سعید جهانبخش اصل؛ محمدحسین عالی نژاد؛ وحید سهرابی
چکیده
تامین بخش عمده‌ای از آب مناطق کوهستانی از طریق رواناب ذوب برف صورت می‌گیرد. بنابراین ارزیابی دقیق آب ناشی از ذوب برف و همچنین اثرات تغییرات آب و هوایی بر روی آن، در مدیریت منابع آب امری ضروری است. در این پژوهش، رواناب ذوب برف در حوضه گاماسیاب تحت شرایط تغییراقلیم، بررسی شد. برای این منظور، رواناب ناشی از ذوب برف با بدست آوردن ...
بیشتر
تامین بخش عمده‌ای از آب مناطق کوهستانی از طریق رواناب ذوب برف صورت می‌گیرد. بنابراین ارزیابی دقیق آب ناشی از ذوب برف و همچنین اثرات تغییرات آب و هوایی بر روی آن، در مدیریت منابع آب امری ضروری است. در این پژوهش، رواناب ذوب برف در حوضه گاماسیاب تحت شرایط تغییراقلیم، بررسی شد. برای این منظور، رواناب ناشی از ذوب برف با بدست آوردن سطح پوشش برف در دو سال آبی 97-95 از تصاویر روزانه ماهواره ترا- مودیس در سامانه گوگل ارث انجین و وارد کردن داده‌ها و پارامترهای لازم به مدلSRM ، شبیهسازی شد. در مرحله بعد با توجه به نزدیکی و طول دوره آماری مناسب از دادههای ایستگاه همدید کرمانشاه در مدلها و سناریوهای گردش عمومی جو از سری CMIP5 تحت دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 استفاده شد. ریزمقیاس‌نمایی این مدلها توسط مدل آماری LARS-WG انجام شد. با بررسی عدم قطعیت مدلها و سناریوها، برای تولید پارامتر دما از مدل HADGEM-2 تحت سناریوی PRC4.5 و برای تولید پارامتر بارش از همان مدل تحت سناریوی PRC 8.5 استفاده شد. در مرحله نهایی برای برآورد میزان تغییر رواناب ناشی از ذوب برف در دوره آتی میزان تغییرات دادههای دما و بارش ماهانه نسبت به دوره پایه، به مدل SRM وارد شد. نتایج نشان داد که رواناب ناشی از ذوب برف علی‌الخصوص در فصل بهار کاهش می‌یابد. همچنین با وجود کاهش بارش دبی اوج اردیبهشت‌ماه با همان شدت تکرار می‌شود که علت آن می‌تواند ذوب ذوب هنگام برف بر اثر افزایش دما باشد.
سعید جهانبخش اصل؛ مجید رضایی بنفشه؛ هاشم رستم زاده؛ محمدحسین عالی نژاد
دوره 5، شماره 16 ، آذر 1397، ، صفحه 101-118
چکیده
چکیده
در محاسـبات هیدرولوژیکی یـک حوضه تعیین ارتباط بین بارش- رواناب بسیار مـهم است. محاسبهی دقیق بارش-رواناب در سطح حوضه به شناخت مؤلفهها و متغیرهای شکلدهندهی آن و همچنین استفاده از یک مدل مناسب وابسته است. در این مطالعه، بارش-رواناب پیوستهی حوضهی شهرچای ارومیه با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS شبیهسازی شد. ...
