معصومه رجبی؛ شهرام روستایی؛ بهاره اکبری
دوره 6، شماره 20 ، آذر 1398، ، صفحه 21-40
چکیده
رودخانهها از سرچشمه تا حوضههای انتهایی بسترهای متفاوتی را تجربه میکنند که بالتّبع در هر کدام از این شرایط و مناطق، رفتاری کاملا متفاوت را به نمایش میگذارند و در نتیجه الگوهای متفاوتی را به خود میگیرند. محدوده مورد بررسی این پژوهش، بخشی از رودخانه آجیچای در محدودهی بخشایش تا خواجه به طول تقریبی 50 کیلومتر است. در ...
بیشتر
رودخانهها از سرچشمه تا حوضههای انتهایی بسترهای متفاوتی را تجربه میکنند که بالتّبع در هر کدام از این شرایط و مناطق، رفتاری کاملا متفاوت را به نمایش میگذارند و در نتیجه الگوهای متفاوتی را به خود میگیرند. محدوده مورد بررسی این پژوهش، بخشی از رودخانه آجیچای در محدودهی بخشایش تا خواجه به طول تقریبی 50 کیلومتر است. در مسیر رودخانهی آجیچای نیز مانند همه رودخانهها بدون برنامهریزی و در نظر گرفتن پیامدهای ناشی از تغییر مسیر رودخانه در حریم آن کاربریهای زیادی از جمله ساخت و سازها، انواع کشت و غیره صورت میگیرد که در پی تغییر بستر رودخانه تحت تأثیر عوامل مختلف پیامدهای سنگین و زیانباری به بار میآورد هدف این تحقیق بررسی کمّی خصوصیات و الگوی پیچانهای مسیر مورد مطالعه میباشد، جهت رسیدن به این هدف و تعیین الگوی رودخانه از شاخصهای مورفومتری ضریب خمیدگی و زاویه مرکزی به عنوان روش مورد بررسی و نقشههای توپوگرافی با مقیاس 50000/1 خواجه و بخشایش و نقشهی زمینشناسی به مقیاس 100000/1 خواجه و تصاویر ماهوارهای لندست 8 و نرمافزار Arc GIS ، به عنوان مواد و ابزار تحقیق استفاده شده است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که میانگین کل زاویهی مرکزی در سه بازه 1/126 درجه میباشد که طبق نظریهی کورنایس در رده 158- 85 قرار میگیرد که شمای رودخانه در این رده پیچانرود توسعهیافته میباشد. میانگین ضریب خمیدگی در سه بازهی مورد بررسی نیز 25/1 میباشد که بر اساس جدول لئوپولد و ولمن در رده 2- 25/1 قرار میگیرد که این رده از لحاظ ضریب خمیدگی الگوی پیچانرودی بهخود میگیرد، بنابراین با توجه به اینکه رودخانه مورد بررسی در مسیر دارای شیب تقریباً یکنواخت و هموار قرار گرفته است عامل توپوگرافی به ویژه شیب، عامل اصلی گسترش الگوی پیچانرودی میباشد.
ابوذر نیکنام؛ احمد نوحه گر؛ عاطفه جعفرپور؛ محمدتقی آوند
دوره 5، شماره 16 ، آذر 1397، ، صفحه 23-41
چکیده
چکیده
در این تحقیق با استفاده از یک مدل عددی به بررسی سیلاب‌های رودخانه با دورهی بازگشت مختلف 10 و 50 ساله پرداخته شده است. محدودهی مورد مطالعه بازه‌ای از رودخانهی کر میباشد. در این بررسی پس از نقشهبرداری دقیق، نقشهی توپوگرافی با مقیاس مناسب از محدودهی مورد مطالعه به دست آمد و سپس هندسه مدل و شبکهی محاسباتی با ...
بیشتر
چکیده
در این تحقیق با استفاده از یک مدل عددی به بررسی سیلاب‌های رودخانه با دورهی بازگشت مختلف 10 و 50 ساله پرداخته شده است. محدودهی مورد مطالعه بازه‌ای از رودخانهی کر میباشد. در این بررسی پس از نقشهبرداری دقیق، نقشهی توپوگرافی با مقیاس مناسب از محدودهی مورد مطالعه به دست آمد و سپس هندسه مدل و شبکهی محاسباتی با ابعاد مختلف تهیه و در نهایت بر اساس مشخصات اندازهگیری شده جریان و رسوب رودخانه، مدل هیدرودینامیک دو بعدی متوسط عمق، اجرا و تغییرات عمق جریان در دورهی بازگشتهای مختلف استخراج گردید. بررسی دبی‌هایی با دورهی بازگشت مختلف نشان میدهد که، در محدوده‌های پیچان رودی بازهی مورد مطالعهی نیروی گریز از مرکز بر جریان اثر نموده و باعث ایجاد شیب عرضی در سطح آب میگردد که در نتیجه شیب عرضی سطح آب در قوس خارجی بالا رفته و در قوس داخلی کاهش مییابد، این پدیده باعث ایجاد گرادیان فشار جانبی در داخل مقطع خواهد شد، در نتیجه در اثر عدم تعادل موضعی بین نیروی گریز از مرکز و گرادیان فشار جانبی، جریان ثانویه در داخل مقطع عرضی شکل میگیرد. در هنگام بروز سیلاب در رودخانه، (دورهی بازگشت 50 ساله) سطح آب از مقطع اصلی رودخانه فراتر رفته و وارد دشت‌های سیلابی اطراف آن می‌شود. در این شرایط، به دلیل تفاوت بین زبری سیلابدشت و کانال اصلی، سرعت جریان بر روی سیلابدشت بسیار کمتر از سرعت در کانال اصلی بوده و لذا این اختلاف سرعت نیز باعث ایجاد لایه‌های برشی در محل اتصال جریان کانال اصلی و سیلابدشت در ورودی بازه شده و آشفتگی‌های نسبتاً بزرگی را ایجاد می‌کند. با مقایسهی سرعت جریان آب در مقاطع مختلف بازهی مورد مطالعه مشاهده می‌شود که بیشترین سـرعت آب مربوط به مقاطع پیچان رود اول است، که در دورهی بازگشت 10 ساله حـدود m/s7/2 و در دورهی بازگشت 50 ساله به m/s 3 رسیده است.
