ژئومورفولوژی
داود مختاری؛ محمد حسین رضایی مقدم؛ دیانا درتاج
چکیده
بعضی از مناطق مانند زاگرس استان فارس، به دلیل قرار گرفتن در منطقه فعال تکتونیکی و همچنین داشتن سازندهای کارستیک، متاثر از فعالیتهای تکتونوکارست هستند. در این پژوهش نقش فرایندهای تکتونوکارست در شکلگیری و گسترش درههای عرضی زاگرس فارس از محدوده اَوز تا کَرمُستَج تحلیل شده است. در این تحقیق از تصاویر راداری سنتینل 1، مدل رقومی ارتفاعی ...
بیشتر
بعضی از مناطق مانند زاگرس استان فارس، به دلیل قرار گرفتن در منطقه فعال تکتونیکی و همچنین داشتن سازندهای کارستیک، متاثر از فعالیتهای تکتونوکارست هستند. در این پژوهش نقش فرایندهای تکتونوکارست در شکلگیری و گسترش درههای عرضی زاگرس فارس از محدوده اَوز تا کَرمُستَج تحلیل شده است. در این تحقیق از تصاویر راداری سنتینل 1، مدل رقومی ارتفاعی 5/12 متر SRTM، نقشه زمینشناسی 1:100000 منطقه و اطلاعات هیدرواقلیمی منطقه بهعنوان مهمترین دادههای تحقیق استفاده شده است. مهمترین ابزارهای مورد استفاده در تحقیق، ArcGIS و GMT بوده است. این تحقیق با توجه به اهداف مورد نظر در دو مرحله انجام شده است که در مرحله اول با استفاده از روش سری زمانی SBAS به ارزیابی وضعیت تکتونیکی منطقه و در مرحله دوم با استفاده از مدل تلفیقی منطق فازی-AHP، به پتانسیلسنجی مناطق مستعد توسعه فرایندهای کارستیک پرداخته شده است. نتایج حاصله از روش سری زمانی SBAS نشان داده است که برخی از درههای عرضی منطقه نسبت به مناطق پاییندست خود در حال فرونشینی هستند و همین مسئله سبب کاهش اختلاف ارتفاع، کاهش سرعت رواناب، ایجاد فرصت لازم برای فرسایش و انحلال و در نتیجه توسعه عرضی این درهها شده است. همچنین بر اساس نتایج حاصله، تمامی درههای عرضی در طبقه با پتانسیل زیاد یا خیلیزیاد توسعه فرایندهای کارستیک قرار دارند که این مسئله بیانگر نقش فرایندهای کارستیک در شکلگیری درههای عرضی منطقه است. مجموع نتایج حاصله از این پژوهش نشان داده است که شکلگیری و توسعه دره-های عرضی در منطقه مورد مطالعه متاثر از عوامل تکتونوکارست بوده است.
عبدالرضا واعظی هیر؛ ناصر جبرائیلی اندریان؛ شعیب بختیاری
دوره 6، شماره 20 ، آذر 1398، ، صفحه 41-56
چکیده
تکتونیزه شدن استان کردستان و گسترش سنگهای کربناته انحلالپذیر، باعث توسعهی کارست شده است. تعیین واحد کارستی و غیرکارستی و انتقال موقعیت چشمهها و غارها روی نقشه نشان داد که تمام غارهای منطقه بر روی واحدهای کارستی قرار گرفتهاند. مقایسهی دیاگرام گلسرخی امتداد گسلهای اطراف چند غار با امتداد راهروهای این غارها تأثیر آب ...