بیشتر
چکیده
در محاسـبات هیدرولوژیکی یـک حوضه تعیین ارتباط بین بارش- رواناب بسیار مـهم است. محاسبهی دقیق بارش-رواناب در سطح حوضه به شناخت مؤلفهها و متغیرهای شکلدهندهی آن و همچنین استفاده از یک مدل مناسب وابسته است. در این مطالعه، بارش-رواناب پیوستهی حوضهی شهرچای ارومیه با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS شبیهسازی شد. برای این منظور ابتدا مدل حوضهی آبخیز با استفاده از نقشهی DEM منطقهی مورد مطالعه با استفاده از الحاقیهی HEC-GeoHMS در محیط GIS ساخته شد. بعد از ایجاد مدل حوضه، برای محاسبهی پارامترهای تأثیرگذار در مدل HEC-HMS اقدام شد و برای تلفات از روش رطوبت خاک (SMA)، برای روندیابی رودخانه از روش ماسکینگهام و برای جریان پایه از روش بازگشتی استفاده شد. با به دست آمدن مدل حوضه و ایجاد مدلهای هواشناسی، کنترل و وارد کردن سایر پارامترهای لازم، مدل اجرا شد. شبیهسازی در دورهی 2013-2004، انجام شد که دورهی پایه به دو دورهی واسنجی (2010-2004) و اعتبارسنجی (2013-2011) تقسیم شد. مدل با دقت نسبتاً بالایی شبیهسازی را انجام داد. بهطوری که ضریب تعیین برای دورهی واسنجی 72/0 و برای دورهی اعتبارسنجی 78/0 بود. نتایج پژوهش حاضر دلالت بر توانایی مدل HEC-HMS در شبیهسازی رفتار هیدرولوژیک حوضهی شهرچای و همچنین قابلیت استفاده از سامانهی اطلاعات جغرافیایی به منظور دقت در تأمین ورودیهای مدل را دارد.
سعید جهانبخش اصل؛ علی محمد خورشید دوست؛ محمدحسین عالی نژاد؛ فرناز پوراصغر
دوره 3، شماره 7 ، شهریور 1395، ، صفحه 107-122
چکیده
دو پارامتر مهم در هیدرولوژی و منابع آب، دما و بارش هستند. تأثیر تغییر اقلیم بر روی این دو پارامتر موضوع بسیاری از مطالعات بوده است که مدلهای گردش عمومی جو یکی از بهترین روشها برای برآورد این تأثیرات به شمار میروند. در مطالعات تغییر اقلیم لحاظ نکردن عدم قطعیتهای موجود در مراحل مختلف ارزیابی اثرات تغییراقلیم سبب کاهش قطعیت ...
بیشتر
دو پارامتر مهم در هیدرولوژی و منابع آب، دما و بارش هستند. تأثیر تغییر اقلیم بر روی این دو پارامتر موضوع بسیاری از مطالعات بوده است که مدلهای گردش عمومی جو یکی از بهترین روشها برای برآورد این تأثیرات به شمار میروند. در مطالعات تغییر اقلیم لحاظ نکردن عدم قطعیتهای موجود در مراحل مختلف ارزیابی اثرات تغییراقلیم سبب کاهش قطعیت و اطمینان به خروجیهای نهایی سیستم خواهد شد. در این مطالعه به منظور بررسی و تحلیل اثرات تغییر اقلیم بر روی دما و بارش حوضهی شهرچای ارومیه و همچنین لحاظ کردن عدم قطعیت مربوط به مدلهای گردش عمومی جو و سناریوهای موجود ابتدا خروجی شش مدل گردش عمومی جو تحت سه سناریوی A2, A1B و B1 با مدل آماری LARS-WG ریزمقیاس شدند، سپس برای بررسی عدم قطعیت مدلها و سناریوها، از طریق مقایسهی خروجی مدلها در دورهی آتی با دورهی پایه به صورت ماهانه توسط شاخصهای آماری ضریب تعیین (R2) و خطای جذر میانگین مربعات (RMSE)، بهترین مدل و سناریو برای تولید دادههای دما و بارش دوره 2030-2011 انتخاب شد. در نتیجه برای تولید بارش از مدل HADCM3، تحت سناریوی A1B و برای تولید دما نیز از مدل MPEH5، تحت سناریوی A2 استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بارش دورهی آتی 9 میلیمترکاهش خواهد یافت و این در حالی است که دمای حداقل 05/1 و دمای حداکثر 87/0 درجهی سانتیگراد افزایش خواهد یافت. نکتهی قابل توجه بر هم خوردن توزیع زمانی بارش و افزایش دما است که احتمالاً تبعات منفی آن بیش از کاهش بارش خواهد بود.
