آب های زیرزمینی
محمد حسین متدین؛ مهرداد اسفندیاری؛ ابوالفضل معینی؛ علی محمدی ترکاشوند
چکیده
در سالهای اخیر، پدیده بازگشت‌ناپذیر فرونشست زمین، باعث بروز مخاطره جدی محیطی در دشت‌های مختلف ایران از جمله دشت گرگان شده است. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل عوامل مؤثر در بروز فرونشست در دشت گرگان بود. روش تحقیق شامل دو بخش شناسایی مناطق فرونشست و بررسی عوامل و پارامترهای مؤثر و ارزیابی میزان تأثیر هرکدام بود. در بخش شناسایی، از ...
بیشتر
در سالهای اخیر، پدیده بازگشت‌ناپذیر فرونشست زمین، باعث بروز مخاطره جدی محیطی در دشت‌های مختلف ایران از جمله دشت گرگان شده است. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل عوامل مؤثر در بروز فرونشست در دشت گرگان بود. روش تحقیق شامل دو بخش شناسایی مناطق فرونشست و بررسی عوامل و پارامترهای مؤثر و ارزیابی میزان تأثیر هرکدام بود. در بخش شناسایی، از تکنیک تداخل سنجی راداری استفاده شد که مبنای آن مقایسه فاز گرفته‌شده از دو مجموعه داده رادار از یک منطقه در دو زمان مختلف و با ایجاد اینترفروگرام است که قادر به‌اندازه‌گیری تغییرات سطح زمین در دوره زمانی است و در بخش بررسی عوامل موثر، نحوه تعیین و تحلیل پارامترهای مؤثر همچون میزان افت سطح آب، جنس و ضخامت لایه‌های خاک به‌خصوص لایه‌های ریزدانه خاک موردبررسی قرارگرفت. نتایج تحلیل داده‌های ماهواره‌ای بیانگر آن است که منطقه به‌طور پیوسته در حال نشست است. نقشه سرعت میانگین تغییر شکل در راستای خط دید ماهواره که از تحلیل سری زمانی به‌دست‌آمد، آهنگ فرونشست را 14 میلیمتر در ماه (169میلیمتر در سال) نشان داد. محدوده فرونشست شناسایی شده تقریباً روند شرقی- غربی دارد که با روند ساختارهایی نظیر خزر همخوانی دارد. نمودارهای تراز سطح آب و میزان بارندگی این محدوده در سالهای 1385 تا 1389 علیرغم نوسانات فصلی، روند نزولی نشان می‌دهند و تحلیل پارامترهای مؤثر، نشان می‌دهد که نشست، به دلیل افت یکسان آب و یا ضخامت یکسان لایه ریزدانه در اعماق مختلف، متفاوت می‌باشد.
رضا قضاوی؛ مجید رمضانی‌سربندی
دوره 4، شماره 12 ، آذر 1396، ، صفحه 111-129
چکیده
چکیده افزایش جمعیت و افزایش نیاز آبی در بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعتی، شرب و بهداشت باعث برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیرزمینی در دشت‌ها شده است. هدف از انجام این مطالعهی بررسی روند تغییرات کمی و کیفی آبهای زیر زمینی و پهنهبندی این تغییرات در دشت رفسنجان است. برای انجام این مطالعهی ابتدا آمار داده‌های سطح ایستابی ...
بیشتر
چکیده افزایش جمعیت و افزایش نیاز آبی در بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعتی، شرب و بهداشت باعث برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیرزمینی در دشت‌ها شده است. هدف از انجام این مطالعهی بررسی روند تغییرات کمی و کیفی آبهای زیر زمینی و پهنهبندی این تغییرات در دشت رفسنجان است. برای انجام این مطالعهی ابتدا آمار داده‌های سطح ایستابی در 80 پیزومتر به صورت کمی و در 50 چاه به صورت کیفی به عنوان چاه‌های منتخب تهیه شد. برای بررسی نوسانات سالیانهی سطح آب زیرزمینی، هیدروگراف دشت تهیه شد و تأثیر بارش و میزان برداشت برتغییرات سطح آبهای زیرزمینی در سالهای مختلف از طریق رابطهی همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای بررسی تغییرات کیفی، نقشههای کیفیت با روش ویلکوکس در ابتدا و انتهای دوره تهیه و مقایسه شد. بر اساس نتایج حاصل شده نقشههای کمی و کیفی آبهای زیرزمینی به روش میانیابی کریجینگ معمولی و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشاندهندهی افت کیفیت و سطح آبهای زیرزمینی منطقه است به طوری که متوسط افت سالانه سطح آبهای زیر زمینی دشت حدود 8/0 متر در سال بوده است و این افت در طول دورهی مورد مطالعه (1381-1391) روند افزایشی داشته است به طوری که متوسط افت سالانه در سال اول مطالعه از 99/8 درصد به 48/9 درصد در سال آخر رسیده است. براساس نتایج حاصل برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در اراضی کشاورزی عامل اصلی کاهش کیفیت و افزایش افت سطح آبهای زیرزمینی در منطقه می‌باشد.
