمن و پهنه بندی خطر آن با استفاده از مدل‌های آنتروپی شانون و LNRF است. برای این منظور از معیارهای پوشش برف، ارتفاع، شیب، جهت دامنه، انحنای دامنه، کاربری اراضی و فاصله از جاده استفاده شده است. نتایج تعیین مهم‌ترین عوامل موثر در وقوع بهمن منطقه مورد مطالعه با استفاده از مدل آنتروپی شانون نشان داد که به ترتیب جهت دامنه، کاربری اراضی، فاصله از جاده و پوشش برف با وزنهای 541/0، 143/0، 129/0 و 083/0 اهمیت بیشتری دارند. نقشههای پهنه بندی خطر بهمن نشان میدهند که بیشترین خطر بهمن در قسمت های جنوبی و جنوب غربی منطقه قرار دارد که به دلیل قرار گرفتن این مناطق در ارتفاعات 2700-2100 متر و شیب 60-30 درجه با جهت دامنههای شمال شرقی و شمالی میباشد. ارزیابی نقشههای پهنهبندی خطر بهمن با استفاده از شاخص احتمال تجربی (P) حاکی از مناسب بودن مدل‌های آنتروپی شانون و LNRF در منطقه است، اما کاربرد آنتروپی شانون منجر به افزایش دقت نقشه تا 97 درصد شده است.
رضا اسماعیلی؛ مریم قریشوندی؛ عیسی جوکار سرهنگی
دوره 5، شماره 17 ، اسفند 1397، ، صفحه 163-183
چکیده
چکیده
سیل یکی از مهم‌ترین مخاطراتی است که در مخروط افکنه‌ها ایجاد میشود و تحلیل آن با پیچیدگی‌های زیادی همراه است. از طرفی دیگر تعداد زیادی از شهرها و روستاهای ایران بر روی مخروط افکنه‌ها واقع شده‌اند و بالقوه در خطر وقوع سیلاب قرار دارند. در این تحقیق خطر سیل در مخروط افکنه‌های شمال ایذه در استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفته ...
بیشتر
چکیده
سیل یکی از مهم‌ترین مخاطراتی است که در مخروط افکنه‌ها ایجاد میشود و تحلیل آن با پیچیدگی‌های زیادی همراه است. از طرفی دیگر تعداد زیادی از شهرها و روستاهای ایران بر روی مخروط افکنه‌ها واقع شده‌اند و بالقوه در خطر وقوع سیلاب قرار دارند. در این تحقیق خطر سیل در مخروط افکنه‌های شمال ایذه در استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق ابتدا سیستم حوضه – مخروط‌افکنه در محدودهی مورد مطالعه مشخص شد و کار در سه گام اصلی به انجام رسید. گام اول، شناسایی قسمت‌های فعال مخروط افکنه‌ها با استفاده از شاخص‌های ژئومورفولوژیکی، گام دوم، تحلیل مقدار و مدت بارندگی، تخمین رواناب، دبی اوج و زمان رسیدن به دبی اوج سیلاب و گام سوم، رتبه‌بندی مناطق خطر با روش تصمیم‌گیری چند شاخصهی تاپسیس. تحلیل نهایی بر اساس چهار متغیر مساحت مخروط افکنهی فعال، مساحت روستاهای مستقر در مخروط‌های فعال، دبی اوج سیل و مدت زمان رسیدن به دبی اوج سیلاب. تقریباً نود درصد مخروط افکنه‌های منطقه حالت تحمیلی داشته و رأس توپوگرافیک با نقطهی تقاطع یکسان داشته است. مخروط افکنه‌های 2 و 5 با ضریب نزدیکی 1 و 448/0 به ترتیب در رتبه‌ها اول و دوم خطر سیلاب در منطقه قرار گرفتند. دو متغیر مساحت مخروط افکنه و مساحت روستاهای واقع بر آن‌ها هفتادوهفت درصد وزن تأثیرگذاری را در رتبه‌بندی خطر سیلاب داشته‌اند.
عیسی جوکار سرهنگی؛ رضا اسماعیلی؛ صدیقه باباعلی پور
دوره 5، شماره 14 ، خرداد 1397، ، صفحه 135-156
چکیده
چکیده
تراکم زهکشی یک شاخص مهم هیدروژئومورفولوژی در تعیین چگونگی فرآیندهای رواناب سطحی، شـدت سـیلاب و میزان فرسایش خاک مـیباشد. حوضهی بهرستاق یـکی از زیرحوضههای رودخانهی هراز است که شرایط زمینشناسی و توپوگرافی متنوع و جریانات سطحی زیاد در آن موجب فرسایش خاک و تخریب مراتع و باغها در منطقه میشود. هدف از این پژوهش ...
بیشتر
چکیده
تراکم زهکشی یک شاخص مهم هیدروژئومورفولوژی در تعیین چگونگی فرآیندهای رواناب سطحی، شـدت سـیلاب و میزان فرسایش خاک مـیباشد. حوضهی بهرستاق یـکی از زیرحوضههای رودخانهی هراز است که شرایط زمینشناسی و توپوگرافی متنوع و جریانات سطحی زیاد در آن موجب فرسایش خاک و تخریب مراتع و باغها در منطقه میشود. هدف از این پژوهش بررسی اثر عوامل زمینشناسی و توپوگرافی در میزان تراکم زهکشی و تعیین تفاوت آن در متغیرهای مورد مطالعه است. برای این منظور ابتدا نقشهی آبراهههای حوضه با استفاده از DEM منطقه تهیه شد. سپس ویژگیهای زمینشناسی و توپوگرافی منطقه شامل لایههای جنس سنگ، طبـقات ارتفاع، شیب و جهت دامـنه مدنظر قرار گرفته و در محیط ArcGIS طبقهبندی و با شبکه آبراههها به عنوان متغیر وابسته همپوشانی شد. بر این اساس مجموع طول آبراههها در واحد سطح هر یک از عوامل محاسبه و تراکم زهکشی به دست آمد. برای تحلیل دادهها از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) استفاده گردید. نتایج آزمون آماری نشاندهندهی رابطهی معنیدار جنس سنگ و شیب با میزان تراکم زهکشی به ترتیب در سطح اطمینان 95 و 99 درصد است، اما میزان تراکم زهکشی در طبقات ارتفاعی و جهت دامنه در منطقه تفاوت مشخص و معنیداری نداشته است. سازند ملافیر کرتاسه (km)با میانگین تراکم 79/8 و طبقه شیب 30-20 درصد با میانگین تراکم 7/10 بیشترین حساسیت را نشان دادهاند. با دانستن این ارتباط میتوان از این متغیرها در برنامههای مدیریت شبکه زهکشی و کنترل شدت فرسایش نیز استفاده نمود.
