ابوالقاسم گورابی؛ مجتبی یمانی؛ سیدجواد حسینی
دوره 5، شماره 16 ، آذر 1397، ، صفحه 81-100
چکیده
چکیده
الگوی رودخانهها به ندرت ثابت بوده و همواره دستخوش تغییر هستند. کنارههای رودخانهها از دیرباز از مناطق مهم اسکان جمعیت بهویژه در قلمرو نیمهبیابانی ایران بودهاند. این امر موجب شده تا شناخت و ارزیابی تغییر شکل هندسی رودخانهها از مباحث مهم کاربردی محسوب گردد. زنجانرود شاهرگ حیاتی-.اقتصادی طبیعی استان زنجان محسوب ...
بیشتر
چکیده
الگوی رودخانهها به ندرت ثابت بوده و همواره دستخوش تغییر هستند. کنارههای رودخانهها از دیرباز از مناطق مهم اسکان جمعیت بهویژه در قلمرو نیمهبیابانی ایران بودهاند. این امر موجب شده تا شناخت و ارزیابی تغییر شکل هندسی رودخانهها از مباحث مهم کاربردی محسوب گردد. زنجانرود شاهرگ حیاتی-.اقتصادی طبیعی استان زنجان محسوب میگردد. در پـژوهش حاضر، با شناخت تـغییرات زمانی هیدروژئومورفولوژیـکی زنجانرود طی سالهای 1334-1390 و تغییرات مکانی در قسمتی از بخش غربی این رودخانه (که از نظر کشاورزی اهمیت بیشتری دارد)، میزان تغییرات مورفولوژیکی محاسبه و در قالب نقشه ارائه شده است. روش تحقیق روش تحلیلی با مقایسه فضایی-.مکانی تغییرات آبراهه است که با اتکا به کارهایی میدانی و دورسنجی از طریق تصاویر ماهوارهای، عکسهای هوایی و نقشهها صورت گرفته است. در روش مذکور ابـتدا طبقهبندی بازهها بـه بخشهای مجزا بر اساس تشابـه مورفولوژی-هیدرودینامیکی صورت گرفته و سپس با اعمال تحلیلهای فضایی بر نقشههای رستری، الگو و میزان تغییرات با ترسیم ترانسکتهای مماس بر سطوح پیشروی و پسروی در کنارههای راست و چپ برآورد شده است. با تعیین سطوح پیشروی و پسروی دو طرف آبراهه، نوع و میزان تغییرات آبراهه در هر بازه نیز تعیین شده است. نتایج بررسی نشان میدهد که برایند کنش.-.واکنش عوامل مؤثر بر تغییرات زنجانرود در محدودهی مورد مطالعه طی 56 سال گذشته روند نسبتاً پایداری داشته است. مهمترین عوامل دخیل در این روند توسعه کشاورزی، گسترش اقدامات مدیریتی جهت تثبیت آبراهه با مقاصد کشاورزی و زیرساختی و احداث سد بوده است. اگر چه تأثیر عامل شیب و شرایط زمینشناختی (نوزمینساختی) نیز قابل چشم پوشی نیست.