داود مختاری؛ سمیه معزز؛ فاطمه محمدزاده گلانی
دوره 4، شماره 10 ، خرداد 1396، ، صفحه 1-19
چکیده
در حیات انسان تأمین آب، از مسائل مهم از گذشته تا حال بوده است منابع آب سطحی و زیرزمینی از منابع با ارزش به شمار میرود و این منابع فراهمکنندهی آب مصرفی مردم میباشند. در شرایط موجود با عنایت به روند ازدیاد جمعیت، توسعه فعالیتهای کشاورزی، صنعتی و بهرهبرداری بیرویه، شناخت پتانسیل آبی هر منطقه جهت حفاظت و استفاده ...
بیشتر
در حیات انسان تأمین آب، از مسائل مهم از گذشته تا حال بوده است منابع آب سطحی و زیرزمینی از منابع با ارزش به شمار میرود و این منابع فراهمکنندهی آب مصرفی مردم میباشند. در شرایط موجود با عنایت به روند ازدیاد جمعیت، توسعه فعالیتهای کشاورزی، صنعتی و بهرهبرداری بیرویه، شناخت پتانسیل آبی هر منطقه جهت حفاظت و استفاده بهینه از منابع آب ضروری است. در این پژوهش به اولویتبندی عوامل هیدروژئومورفولوژیکی در تأمین آب و مکانگزینی سکونتگاهها پرداخته شد. در این مطالعه از تصویر TM، 2011 ماهواره لندست استفاده شد. فاکتورهای هیدروژئومورفولوژی انتخاب شده عبارتند از: شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری زمین و ... که در محیط GIS آماده شد سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی وزندهی لایهها انجام شد. صحتسنجی پژوهش نیز بدین طریق بود که نتایج به دست آمده با همهی لایههای اطلاعاتی به عنوان محدودههای معیار مقایسه و مشخص شد که مناطق انتخاب شده به عنوان خیلی مناسب و مناسب برای مکانگزینی دارای شرایط ایدهآل میباشند. میتوان نتیجهگیری کرد که فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی عملکرد مناسبی در تعیین عوامل هیدروژئومورفولوژیکی در تأمین آب و مکانگزینی دارد. تفسیر ضرایب نشان داد که، فاصله از رودخانه، بارندگی و طبقات ارتفاعی نقش مهمی دارند.
داود مختاری؛ آرش زندکریمی؛ شیدا زندکریمی
دوره 3، شماره 8 ، آذر 1395، ، صفحه 53-72
چکیده
بارندگی به عنوان اصلیترین ورودی در مدلسازیهای هیدرولوژیک محسوب میشود. شبکهی کارآمد ایستگاههای بارانسنجی، شبکهای است که از تراکم مناسبی برخوردار بوده و در نقاط فاقد ایستگاه، برآورد مطلوبی از بارش داشته باشد. به منظور بهینهسازی موقعیت ایستگاههای بارانسنجی روشهای متفاوتی ارایه شده که در این میان ...
بیشتر
بارندگی به عنوان اصلیترین ورودی در مدلسازیهای هیدرولوژیک محسوب میشود. شبکهی کارآمد ایستگاههای بارانسنجی، شبکهای است که از تراکم مناسبی برخوردار بوده و در نقاط فاقد ایستگاه، برآورد مطلوبی از بارش داشته باشد. به منظور بهینهسازی موقعیت ایستگاههای بارانسنجی روشهای متفاوتی ارایه شده که در این میان روشهای زمینآمار به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ایستگاههای بارانسنجی استان کردستان و بهینهسازی موقعیت این ایستگاهها با استفاده از روشهای زمینآمار صورت گرفته است. در این تحقیق و در راستای ارزیابی دقت روشهای مختلف درونیابی مشخص شد که روش Ordinary Kriging با مدل تابع Circular نسبت به سایر مدلها از اعتبار بیشتری برخوردار بوده و مناسبترین روش درونیابی پراکنش بارش در استان کردستان میباشد. در ادامه به منظور بهینهیابی و برآورد خطای ایستگاههای موجود از دادههای بارش 145 ایستگاه هواشناسی استفاده گردیدهاست و با تـوجه بـه وسعت زیاد منطقهی مورد مطالعه و تغییرات زیاد دادههای بارش، ناحیهبندی منطقه یا خوشهبندی ایستگاهها صورت گرفت و کل منطقه به 8 خوشه تقسیم شده است. نتایج حاصله از بهینهیابی بر مبنای ضریب تغییرات کریجینگ نشان میدهد که با اضافه شدن 17 ایستگاه پیشنهادی جدید به شبکهی بارانسنجی موجود در این استان، مقـادیر ضـریب تغییـرات مکـانی بـارش سـالانه از بخشهای مرکزی تا جنوبی بین 0.21 تا 6.67 درصد و در نواحی غربی نزدیک به 12 درصد کاهش مییابد. نتایج پژوهش حاضر به منظور کاربرد روشهای زمینآمار در بهینهیابی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و نقشههای تولید شده نیز برای سازمانهای اجرایی (وزارت نیرو، سازمان هواشناسی و ...) از ارزش کاربردی بالایی برخوردار هستند.