بیشتر
تکتونیزه شدن استان کردستان و گسترش سنگهای کربناته انحلالپذیر، باعث توسعهی کارست شده است. تعیین واحد کارستی و غیرکارستی و انتقال موقعیت چشمهها و غارها روی نقشه نشان داد که تمام غارهای منطقه بر روی واحدهای کارستی قرار گرفتهاند. مقایسهی دیاگرام گلسرخی امتداد گسلهای اطراف چند غار با امتداد راهروهای این غارها تأثیر آب یا ساختار در کنترل الگوی توسعهی غارها مشخص گردید. با اینکه 29 درصد از سازندهای استان را واحدهای کارستی تشکیل میدهد، به علت تراکم و دبی بالای چشمههای کارستی، 5/69 درصد آبدهی کل چشمههای استان از واحدهای کارستی میباشد. از نظر کاربری حدود 79 درصد آب مورد نیاز کشاورزی و 4 درصد آب شرب استان کردستان از چشمههای کارستی تأمین میشود. کمترین هدایت الکتریکی مربوط به چشمههای سازند سخت و واحدهای کارستی بوده و بیشترین و کمترین دبی ویژه به ترتیب مربوط به سنگهای کربناته و سنگهای بلورین میباشد. با توجه به شرایط زمینشناسی و تکتونیکی منطقه حدود ۹0 درصد چشمهها تحت تأثیر درز و شکستگیهای تکتونیکی تشکیل شدهاند. سیستم توسعهی کارست در بخشهای جنوبی استان عمدتاً کانالی و در بقیهی قسمتهای منطقه افشان است.
نصراله کلانتری؛ مهران مهدی پور؛ ولی اله همرایان آزاد
دوره 3، شماره 9 ، اسفند 1395، ، صفحه 87-112
چکیده
چشمه کارستی گرداب (منگره) با متوسط تخلیهی سالانه بیش از 330 لیتر بر ثانیه از بزرگترین چشمههای کارستی شهرستان اندیمشک به حساب میآید. هدف از انجام این تحقیق بررسی زمینشناسی ساختمانی، مورفولوژی منطقه و تعیین عوامل مؤثر بر نحوهی ظهور، تغذیه و گلآلود شدن چشمه گرداب میباشد. در این راستا مطالعات چینهشناسی، لیتولوژی، ...
بیشتر
چشمه کارستی گرداب (منگره) با متوسط تخلیهی سالانه بیش از 330 لیتر بر ثانیه از بزرگترین چشمههای کارستی شهرستان اندیمشک به حساب میآید. هدف از انجام این تحقیق بررسی زمینشناسی ساختمانی، مورفولوژی منطقه و تعیین عوامل مؤثر بر نحوهی ظهور، تغذیه و گلآلود شدن چشمه گرداب میباشد. در این راستا مطالعات چینهشناسی، لیتولوژی، ساختاری و مورفولوژیکی انجام شده است. به این منظور، علاوه بر اینکه در 20 ایستگاه (بالا دست چشمهها) برداشت درزه و شکستگی انجام شده است و خصوصیات شکستگیها شامل مختصات، میزان بازشدگی و فاصلهی آنها اندازهگیری شده است، در محیطGIS با استفاده از تابع density از ابزار Spatial analyst، نقشهی هم تقاطع شکستگیهای منطقه تهیه شده و در نهایت مدل تفهیمی هیدروژئولوژیکی از وضعیت تغذیهی چشمهی گرداب ارائه شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که شکستگیها، زون گسلی بالارود، گـسلهای موجود در منطقه و فروچالهی چالاب در ظهور، تغذیه و گلآلود شدن چشمهی گرداب نقش اساسی دارند. با این وجود که شیب توپوگرافی و شیب لایـههای کوه چائونی به سمت چشمهی گرداب مـیباشند و آب را به سمت چشمهی انتقال میدهند، ولی مهمترین پارامتر در ظهور، انتقال آب به چشمه و گلآلود شدن آن، گسلهای موجود در منطقه مانند گسلهای منگره، چاره و ورنا میباشند. با توجه به اطلاعات به دست آمده علت ایجاد گلآلود شدن آب چشمهی گرداب در هنگام بارندگی، فروچالهی چالاب میباشد.