داود مختاری؛ فاطمه محمدزاده گلانی؛ محمدرضا نیکجو؛ شمس الله عسگری
دوره 3، شماره 6 ، خرداد 1395، ، صفحه 1-16
چکیده
حوضهی آبریز رودخانهی گاوی واقع در جنوبغرب شهرستان ایلام با مساحت 460 کیلومتر مربع میباشد که وقوع انواع فرسایش در آن قابل ملاحظه بوده، لذا برآورد مقدار فرسایش و رسوب جهت طرحهای حفاظت آب و خاک ضروری مینماید. روش تحقیق در این مطالعه مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، میدانی و استفاده از مدلهای تجربی برآورد فرسایش و رسوب ...
بیشتر
حوضهی آبریز رودخانهی گاوی واقع در جنوبغرب شهرستان ایلام با مساحت 460 کیلومتر مربع میباشد که وقوع انواع فرسایش در آن قابل ملاحظه بوده، لذا برآورد مقدار فرسایش و رسوب جهت طرحهای حفاظت آب و خاک ضروری مینماید. روش تحقیق در این مطالعه مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، میدانی و استفاده از مدلهای تجربی برآورد فرسایش و رسوب می باشد. در این تحقیق مدل تجربی MPSIAC، که بیشترین پارامترهای مؤثر در فرسایش و رسوب را در نظر میگیرد، به عنوان تکنیک منتخب مورد استفاده قرار گرفته و پارامترهای محیطی در قالب این روش مورد بررسی قرار گرفتهاند و در نهایت نتایج حاصل با ایستگاه رسوبسنجی تنگه باجک مقایسه گردید. در این مقاله از نرمافزار GIS به منظور تهیهی لایههای اطلاعاتی استفاده شده است. نـتایج این بررسیها، بیانگر این است که مدل MPSIAC در این حوضه به خوبی پاسخ میدهد، زیرا به عنوان نمونه مقدار رسوب برآورد شده در حوضهی مورد مطالعه با مدل MPSIAC 20/453 تن رسوب در کیلومتر مربع در سال و رسوب برآورد شده در ایستگاه هیدرومتری تنگهی باجک 23/461 تن در سال میباشد، همچنین مشاهده گردید میزان رسوب برآورد شده در این حوضه در کلاس فرسایشی 4 و از نظر طبقهبندی کیفی فرسایش در کلاس درجهی زیاد قرار داشته و طبق تعریف این کلاس میتوان گفت که در این حوضه جابجایی ذرات خاک به میزانی است که اجرای برنامههای حفاظت خاک و آب ضرورت و اولویت داشته و استفاده از اراضی محدودیت زیادی دارد.
شهرام روستایی؛ داود مختاری؛ زهرا حسینی؛ مهدی اطمانی حقویران
دوره 2، شماره 4 ، آذر 1394، ، صفحه 101-123
چکیده
مدیریت بلایای طبیعی نیازمند اطلاعات مکانی، جهت آمادگی در برابر خطرات و کاهش روند آنها میباشد. در این زمینه ارزیابی پتانسیل وقوع زمین لغزش در منطق های که به دلیل وضعیت جغرافیایی و ساخت و سازهای انسانی مستعد لغزش میباشد ضروری مینماید. منطقه مورد مطالعه، حوضه آبریز میمه در جنوب استان ایلام، شهرستان دهلران، بخش زرین آباد ...
بیشتر
مدیریت بلایای طبیعی نیازمند اطلاعات مکانی، جهت آمادگی در برابر خطرات و کاهش روند آنها میباشد. در این زمینه ارزیابی پتانسیل وقوع زمین لغزش در منطق های که به دلیل وضعیت جغرافیایی و ساخت و سازهای انسانی مستعد لغزش میباشد ضروری مینماید. منطقه مورد مطالعه، حوضه آبریز میمه در جنوب استان ایلام، شهرستان دهلران، بخش زرین آباد در موقعیت جغرافیایی بین ¢58 °46 تا ¢2 °47 طول شرقی و ¢1 °33 تا ¢19 °33 عرض شمالی قرار دارد. حوضه آبریز میمه نیز به دلیل داشتن وضعیت خاص لیتولوژیکی، اقلیمی و کاربری اراضی، ناهمواری های جوان با اختلاف ارتفاع زیاد و دامنه های پر شیب از حساسیت برخوردار است. از طرفی امروزه دخالت انسان در این حوضه افزایش یافته است؛ لذا مطالعات بیشتر در منطقه ضروری به نظر میرسد. در بررسی وقوع زمین لغزش در محدوده حوضه آبریز رودخانه میمه، روش تحلیل شبکه (ANP) مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش از چند معیار (شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری زمین، بارندگی، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، طبقات ارتفاعی) برای تعیین مناطق مستعد استفاده شده است. روش کار بر مبنای تجزیه، تحلیل معیارها در محیط نرمافزار Super Decision و سپس همپوشانی لایه های اطلاعاتی در محیط نرم افزار ARCGIS و تلفیق مدل تحلیل شبکه ای (ANP) و شاخص همپوشانی است. نتایج نشان داد که فرآیند تحلیل شبکه با نقشه پراکنش زمین لغزش ها 69/81 درصد تناسب دارد همچنین تفسیرضرایب نشان داد که معیارهای، بارندگی، لیتولوژی، طبقات ارتفاعی نقش مهمی در زمین لغزش های منطقه دارند.
